Τα σενάρια για την επίθεση στην Τουρκική Αεροδιαστημική Βιομηχανία και το μήνυμα

Η επίθεση ενόπλων στην Τουρκική Αεροδιαστημική Βιομηχανία (TAI) στην Άγκυρα την Τετάρτη ήταν αδιαμφισβήτητα ένα πλήγμα που είχε στόχο να πλήξει το γόητρο του πλέον προβεβλημένου εγχειρήματος του τουρκικού κράτους, της αμυντικής βιομηχανίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ΤΑΙ είναι ο φορέας που έχει αναλάβει την κατασκευή του ΚΑΑΝ, του τουρκικού μαχητικού 5ης γενιάς. Το χτύπημα επεδίωκε άρα να στείλει ένα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα, ίσως και ευρύτερα και είχε ισχυρό συμβολισμό.

Ο τούρκος υπουργός Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, αλλά και ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Γιασάρ Γκιουλέρ, μίλησαν για τρομοκρατικό χτύπημα το οποίο απέδωσαν στο ΡΚΚ. Κάτι που έγινε σχεδόν αμέσως.

Με το ζητούμενο να είναι η δεύτερη ανάγνωση του χτυπήματος και ο στόχος του.

Μήνυμα κατά όποιας υποχώρησης

Δεδομένου ότι το χτύπημα έγινε αμέσως μετά την «πρόταση» από πλευράς του εθνικιστή κυβερνητικού εταίρου του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί περί αποφυλάκισης του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, του ιστορικού ηγέτη του ΡΚΚ, ο οποίος είναι πλέον 75 ετών και έχει περάσει δεκαετίες στη φυλακή του Ιμραλί, με όρο την επίσημη αποκήρυξη από του βήματος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης της τρομοκρατίας και την ανακοίνωση του τέλους του ΡΚΚ.

Σε ένα πρώτο σενάριο ο Μπαχτσελί θεωρείται «λαγός» για σχεδιασμούς που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη είτε προσπαθεί η Άγκυρα να προωθήσει με στόχο μια συνολικότερη αποφόρτιση των πιέσεων στην Τουρκία με αιχμή τον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς πιθανότατα και σταδαικά, θα συμπεριελάμβανε και προσωπικότητες όπως ο φυλακισμένος ηγέτης του κουρδικού HDP, Σελαντίν Ντεμίρτας αλλά και ο επιχειρηματίας Οσμάν Καβάλα.

Αν όντως ο Μπαχτσελί είναι «λαγός» σε μία πραγματική προσπάθεια που έχει ήδη αρχίσει να κινείται και το στοίχημα ισορροπίας με τους Κούρδους είναι υπαρκτό στους σχεδιασμούς του Ερντογάν και ακόμα περισσότερο αν ο Οτσαλάν συζητά ένα τέτοιο σενάριο, αυτή η κίνηση είναι απέναντι στο σχεδιασμό αυτό.

Όπως αναφέρουν αναλυτές και διπλωμάτες εάν αυτό το σενάριο ισχύει, τότε οι πιο σκληροί του ΡΚΚ ανησυχώντας για μία πιθανή υποχώρηση Οτσαλάν, ίσως να επιχείρησαν κυβερνητικό συνασπισμό.

Με αυτό τον τρόπο αφενός, πλήττουν τον σκληρό πυρήνα του μεγαλοϊδεατικού στρατιωτικού και βιομηχανικού αφηγήματος του Ερντογάν, αφετέρου εμμέσως στοχεύει στο σύνολο της τουρκικής εξουσιαστικής πυραμίδας, όχι ειδικά στην εθνικιστική πτέρυγα Μπαχτσελί, η οποία το πρότεινε, παίζοντας ενδεχομένως τον ρόλο του «λαγού» για λογαριασμό του Ερντογάν και των Ισλαμιστών.

Τέτοιες καταστάσεις έχουν υπάρξει και στο παρελθόν.

Δικαιολογεί να ανοίξει ξανά κουρδικό

Ένα δεύτερο και πιο παρακινδυνευμένο – για κάποιους – σενάριο σύμφωνα με αναλυτές και διπλωμάτες, θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο η ενέργεια να έχει υποκινηθεί από συγκεκριμένα κέντρα, με συμμετοχή και τούρκων παρακρατικών, αξιοποιώντας και το διχασμό των κούρδων. Να υπήρξε δηλαδή μία προβοκάτσια, που χρησιμοποίησε το ΡΚΚ σαν πιόνια Κίνηση που στη συνέχεια δίνει το έναυσμα για να ανοίξει ξανά κουρδικό και να δοθεί η ευκαιρία στην Τουρκία για τις αντίστοιχες κινήσεις εναντίον του ΡΚΚ και των Κούρδων.

Το περιβάλλον ασφαλείας

Σε κάθε όμως περίπτωση, η όποια ερμηνεία υιοθετηθεί για την ενέργεια, θα ήταν ελλιπής εάν δεν αναχθεί στο επίπεδο του περιφερειακού περιβάλλοντος ασφαλείας.

Οι Κούρδοι εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο, ενώ είναι ιστορικά τεκμηριωμένη η αξιοποίηση της δράσης του, εκ περιτροπής, από οποιαδήποτε χώρα – από αυτές που φιλοξενούν συμπαγείς και γειτνιάζοντες κουρδικούς πληθυσμούς στο έδαφός τους, Τουρκία, Ιράν, Ιράκ, Συρία- είχε το συμφέρον να το πράξει.

Στην περιοχή άλλωστε πάντα ίσχυε το «διαίρει -τους Κούρδους και δι’ αυτών τη φιλοξενούσα χώρα ενδιαφέροντος- και βασίλευε».

Και ένα σκοτεινό σενάριο

Το τρίτο και πιο σκοτεινό σενάριο που επί του παρόντος μοιάζει ανεδαφικό, ακουμπάει ακριβώς στις περιφερειακές εξελίξεις και το ρόλο που θέλει να παίξει η Τουρκία στην περιοχή. Και μοιάζει να αναζητά σύνδεση της επίθεσης με την ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτύξει με τους Κούρδους και το Ισραήλ και ενδεχομένως «€ργαλειοποίησης» του ΡΚΚ.

Η «εμπλοκή ισραηλινού δάχτυλου» δεν μπορεί να σταθεί ως σενάριο με τα στοιχεία που υπάρχουν. Δεδομένης δε της κατάστασης στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ πιθανή προσπάθεια σύνδεσης θα έριχνε περισσότερο λάδι σε μια φωτιά που ήδη καίει.

Τα αντίποινα

Μετά το χτύπημα στις εγκαταστάσεις της ΤΑΙ, στην Άγκυρα, το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι βομβαρδίστηκαν 32 «στόχοι», που αφορούσαν θέσεις του ΡΚΚ και των συμμάχων του στο βόρειο Ιράκ και τη Συρία.

Στην ανακοίνωση σημείωνε πως «όπως επιτρέπει το δικαίωμά μας στη νόμιμη άμυνα που προβλέπεται στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, διεξήχθη αεροπορική επιχείρηση εναντίον τρομοκρατικών στόχων στο βόρειο Ιράκ και στη Συρία (…) και συνολικά 32 στόχοι που ανήκαν στους τρομοκράτες καταστράφηκαν με επιτυχία». Ανέφερε δε ότι «οι αεροπορικές επιχειρήσεις συνεχίζονται».