Έχουν περάσει πέντε μήνες από την εκδήλωση στην οποία η Teleperformance Greece με την Aegean Rebreath μας σύστησαν το ερευνητικό πρόγραμμα “Posidonia Oceanica: Do Not Disturb” και λίγες ημέρες πριν, συγκεκριμένα στις 11 Οκτωβρίου, είχαμε τη χαρά να ζήσουμε από κοντά την ολοκλήρωση της πρώτης φάση του προγράμματος. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι μία καινοτομία για τα ελληνικά δεδομένα, η οποία σκοπό έχει να προστατεύσει τα υποθαλάσσια οικοσυστήματα λιβαδιών Ποσειδωνίας που θεωρούνται οι «πνεύμονες της θάλασσας» και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της υγείας και της βιοποικιλότητας των ωκεανών μας.

Όπως μας ενημέρωσε αναλυτικά και τον Μάιο, ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της Aegean Rebreath, Γιώργος Σαρελάκος, το ερευνητικό πρόγραμμα παρατήρησης και παρέμβασης “Posidonia Oceanica: Do Not Disturb”, το οποίο αποβλέπει στην αποκατάσταση και την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας, αποτελείται από τέσσερις άξονες. Πρώτος και βασικός άξονας του προγράμματος είναι η χαρτογράφηση του προβλήματος, δηλαδή το mapping και το ground proofing, μία σύνθετη διαδικασία που απαιτεί παρουσία, συχνές επισκέψεις στο πεδίο δράσης, αποτύπωση και επιστημονική τεκμηρίωση μέσω των καταδύσεων.

Έχοντας πραγματοποιήσει, λοιπόν, τέσσερις επισκέψεις με drone, υποβρύχιες κάμερες και δύτες, έχοντας ξεπεράσει γραφειοκρατικά κωλύματα και έχοντας συγκεντρώσει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά από τα αρμόδια υπουργεία, το πρόγραμμα μπορεί να περάσει πλέον στη δεύτερη φάση. Πριν από αυτό, όμως, οι άνθρωποι της Teleperformance Greece, της Aegean Rebreath και των τοπικών φορέων, μας υποδέχθηκαν στο λιμάνι Μεσογαίας στο Πόρτο Ράφτη και μαζί πραγματοποιήσαμε την τελευταία δράση πεδίου της πρώτης φάσης, πριν το πρόγραμμα περάσει στη δεύτερη, αυτή που αφορά στην εγκατάσταση αγκυροβολιών.

Η διαδικασία του mapping στο πεδίο δράση και η ανάγκη για ελεγχόμενη αγκυροβολία

Με τον Γιώργο Σαρελάκο οδηγό μας και τον Αναστάσιο Νικολακόπουλο, Πρόεδρο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου του Δήμου Μαρκοπούλου Μεσογαίας σε ρόλο… καπετάνιου, επιβιβαστήκαμε σε ένα φουσκωτό σκάφος και προσεγγίσαμε το πεδίο δράσης, σταματώντας λίγα μέτρα πιο μακριά από το σημείο στο οποίο οι δύτες του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. πραγματοποιούσαν την κατάδυση.

Και ναι, παρότι δεν είχαμε τη δυνατότητα να δούμε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, τα δεκάδες σκάφη που υπήρχαν αγκυροβολημένα στον όρμο, επιβεβαίωναν όσα επεσήμανε και ο κ. Νικολακόπουλος, «ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η ανεξέλεγκτη αγκυροβολία. Αυτό προκύπτει από το γεγονός πως οι θέσεις ελλιμενισμού είναι περιορισμένες σε σχέση με τη ζήτηση που υπάρχει, αλλά και πάλι, δεν είμαστε σίγουροι πως ακολουθούν όλοι τους κανόνες, για να μην γίνονται ζημιές στο φυσικό περιβάλλον». Μάλιστα, εκεί ακριβώς αποβλέπει και η πρώτη φάση του προγράμματος.

Διότι, όταν τα σκάφη αγκυροβολούν σε ακατάλληλες περιοχές, βλάπτουν και επιβαρύνουν τα υποβρύχια οικοσυστήματα, τα οποία χρησιμεύουν ως καταφύγια για τα θαλάσσια είδη, ενώ παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ποιότητας των υδάτων. Ακριβώς για αυτό, βασικός στόχος του προγράμματος είναι οι περιοχές αγκυροβολίας να παρέχουν ασφαλείς θέσεις για τα σκάφη, χωρίς όμως να απειλούν την υγεία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Η δεύτερη φάση του προγράμματος και η εγκατάσταση των αγκυροβολιών

Όπως μας ενημέρωσε αναλυτικά ο κ. Σαρελάκος, «στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Posidonia Oceanica: Do Not Disturb” εστιάζουμε στη δημιουργία βιώσιμων περιοχών αγκυροβολίου, καθώς οι καθορισμένες ζώνες είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας από τις βλαβερές συνέπειες της αγκυροβολίας». Αυτό σημαίνει πως καθορίζοντας συγκεκριμένες περιοχές, όχι μόνο θα περιοριστεί η περιβαλλοντική ζημιά, αλλά θα εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων, της αλιευτικής κοινότητας και των ιστιοπλόων.

Η δεύτερη φάση, όπως και όλο το εγχείρημα, είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Προς το παρόν έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαραίτητες μετρήσεις για την τοποθέτηση των αγκυροβολίων, ενώ έχει πραγματοποιηθεί μία σχολαστική έρευνα αγοράς διεθνώς, ώστε να βρεθούν τα κατάλληλα υλικά, υλικά πιστοποιημένα, με εγκρίσεις και κυρίως, φιλικά προς το περιβάλλον. Ήδη το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Μαρκοπούλου έχει ξεκινήσει τη διαδικασία υποβολής της μελέτης στο αρμόδιο υπουργείο.

Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία “Posidonia Oceanica: Do Not Disturb” δεν εξασφαλίζει μόνο την εγκατάσταση των αγκυροβολιών, αλλά δίνει έμφαση στις υπεύθυνες πρακτικές για τη ναυσιπλοΐα, καλλιεργεί το αίσθημα ευθύνης στην κοινότητα για την προστασία των θαλάσσιων οικότοπων, σηματοδοτεί ένα ορόσημο στις προσπάθειες διατήρησης της θάλασσας στη χώρα μας.

Πιο αναλυτικά, αναλαμβάνει την εκπαίδευση των άμεσα εμπλεκόμενων, φορέων, αλιέων, ιστιοπλόων, ώστε να διαφυλαχθεί η βιωσιμότητα του εγχειρήματος μακροπρόθεσμα. «Πρέπει να εξετάσουμε πώς ανταποκρίνεται η τοπική κοινωνία, πώς ανταποκρίνονται οι επισκέπτες, ώστε να εξασφαλίσουμε πως χρησιμοποιούνται σωστά (αγκυροβόλια) και δεν καταστρέφονται», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Σαρελάκος.

Επιστρέφοντας πίσω στο λιμάνι, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε αναλυτικά και με τον Βασίλη Γερακάρη, επιστημονικό συνεργάτη του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., ο οποίος είχε επιχειρήσει λίγο πριν στο πεδίο δράσης. Ο ίδιος τόνισε πως «τα λιβάδια Ποσειδονίας έχουν πολύ σημαντικά οφέλη για τη θάλασσα, το οικοσύστημα και τον άνθρωπο. Το πρόβλημα είναι πως κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα καταστρέφει άμεσα το λιβάδι, ξηλώνοντας τμήματά του. Οι βλαστοί αποκόπτονται, γίνεται κατακερματισμός, παύει το λιβάδι να έχει δομή και συνεπώς να επιτελεί τη λειτουργεία του σαν οικότοπος θαλάσσιων οργανισμών».

Τέλος, η Μυρσίνη Σωτηροπούλου, CMO της Teleperformance Greece, ήταν εκείνη που έκλεισε τη συνάντησή μας, αναφέροντας πως, «ήταν ιδιαίτερη χαρά για εμάς, που μπορέσαμε να βρεθούμε στο πεδίο δράσης, μαζί με την Aegean Rebreath, ώστε να δούμε από κοντά για πρώτη φορά την πρόοδο του έργου που με τόση αγάπη έχει αγκαλιάσει και υποστηρίζει η Teleperformance, και να μάθουμε για τα επόμενα βήματα και όλη του την πορεία».

Το πιλοτικό ερευνητικό πρόγραμμα “Posidonia Oceanica: Do Not Disturb” που πραγματοποιείται από την Teleperformance Greece σε συνεργασία με την Aegean Rebreath, εμπλέκει τον ιδιωτικό τομέα, τις δημοτικές αρχές, Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο και Δήμο Μαρκοπούλου Μεσογαίας, ενώ υλοποιείται υπό την επιστημονική καθοδήγηση του ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ, έχοντας την Aegean Rebreath ως συντονιστή. Στόχος του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη σημαντικότητα των λιβαδιών Ποσειδωνίας και με τις απειλές που αντιμετωπίζουν από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Αυτό το πιλοτικό έργο, που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, παρεμβαίνοντας άμεσα για την αποκατάσταση μίας περιοχής με κατεστραμμένους υποβρύχιους οικότοπους.

Headlines