Για την κοινωνία η ανάπτυξη δεν έχει έρθει ακόμη

Παρότι υπάρχει το γνωστό ρητό ότι «υπάρχουν τα ψέματα, τα μεγάλα ψέματα και οι στατιστικές», κάποιες στιγμές και οι στατιστικές λένε μεγάλες αλήθειες. Και η πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ ότι η ανάπτυξη το 2023 κινήθηκε τελικά με ετήσιο ρυθμό 2,3%, κάτι που φαινομενικά δείχνει ότι τα πήγαμε καλύτερα από χώρες όπως η Γερμανία που ήταν σε ύφεση, περιείχε και μια οδυνηρή αλήθεια.

Το 2023 το ΑΕΠ της χώρα μας υπολογιζόμενο σε σταθερές τιμές 2020 ήταν χαμηλότερο από αυτό του 2010: 196,8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023, ενώ το 2010 ήταν 214,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ξέρω την απάντηση που θα ακούσω: η χώρα βγήκε από τα μνημόνια το 2018 και ακολούθησε και νέα ύφεση εξαιτίας της πανδημίας.

Όμως, όλοι ξέρουμε ότι αυτή η απάντηση δεν αρκεί.

Γιατί δεν είναι απλώς ότι η χώρα δεν έχει προλάβει να ολοκληρώσει τη διαδικασία εξόδου από το τοπίο καταστροφής που άφησαν πίσω τους τα μνημόνια.

Είναι ότι η όποια ανάπτυξη έχει υπάρξει μετά τα μνημόνια δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα έδειχναν ένα βαθύτερο δυναμισμό.

Είναι ως εάν να περάσαμε από το «πάνω από όλα να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις των δανειστών, για να βγούμε μια ώρα αρχύτερα από τα μνημόνια», στο «θετικό πρόσημο να είναι και ας είναι ό,τι θέλει».

Και γι’ αυτό εάν κανείς παρατηρήσει τις τοποθετήσεις περί ανάπτυξης στη δημόσια συζήτηση θα δει ότι στην πραγματικότητα σχέδιο δεν υπάρχει: τουρισμός, real estate, και ταμείο ανάκαμψης παραμένουν τα βασικά που ακούς, με εμφανή όμως την απουσία ενός στρατηγικού σχεδίου που να πηγαίνει παραπέρα.

Ακόμη χειρότερα: κανείς δεν συζητά τι θα γίνει εάν τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά σε αυτούς τους τομείς που τους θεωρούμε «βαριά βιομηχανία» και «ατμομηχανή της οικονομίας».

Για να μην αναφερθούμε στο πρόβλημα ότι αυτή τη στιγμή εξακολουθούμε να μην μπορούμε να κρατήσουμε στη χώρα το ταλέντο και τη γνώση που πραγματικά υπάρχει.

Μιλάμε για επενδύσεις, αλλά σπάνια συζητάμε τι είδους επενδύσεις θέλουμε και σε ποιους τομείς και έτσι καταλήγουμε και πάλι στη γνωστή μελωδία της… μπουλντόζας.

Προφανώς εάν ρωτήσεις κάποιον από τους διάφορους υπεύθυνους για τη «χάραξη πολιτικής» δεν θα σου αρνηθούν ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι όντως επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας, με υψηλή προστιθέμενη αξία και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Μόνο που πολύ δύσκολα θα σου προτείνουν και ένα σχέδιο για να φτάσουμε σε κάτι τέτοιο.

Μεγάλη η συζήτηση γιατί συμβαίνει αυτό….

Σίγουρα ένας λόγος είναι το πώς τα κόμματα παράγουν σήμερα πολιτική. Για την ακρίβεια το πώς δεν παράγουν πολιτική ή σχέδιο. Με αποτέλεσμα να είναι πολύ περισσότερο επιρρεπή να υιοθετήσουν ως πολιτική αυτό που υπαγορεύει η «αγορά». Παραβλέποντας ότι ο σκοπός δεν είναι να υπακούμε στην αγορά αλλά να την αξιοποιούμε ως μοχλό ανάπτυξης.

Και εάν για την κεντροδεξιά, όπως την εκφράζει σήμερα η Νέα Δημοκρατία, αυτό είναι αναμενόμενο, ιδίως εάν αναλογιστούμε ότι τα εκλογικά ποσοστά της ΝΔ στις δημοσκοπήσεις είναι πολύ κοντά σε αυτά των ανθρώπων που στις ίδιες έρευνες θεωρούν ότι τα πράγματα στην οικονομία πάνε καλά, με τα κόμματα του ευρύτερου δημοκρατικού χώρου η κατάσταση είναι διαφορετική.

Γιατί κανονικά αυτά τα κόμματα θα έπρεπε να είχαν ως «παντιέρα» τους το εναλλακτικό οικονομικό πρόγραμμα που θα εξασφάλιζε δυναμική ανάπτυξη, αναδιανομή εισοδήματος και «Πράσινη Μετάβαση» χωρίς μεταφορά του κόστους στις πλάτες αυτών που δεν ευθύνονται για την κλιματική καταστροφή.

Όμως, το κάνουν σε πολύ μικρό βαθμό. Κυρίως γιατί αντιλαμβάνονται την πολιτική με όρους «επαγγελματικής πολιτικής». Παραβλέποντας ότι εάν θες να αλλάξεις τα πράγματα πρέπει να ψάξεις πέραν των επαγγελματιών της πολιτικής.

Χρειάζεται, δηλαδή, να μιλήσεις με αυτούς που ζουν πραγματικά την οικονομία, τη γνωρίζουν και ταυτόχρονα έχουν σκεφτεί πλευρές ενός νέου παραγωγικού μοντέλου.

Και τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν αρκετοί.

Είναι επιστήμονες και ειδικοί που ασχολούνται συστηματικά με αυτά τα ζητήματα και έχουν μελετήσει και άλλα μοντέλα και τη διεθνή εμπειρία.

Είναι άνθρωποι της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας που ενδιαφέρονται πραγματικά για την ανάπτυξη και όχι για «δουλίτσες».

Είναι άνθρωποι του δημοσίου, με πραγματική γνώση, που χρόνια βλέπουν τις προτάσεις τους να ρίχνονται στον κάλαθο των αχρήστων από την εκάστοτε «πολιτική ηγεσία».

Είναι συνδικαλιστές που δεν κάνουν παραγοντισμό αλλά πραγματικά ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα των εργαζομένων που εκπροσωπούν.

Με αυτούς πρέπει να γίνει η συζήτηση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, για έναν άλλο δρόμο για την ανάπτυξη στη χώρα μας.

Συζήτηση πραγματική και ουσιαστική, στην οποία να έχουν τον πρώτο λόγο και να μην είναι απλώς προσκεκλημένοι ως «μαϊντανοί».

Συζήτηση, για την οποία δεν αρκεί μια ημερίδα, που μετά θα ξεχαστεί.

Συζήτηση όπου αυτά που θα πουν θα ακουστούν και θα αποτελέσουν τη μαγιά για συγκεκριμένα σχέδια και προτάσεις.

Γιατί κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουμε ότι η πολιτική δεν έχει να κάνει μόνο με την «εικόνα», αλλά και με το εάν έχεις πραγματικά κάτι να πεις. Κάτι που να μπορεί να κάνει τη ζωή των ανθρώπων καλύτερη. Και σε σχέση με την οικονομία αυτό είναι παραπάνω από αναγκαίο.