NBA: Το case study μιας Λίγκας που τα franchises αποδίδουν 300 φορές τα λεφτά τους (vids, pics)

Τον Μάρτη του 1985, o rookie Μάικλ Τζόρνταν οδηγούσε τους Chicago Bulls στην επιστροφή τους σε περιβάλλον playoffs και ο δαιμόνιος Τζέρι Ράινσντορφ έβλεπε μπροστά του μιας πρώτης τάξεως επιχειρηματική ευκαιρία: Ακριβώς 16 εκατ δολάρια για το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών των «Ταύρων». Του franchise που έμελλε να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην μετατροπή του NBA από το κορυφαίο πρωτάθλημα μπάσκετ, σε ένα φαινόμενο των sports business.

Πού υπολογίζεται σήμερα (Forbes) η χρηματιστηριακή αξία των Bulls; Ακριβώς στα 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια και ας έχουν πάρει διαζύγιο με τους τίτλους από το 1998 όταν ο «μαύρος Ιησούς» είδε τον ιδιοκτήτη να διαλύει την ομάδα του δεύτερου three peat. Και ας μην έχουν ρεαλιστικές πιθανότητες να κατακτήσουν το 7ο τρόπαιο της ιστορίας τους, ούτε στο 79ο πρωτάθλημα του NBA που ανάβει ξημερώματα τα μεγάλα φώτα του -με την κλασική ανατολική μονομαχία των Celtics με τους Knicks. 02:30-. Είναι μια συζήτηση η δυναμική της Λίγκας στο παρκέ. Και μια άλλη η κότα με τα χρυσά αυγά που γεννά ασταμάτητα πλάι στο λόγκο της φιγούρας του Τζέρι Γουέστ…

Το παράδειγμα των Dallas Mavericks

Έναν χρόνο πριν, ο Μαρκ Κιούμπαν – που εσχάτως οι ΗΠΑ τον συζητούν ως τον πιο ένθερμο υποστηρικτή της Κάμαλα Χάρις- πούλησε το 73% των μετοχών των Dallas Mavericks, αντί 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων: Εκείνος είχε αγοράσει το 2000 αντί 285 εκατ δολαρίων. Πήρε πίσω δώδεκα φορές τα λεφτά του. Ο Ράινσντορφ θα μπορούσε εύκολα να πάρει τα δικά του επί 300 αν το αποφασίσει. Όπως η οικογένεια Σίμον: κρατούν τα ηνία των Indiana Pacers από το 1983, αγοράζοντας με 10,5 εκατ δολάρια μια εταιρία που κοστολογείται σήμερα στα 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια.

Συνολικά οι τριάντα ομάδες της Λίγκας κοστολογούνται κάτι παραπάνω από 115 δισεκατομμύρια δολάρια. Μια μυθική πυραμίδα που ξεκινά από τους Memphis Grizzlies (2,4 δισεκατομμύρια δολάρια) και καταλήγει στους Golden State Warriors (7.7 δισεκατομμύρια δολάρια) του Στεφ Κάρι. Το μοναδικό πιο «ακριβό» sport franchise του πλανήτη είναι οι Dallas Cowboys (NFL) που η αξία τους υπολογίζεται στα 9 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην top 15 λίστα το NBA έχει τρεις εκπροσώπους και το ποδόσφαιρο -με δημοφιλία που ξεπερνά τα τέσσερα δισεκατομμύρια φιλάθλους-, μόλις δύο: Την Ρεάλ Μαδρίτης (6.1 δισεκατομμύρια δολάρια) και την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (6).

Πώς συνέβη αυτό σε ένα «παιχνίδι» που όσο τα χρόνια περνούν ολοένα και ακούει περισσότερους να το κατηγορούν πως έχει αφήσει στην άκρη τα βασικά του μπάσκετ και έχει εξελιχθεί σε σόου, δίχως ενδιαφέρον για την άμυνα ή πολλές φορές ακόμη και για την ίδια τη νίκη –ως ότου τουλάχιστον την ώρα των playoffs;

Ο χαρισματικός Άνταμ Σίλβερ

Χάρη στην ικανότητα του Άνταμ Σίλβερ. Κομισάριος από το 2012 αλλά ουσιαστικά ο ιθύνοντας νους της Λίγκας πολύ πριν ο Ντέιβιντ Στερν του παραχωρήσει τη θέση του, ο 62χρονος δικηγόρος σκέφτονταν πάντα υπό τον ίδιο παρονομαστή. Με δύο λόγια; Πως θα καταφέρει το NBA να εκμεταλλευτεί την επιρροή του σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι ο άνθρωπος που σκέφτηκε και υλοποίησε το project του NBA Κίνας, κυρίως όμως είναι αυτός που πέρσι είδε το πρωτάθλημα του NBA να μετρά 125 παίκτες από 40 διαφορετικές χώρες!

Το NBA που το 1985 –είχε στον στόλο του μόλις έναν Ευρωπαίο, τον Γκιόργκι Γκλούτσκοφ από την Βουλγαρία που έπαιζε για τους Phoenix Suns- σήμερα «πουλά» τηλεοπτικά δικαιώματα σε 214 διαφορετικές χώρες ακριβώς γιατί αξιοποίησε όσο καμία άλλη αθλητική Λίγκα την multi-culti συγκυρία:

Το καλύτερο πρωτάθλημα μπάσκετ δεν είναι πια του Μάικλ Τζόρνταν, του Μάτζικ Τζόνσον και του Λάρι Μπερντ. Δεν έχει καν στην βιτρίνα του κάποιον άλλον top Αμερικανό πέρα από τον 40χρονο ΛεΜπρον Τζέημς που η πιο ενδιαφέρουσα ιστορία για χάρη του πριν ξεκινήσει την 22η σεζόν της καριέρας του, είναι η συνύπαρξη του στο ρόστερ των Lakers με τον γιο του Μπρόνι –πρώτη συνύπαρξη μπαμπά-γιου στην ιστορία.

Οι σταρ και ο Γιάννης Αντετοκούνμπο

Οι σταρ της εποχής είναι ο δικός μας –πρωταθλητής και MVP 2021 με τους Bucks- Γιάννης Αντετοκούνμπο, ο Σέρβος –πρωταθλητής και MVP 2023 με τους Nuggets- Νίκολα Γιόκιτς, ο Σλοβένος -φιναλίστ 2024 με τους Mavericks- Λούκα Ντόντσιτς. Ο επόμενος Unicorn λέγεται Βίκτορ Γουμπενιάμα και είναι το πιο λαμπρό αστέρι της Γαλλίας. Στη Λίγκα δεν υπάρχει back to back πρωταθλητής από το 2018 (Golden State Warriors) που είναι και οι μοναδικοί που κατάφεραν κάτι σχετικό την τελευταία δεκαετία.

Το πρωτάθλημα πέρσι το πήραν οι Celtics και ήταν το πρώτο από το 2008, πρόπερσι οι Nuggets και ήταν το πρώτο της ιστορίας τους όπως συνέβη το 2019 με τους Raptors και το 2016 με τους Cavaliers. Το κυρίαρχο καθεστώς είναι η «έκπληξη» και αυτός ο ιδιαίτερος πλουραλισμός. Και όπως φαίνεται κάνει τη δουλειά περίφημα, για όλους.

Διότι… λεφτά υπάρχουν, για όλους. Από την επόμενη σεζόν (2025-26) το ΝΒΑ ενεργοποιεί την δεύτερη μεγαλύτερη συμφωνία τηλεοπτικών δικαιωμάτων στην ιστορία των sports: Walt Disney (ESPN), NBCUniversal και Amazon Prime θα δώσουν συνολικά 76 δισεκατομμύρια δολάρια σε βάθος έντεκα χρόνων (2036).

Όχι πολύ κοντά στο αντίστοιχο 11ετές συμβόλαιο που «τρέχει» για το NFL από το 2021 (111 δισεκατομμύρια δολάρια), αλλά 2,5 φορές επάνω από το προηγούμενο (με το θρυλικό ΤΝΤ που διατηρούσε τα τηλεοπτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του ΄80). Το συμβόλαιο που ολοκληρώνεται φέτος φέρνει έσοδα 2,6 δισεκατομμύρια και το επόμενο κάτι σε 6,9.

Και φυσικά αυτοί οι αριθμοί αλλάζουν τα πάντα προς τα επάνω: Το καλοκαίρι ο Τζέισον Τέιτουμ ανανέωσε το συμβόλαιο του με τους Boston Celtics: 314 εκατ δολάρια για 5 χρόνια. Πέρσι η ίδια ομάδα είχε κάνει ρεκόρ προσφέροντας 285 εκατ δολάρια για 5 χρόνια στον Τζέιλεν Μπράουν.

Τα αμέσως προηγούμενο ρεκόρ το έκαναν οι Denver Nuggets με 276 εκατ δολάρια για τον Νίκολα Γιόκιτς κλπ. Κάθε χρόνο ο πήχης προς τα επάνω. Κάθε φορά μια πράξη επιβεβαίωσης ότι το «τσίρκο με τα μεγάλα φώτα» τους έχεις όλους τόσο ευχαριστημένους.

Στο μεταξύ το salary cap –το όριο να ξοδεύουν σε ετήσια βάση- για τις ομάδες είναι πλέον στα 140.588.000 δολάρια όταν για τη σεζόν 2014-15 ήταν μόλις στα 63.065.000 δολάρια.