Θησαυρός: Νομίσματα 1.000 ετών που ανακαλύφθηκαν σε χωράφι πωλούνται για 5,6 εκατ. δολάρια

Ο Άνταμ Στέιπλς ήξερε ότι είχε βρει κάτι όταν ο ανιχνευτής μετάλλων του έβγαλε ένα μπιπ. Και μετά έναν άλλο. Και άλλο ένα. Σύντομα «ήταν απλά ένα συνεχιζόμενο μπιπ μπιπ, μπιπ μπιπ, μπιπ μπιπ», είπε ο Στέιπλς.

Στο χωράφι ενός αγρότη στη νοτιοδυτική Αγγλία, ο Στέιπλς και έξι φίλοι του είχαν βρει έναν θησαυρό με περισσότερα από 2.500 ασημένια νομίσματα που βρίσκονταν στο έδαφος για σχεδόν 1.000 χρόνια. Η αξία τους εκτιμάται σε 4,3 εκατομμύρια λίρες και τώρα προορίζονται για ένα μουσείο, και θα βοηθήσουν να χυθεί φως στα ταραχώδη επακόλουθα της νορμανδικής κατάκτησης της Αγγλίας.

«Το πρώτο ήταν ένα νόμισμα του Γουλιέλμου του Κατακτητή – αξίας 1.000 λιρών – 1.500 λιρών», δήλωσε ο Στέιπλς την Τρίτη στο Βρετανικό Μουσείο, όπου ο θησαυρός θα εκτεθεί τον Νοέμβριο. «Είναι ένα πραγματικά καλό εύρημα. Είναι ένα είδος ανακάλυψης της χρονιάς. Και μετά πήραμε άλλο ένα, (σκεφτήκαμε) ότι μπορεί να είναι πέντε, μπορεί να είναι δέκα. Και γινόταν όλο και μεγαλύτερο», είπε – το μεγαλύτερο εύρημα στα 30 χρόνια που ερευνά τα χωράφια και τα αυλάκια της Βρετανίας ως ερασιτέχνης ανιχνευτής.

Ο θησαυρός, που ανακαλύφθηκε το 2019 και αποκτήθηκε πρόσφατα από το South West Heritage Trust, περιελάμβανε συνολικά 2.584 ασημένιες πένες που κόπηκαν μεταξύ 1066 και 1068, μερικές από τις οποίες απεικονίζουν τον βασιλιά Γουλιέλμο Α’ τον Κατακτητή και άλλες τον ηττημένο αγγλοσαξονικό προκάτοχό του Χάρολντ Β’.

Στην Αγγλία οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις από ερασιτέχνες έχουν διαφορετικό χειρισμό

Ο Μάικλ Λούις, επικεφαλής του Portable Antiquities Scheme, ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση και καταγράφει τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις που γίνονται από το κοινό, δήλωσε ότι πρόκειται για «μία από τις πιο θεαματικές ανακαλύψεις» των τελευταίων ετών, ειδικά επειδή «η ιστορία του δεν έχει ακόμη ξετυλιχθεί πλήρως».

Ο Λούις δήλωσε ότι ο θησαυρός νομισμάτων θα βοηθήσει στην εμβάθυνση της κατανόησης της πιο διάσημης ημερομηνίας στην αγγλική ιστορία: Το 1066, τη χρονιά που ο Γουλιέλμος, δούκας της Νορμανδίας, νίκησε τον βασιλιά Χάρολντ στη μάχη του Χέιστινγκς, αντικαθιστώντας τους Σάξονες μονάρχες της Αγγλίας με Νορμανδούς Γάλλους ηγεμόνες.

Βέβαια δεν ψάχνουν μόνο στην Αγγλία για θησαυρούς, αλλά και πιο κοντά μας

«Οι περισσότεροι από εμάς διδασκόμαστε για τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας στο σχολείο, πιθανώς επειδή ήταν η τελευταία φορά που η Αγγλία κατακτήθηκε με επιτυχία», δήλωσε ο Λούις. «Αλλά είναι μια ιστορία που βασίζεται σε ορισμένους μύθους», όπως η αντίληψη ότι στη μάχη αναμετρήθηκαν «Άγγλοι εναντίον Γάλλων» ή «καλοί» Σάξονες εναντίον «κακών» Νορμανδών.

Στην πραγματικότητα, οι αντιμαχόμενες οικογένειες ήταν αλληλένδετες και ο Λούις δήλωσε ότι ο θησαυρός «μας βοηθά να πούμε μια διαφορετική ιστορία, μια ιστορία που είναι πιο διαφοροποιημένη».

Όταν ξεκίνησε η εξέγερση, τα νομίσματα θάφτηκαν

Αν και η εισβολή σηματοδότησε ένα ιστορικό σχίσμα, τα νομίσματα του θησαυρού είναι εξαιρετικά παρόμοια, είτε είχαν κοπεί πριν είτε μετά την κατάκτηση. Η μία πλευρά δείχνει το κεφάλι ενός μονάρχη σε προφίλ, η άλλη ένα έμβλημα: ένας περίτεχνος σταυρός για τον Γουλιέλμο, η κάπως ειρωνική λέξη «pax» – ειρήνη – για τον Χάρολντ.

Η Αμάλ Χρεϊσέχ , επιμελήτρια αρχαιολογίας στο South West Heritage Trust, δήλωσε ότι τα νομίσματα πιθανότατα θάφτηκαν για να φυλαχθούν, καθώς ξέσπασαν τοπικές εξεγέρσεις κατά της νορμανδικής κυριαρχίας.

«Γνωρίζουμε ότι οι κάτοικοι του Έξετερ επαναστάτησαν εναντίον του Γουλιέλμου το 1068 και ότι οι γιοι του Χάρολντ, που ήταν εξόριστοι στην Ιρλανδία, επέστρεψαν και άρχισαν να οργανώνουν επιθέσεις κατά μήκος του ποταμού Έιβον μέχρι το Σόμερσετ», είπε. «Έτσι, πιθανώς σε αυτό το πλαίσιο ήταν κρυμμένοι».

Ο Chew Valley Hoard, όπως ονομάστηκε ο θησαυρός, πήρε το όνομά του από την αγροτική περιοχή όπου βρέθηκε και αγοράστηκε με χρήματα από το φιλανθρωπικό σκέλος της εθνικής λοταρίας της Βρετανίας. Αφού εκτεθεί στο Βρετανικό Μουσείο και σε άλλα μουσεία του Ηνωμένου Βασιλείου, θα έχει μόνιμη στέγη στο Μουσείο του Σόμερσετ στο Τάουντον, 210 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Λονδίνου.

Τα ερασιτεχνικά ευρήματα βγαίνουν σε πλειστηριασμό!

Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να περάσει ο θησαυρός από το βρετανικό σύστημα διαχείρισης ερασιτεχνικών αρχαιολογικών ευρημάτων. Ο νόμος περί θησαυρού ορίζει ότι όποιος βρίσκει ιστορικό χρυσό, ασήμι ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα πρέπει να ενημερώνει τον τοπικό ιατροδικαστή. Εάν ο ιατροδικαστής το κηρύξει θησαυρό, ο θησαυρός θα ανήκει στην κυβέρνηση και τα μουσεία μπορούν να υποβάλουν προσφορές για χρηματοδότηση για την απόκτησή του.

Μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων καθορίζει την αξία κάθε ευρήματος, με τα χρήματα να μοιράζονται μεταξύ του ιδιοκτήτη της γης και των ευρετών. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Στέιπλς και έξι συνάδελφοί του ανιχνευτές μοιράζονται το ήμισυ του χρηματικού ποσού των 4,3 εκατομμυρίων λιρών.

«Είναι σαν να κερδίζεις το λαχείο», δήλωσε ο Στέιπλς, ο οποίος σκοπεύει να συνεχίσει το χόμπι του να κυνηγά θησαυρούς. «Δεν πρόκειται να τα παρατήσω τώρα. Το αγαπώ».