Σαν να λέμε… Ροντριγκόπουλος

Οι Ισπανοί είναι της… μόδας. Κατακτούν τα πάντα στο ποδόσφαιρο, σαρώνουν σχεδόν σε όλα τα αθλήματα, ο μισός κόσμος μιλάει ισπανικά. Τι σημαίνουν όμως τα πιο κλασσικά ισπανικά επώνυμα;

Τα περισσότερα προέρχονται από τους μεσαιωνικούς χρόνους και αποτελούν έναν πολύτιμο ιστορικό θησαυρό που μας συνδέει με τις βαθιές ρίζες της Ιβηρικής χερσονήσου.

Περιλαμβάνουν αιώνες ιστορίας, οικογενειακές κληρονομιές και γεγονότα που χρονολογούνται από την αρχαιότητα.

Πώς μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε;

Τα ισπανικά επώνυμα που τελειώνουν σε «-ez» έχουν την προέλευσή τους στο πατρώνυμο «-ez», που δηλώνει «γιος» στη μεσαιωνική καστιγιανή γλώσσα. Η προέλευση αυτού του επιθέματος είναι άγνωστη, αλλά μια από τις θεωρίες είναι ότι προέρχεται από τη λατινική, η οποία χρησιμοποιούσε το επίθεμα «-icium».

Στην περίπτωση των επωνύμων, το -ez (προφέρεται «-εθ») προστέθηκε στο όνομα του πατέρα για να σχηματιστεί το επώνυμο του γιου, καθιερώνοντας ένα είδος γενεαλογίας στο ίδιο το επώνυμο.

Για παράδειγμα, αν το όνομα του πατέρα ήταν «Sancho», ο γιος θα μπορούσε να έχει το επώνυμο «Sanchez», που θα σήμαινε «γιος του Sancho».

Τα πιο κλασσικά ισπανικά επώνυμα:

Σάντσεθ = Γιος του Σάντσο.

Πέρεθ =-Γιος του Περέ.

Γκόμεθ = Γιος του Γκόμε ή του Γκόμο.

Ερνάντεθ = Γιος του Ερνάντο.

Λόπεθ = Γιος του Λόπε, του λύκου, σαν να λέμε… λυκόπουλος.

Ροντρίγκεθ = Γιος του Ροντρίγκο.

Σουάρεθ = Γιος του Σουέρο.

Αλβάρεθ = Γιος του Άλβαρο

Φερνάντεθ = Γιος του Φερνάντο.

Γκονθάλεθ = Γιος του Γκονθάλο.

Μενέντεθ = Γιος του Μενέντο.

Μαρτίνεθ = Γιος του Μάρτιν.

Χουάρεθ = Παραλλαγή Σουάρεθ.

Σύμφωνα με το INE, το πρώτο επώνυμο που κυριαρχεί στην Ισπανία είναι το García, με σχεδόν ενάμιση εκατομμύριο εμφανίσεις, αλλά από τη δεύτερη θέση μέχρι την ένατη, όλα είναι μεσαιωνικά επώνυμα. Rodríguez (926.207), González (921.956), Fernández (902.331), López (865.941), Martínez (828.051), Sánchez (813.023), Pérez (774.072)

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, παρόλο που ο γενικός κανόνας ήταν η χρήση του επιθέματος «-ez» για να δηλώσει την καταγωγή, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις και παραλλαγές στα επώνυμα.

Ορισμένα επώνυμα δεν συμμορφώνονται με αυτόν τον κανόνα, ενώ υπάρχουν και επώνυμα που προέρχονται από άλλα επιθήματα ή γλωσσικές ρίζες, γεγονός που προσθέτει ακόμη μεγαλύτερη ποικιλομορφία στο τοπίο των ισπανικών επωνύμων.

Ένα από αυτά τα επώνυμα θα ήταν το Vélez, το οποίο, αν και η σημερινή του μορφή μπορεί να προκαλεί σύγχυση, το επώνυμο Vélez έχει διαφορετική προέλευση. Προέρχεται από το αραβικό «balat» ή «balāt», που σημαίνει «πόλη» ή «οχυρωμένη πόλη».

Η σύγκριση με τα ελληνικά

Για το επίθεμα -ez, o παραλληλισμός με τα ελληνικά επώνυμα βρίσκεται στις καταλήξεις όπως «-πουλος» ή «-ίδης», οι οποίες επίσης δηλώνουν την καταγωγή από τον πατέρα.

Για παράδειγμα, το επώνυμο «Παπαδόπουλος» σημαίνει «γιος του Παπαδόπουλου» και το επώνυμο «Γεωργιάδης» σημαίνει «γιος του Γεωργίου».

Το επίθεμα «-iz» στα ισπανικά επώνυμα, όπως και το «-ez», χρησιμοποιείται συχνά ως πατρωνυμικό επίθεμα, που σημαίνει «γιος του». Αυτή η χρήση είναι συνηθισμένη στην Ισπανία και τη Λατινική Αμερική, αν και δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο το «-ez». Τα επώνυμα που καταλήγουν σε «-iz» προέρχονται από τα βασκικά και τα μεσαιωνικά ισπανικά.

Για παράδειγμα:

Ortiz = γιος του Orti

Ruiz = γιος του Ruy (μια παλιά μορφή του Rodrigo)

Αυτά τα επώνυμα έχουν τις ίδιες ρίζες με τα επώνυμα που καταλήγουν σε «-ez», αλλά σε κάποιες περιοχές και χρονικές περιόδους της Ισπανίας, το «-iz» προτιμήθηκε.

Αυτή η πρακτική είναι συνηθισμένη σε πολλές γλώσσες και πολιτισμούς, όπου τα πατρωνυμικά επώνυμα χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν την καταγωγή ή τη σχέση με τον πατέρα.