Ο Βέλγος σχεδιαστής μόδας Martin Margiela δεν εφηύρε τα Tabi shoes, τα οποία είναι μια αναφορά στα ιαπωνικά παπούτσια με τα χωρισμένα μεγάλα δάχτυλα και ελκύουν την καταγωγή τους από τον 15ο αιώνα.

Τα Tabi ξεκίνησαν ως κάλτσες. Ο σχεδιασμός με τα χωριστά δάχτυλα θεωρήθηκε ότι προάγει την ισορροπία μέσω του διαχωρισμού του μεγάλου δαχτύλου -μια ολιστική στρατηγική ρεφλεξολογίας που προάγει τον καθαρό νου.

Θεωρείται επίσης ότι συνδέεται με την αίσθηση του εαυτού σας, και έτυχε να ταιριάζει με τα σανδάλια με κορδόνια που φοριόντουσαν συνήθως εκείνη την εποχή.

Τα παπούτσια που μοιάζουν με οπλές ζώου / Photo: REUTERS

Η ιστορία του παπουτσιού –μη παπουτσιού

Αρχικά, οι κάλτσες ήταν αποκλειστικότητα της ανώτερης τάξης λόγω της έλλειψης βαμβακιού, αλλά όταν άνοιξε το εμπόριο με την Κίνα, έγιναν πιο καθολικά items.

Τα χρώματα ήταν επίσης αρχικά περιορισμένα ανάλογα με την τάξη, με την ανώτερη τάξη να φοράει μωβ και χρυσό, οι σαμουράι όλα εκτός από αυτά, και οι κοινοί θνητοί αποκλειστικά μπλε.

Γύρω στο 1900, προστέθηκαν σόλες από καουτσούκ για υπαίθριες δραστηριότητες, και αυτά, που ονομάζονται Jika-Tabi, φοριούνται ακόμη και σήμερα ως παπούτσια εργατών.

Ο σχεδιασμός με τα χωριστά δάχτυλα θεωρήθηκε ότι προάγει την ισορροπία μέσω του διαχωρισμού του μεγάλου δαχτύλου -μια ολιστική στρατηγική ρεφλεξολογίας που προάγει τον καθαρό νου

Η αρχική ιδέα ήταν τα ιαπωνικά υποδήματα / Photo: Public Domain

Το στυλ παπουτσιού που πολλοί μιμήθηκαν

Υπάρχουν και άλλες μοντέρνες εκδοχές του Tabi που παράγονται αυτή τη στιγμή. Η SOU-SOU, μια εταιρεία από το Κιότο που ιδρύθηκε το 2002, τα πουλάει σε μια ατελείωτη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων σε ένα κλάσμα της τιμής των μοντέλων του Margiela.

Η Nike έχει τη δική της εκδοχή για αθλητικά παπούτσια: το Air Rift. Η Vetements, η εταιρεία που ιδρύθηκε από τον πρώην υπάλληλο του Margiela, τον σχεδιαστή Demna Gvasalia (επίσης καλλιτεχνικό διευθυντή του οίκου Balenciaga) έστειλε τα δικά της στην πασαρέλα πρόσφατα.

Αλλά καμία από αυτές τις εκδόσεις, ούτε και καμία άλλη, δεν προσελκύει την προσοχή που κερδίζουν τα Tabi του οίκου Margiela, τα οποία έχουν μια δική τους συλλεκτική γοητεία.

Είναι αρκετά περιζήτητα ώστε οι άνθρωποι τα αγοράζουν από ιστοσελίδες δημοπρασιών που χρησιμοποιούν μέσω του Google Translate, συχνά σε εξαιρετικά φουσκωμένες τιμές πολύ καιρό αφότου ορισμένες χρωματικές αποχρώσεις παύουν να πωλούνται στα καταστήματα.

Αρχικά τα Tabi ήταν ιαπωνικές κάλτσες / Photo: Wikimedia Commons

Γιατί, άραγε υπάρχει τόση εμμονή με αυτές τις δοξασμένες οπλές;

Ο Martin Margiela ήθελε ένα παπούτσι που να δίνει την ψευδαίσθηση ότι το γυμνό πόδι ακουμπά σε ένα τακούνι. Το τακούνι είναι ογκώδες και ψηλό από το πλάι, αλλά στενό από μπροστά, και το δέρμα είναι μια απλή επιλογή.

Τα κουμπώματα που διατρέχουν το εσωτερικό μέρος των μποτών ήταν αναφορές στο αρχικό σχέδιο από το οποίο άντλησε την ιδέα -μόλις είχε επιστρέψει από ένα ταξίδι στην Ιαπωνία όταν σχεδίασε το δικό του Tabi.

Πριν από την ίδρυση της δικής του εταιρείας το 1988, ο Margiela είχε εργαστεί για τον Jean Paul Gaultier και πριν από αυτό είχε τη δική του σειρά παπουτσιών.

Όταν ήρθε η ώρα να δημιουργήσει υποδήματα για την πρώτη συλλογή του Maison Martin Margiela, όμως, κανένας τσαγκάρης δεν δέχτηκε το σχέδιο toy Tabi -το διαιρούμενο δάχτυλο ήταν πολύ ριζοσπαστικό για τα παραδοσιακά εργαστήρια.

Ο Martin Margiela ήθελε ένα παπούτσι που να δίνει την ψευδαίσθηση ότι το γυμνό πόδι ακουμπά σε ένα τακούνι. Το τακούνι είναι ογκώδες και ψηλό από το πλάι, αλλά στενό από μπροστά

Photo: YouTube

Ο «κύριος Zagato» των παπουτσιών

Η μοίρα τα έφερε έτσι όμως ώστε ο Geert Bruloot, ο πρώτος έμπορος λιανικής πώλησης που διέθετε τα προ-Gaultier παπούτσια του Margiela στην μπουτίκ Cocodrillo της Αμβέρσας, να τον συστήσει στον μελλοντικό τσαγκάρη του -έναν Ιταλό τεχνίτη ονόματι «κύριο Zagato».

Σύμφωνα με τον Bruloot, έδειξε στον «κύριο Zagato» το πρωτότυπο Tabi κατά τη διάρκεια ενός δείπνου και τα μάτια του τσαγκάρη έλαμψαν.

Αυτά τα Tabi ήταν στο πρώτο μοντέλο που έστειλε ο Margiela στην πρώτη του επίδειξη το 1988.

Πέρασε από το Café de la Gare στο Παρίσι στις 4:40 μ.μ. με κορδέλες στις μανσέτες της, Tabi στα πόδια του, χωρίς πουκάμισο. Άλλα μοντέλα ακολούθησαν την αυτοσχέδια πασαρέλα με ζωγραφισμένα γυμνά σώματα που παρέπεμπαν σε έργα τέχνης της Πολυνησίας και πέπλα από σιφόν σε συνδυασμό με κατακόκκινα νύχια, ενώ κάποια από τα μοντέλα δε φορούσαν καθόλου παπούτσια.

Δείτε το βίντεο με τα Tabi shoes 

Όχι ακριβώς πατημασιές, ούτε ακριβώς ίχνη από οπλές

Ο Margiela χρησιμοποίησε το σώμα ως ένα ακόμη ύφασμα για να παίξει και έκανε την απουσία ρούχου μια εξίσου αποτελεσματική σχεδιαστική υπερβολή.

Το φινάλε της πασαρέλας κορυφώθηκε με μια σκηνή-θρύλο στα χρονικά της μόδας: τα μοντέλα εμφανίστηκαν με λευκές ποδιές εργαστηρίου πανομοιότυπες με αυτές που φορούσε η ομάδα του Margiela, με τα παπούτσια τους βουτηγμένα σε κόκκινη μπογιά, αφήνοντας περίεργα, κόκκινα σημάδια στην πασαρέλα – όχι ακριβώς πατημασιές, ούτε ακριβώς ίχνη από οπλές.

Σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του για το θέμα -για μια έκθεση στο MoMu της Αμβέρσας, την οποία συν-επιμελήθηκε ο Bruloot με τίτλο «Foot Print: The Tracks of Shoes in Fashion»- ο Margiela εξηγεί αυτή τη θεατρική απόφαση ως εξής:

«Σκέφτηκα ότι το κοινό έπρεπε να παρατηρήσει τα νέα αυτά παπούτσια. Και τι θα ήταν πιο εμφανές από το αποτύπωμά του;».

Το αρχικό σχέδιο Tabi ήταν οι μπότες. Μετά ακολούθησαν κι άλλα 

Η κοιλάδα του αλλόκοτου

Στο ντεμπούτο του ο Margiela εισήγαγε στη βιομηχανία της μόδας την «κοιλάδα του αλλόκοτου» (uncanny valley).

Αν και η αντίδραση απώθησης της κοιλάδας του αλλόκοτου συνήθως αναφέρεται σε ρομπότ που μοιάζουν λίγο παραπάνω από τους ανθρώπους, ο Margiela την προκάλεσε με ένα συγκριτικά χαμηλής τεχνολογίας ζευγάρι παπούτσια.

Τα Tabi μοιάζουν αρκετά με τις κλασικές μπότες ώστε να μην είναι το πρώτο πράγμα που βλέπεις σε ένα ντύσιμο, αλλά με μια πιο προσεκτική ματιά, γίνονται το κύριο αντικείμενο γοητείας και απαιτούν την κρίση σου.

Οι χρωματισμοί συμβάλλουν στη σύγχυση: ένα μπεζ δερμάτινο ζευγάρι μπορεί να μοιάζει τόσο πολύ με σαρκώδεις, κολοβές οπλές ζώου που να σας απωθεί –στο τέλος θα το αγαπήσετε.

Μια ακόμα ιστορική στιγμή των παπουτσιών Tabi

Η δεύτερη επίδειξή του, για το Φθινόπωρο/Χειμώνα 1989, ήταν εξίσου ατίθαση, θρασύτατη και όμορφη με την πρώτη, σε όλες τις μικρές λεπτομέρειες, και έμελλε να μείνει κι αυτή στην ιστορία της μόδας.

Σε μια παιδική χαρά στα περίχωρα του Παρισιού, οι άνθρωποι σκαρφάλωναν τους τοίχους για να μπουν μέσα και τα παιδιά της γειτονιάς παρατάσσονταν στην πρώτη σειρά, ζητωκραυγάζοντας για τα μοντέλα.

Ένας μάρτυρας είπε ότι σε κάποιο σημείο, δεν μπορούσες να ξεχωρίσεις ποιος ήταν γείτονας και ποιος επώνυμος -όλοι ήταν μπερδεμένοι και ενθουσιασμένοι για να γίνουν μάρτυρες. Τα παιδιά κατέληξαν να ακολουθήσουν τα μοντέλα στην πασαρέλα, βαδίζοντας στο ρυθμό ενός ανακυκλωμένου, αναθεωρημένου Τabi μοντέλου.

Ο σχεδιστής Raf Simons τρύπωσε μαζί με τον Βέλγο σχεδιαστή Walter von Beirendonck και συγκινήθηκε μέχρι δακρύων.

Προκαλούν συναισθήματα

Οι άνθρωποι αγαπούν την παραδοξότητα των Τabi του Margiela σαν ένα πολύτιμο, ανοιχτό μυστικό, αλλά είναι εξίσου πιθανό να μπερδευτούν από την ασχήμια τους και να προβληματιστούν από την αφοσίωση των άλλων ανθρώπων σε αυτά.

Μπορεί να τα βρίσκετε γοητευτικά ή μπορεί να τα βρίσκετε επιτηδευμένα. Το θέμα είναι ότι πάντα ανήκεις σε μία από αυτές τις κατηγορίες. Τα Tabi δεν εξαναγκάζουν σε απάθεια – σας αναγκάζουν να νιώσετε κάποιου είδους συναισθήματα.

Τα Tabi έχουν γίνει η στενογραφία μιας συγκεκριμένης φιλοσοφίας στη μόδα: ότι κάτι δεν χρειάζεται να είναι όμορφο για να είναι συγκινητικό, ότι το ασυνήθιστο μπορεί να είναι όμορφο και ότι οι πιο μικρές λεπτομέρειες μπορούν να οδηγήσουν στα πιο διαχρονικά αποτελέσματα.