Τρύφων Κουταλίδης: Με έναν μόνο διαπλοκή δεν υπάρχει

Μακρά είναι η παράδοση του Τύπου να αποκαλύπτει σκάνδαλα που όζουν διαφθοράς και πολλές φορές αποδεικνύουν διαπλοκή. Στον τόπο μας ακόμη και στο Σύνταγμα βάλαμε τη διαπλοκή, εξορκίζοντας έτσι κάτι που όλοι λέμε ότι θέλουμε να εξαφανιστεί, για τους άλλους φυσικά και όχι για μας.

Ο Μπαμπινιώτης στο Λεξικό του δέχεται: «διαπλεκόμενα συμφέροντα. Τη δεκαετία του ’80 πλάστηκε (από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη) και καθιερώθηκε βαθμηδόν ο όρος διαπλεκόμενα συμφέροντα ή απλώς διαπλεκόμενα. Με αυτόν δηλώνονται τα αθέμιτα αλληλεξαρτώμενα συμφέροντα, που αναπτύσσονται παρασκηνιακά μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματιών οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενημέρωσης (ως εκδότες εφημερίδων ή ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών) ώστε να εξυπηρετούνται αμοιβαία οι πολιτικές και επιχειρηματικές τους σκοπιμότητες (προβολή και προπαγάνδα από την πλευρά των πολιτικών και οικονομικά οφέλη από την πλευρά των επιχειρηματιών)». Κατά τον Μπαμπινιώτη λοιπόν για τη διαπλοκή χρειάζονται δύο: ένα ΜΜΕ, πίσω από το οποίο κρύβεται ο επιχειρηματίας που παίρνει κρατικές δουλειές, και ένας πολιτικός, που δίνει τις κρατικές δουλειές για να τον προβάλλει το ΜΜΕ. Η πράξη επεξέτεινε τον όρο διαπλοκή προσθέτοντας ακόμη και τους χρηματισμούς των αρμοδίων για να παίρνουν οι επιχειρηματίες κρατικές προμήθειες. Μα αυτό το τελευταίο λέγεται δωροδοκία.

— Βοηθήσατέ με, εξοχότατε, και θα σας δώσω 1.000 φράγκα και δεν θα το πω σε κανέναν, λέει ο ταπεινός στον Ταλεϋράνδο και «εισπράττει»:

— Κάνετέ τα 10.000 φράγκα και πείτε το όπου θέλετε.

Γνωστά είναι επίσης και τα τεχνάσματα του σερ Μπάζιλ Ζαχάροφ για δωροδοκία των κρατικών λειτουργών προκειμένου να τους πουλήσει τα όπλα του.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 28.4.2002, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η ταύτιση της δωροδοκίας με τη διαπλοκή ίσως εξυπηρετεί αυτούς που σπιλώνουν υπολήψεις χωρίς να χρειάζεται να αναφερθούν συγκεκριμένα είτε στον παρανομήσαντα κρατικό δωρολήπτη είτε στον παρανομήσαντα πολιτικό που αντί χρημάτων έλαβε προβολή. Έτσι λοιπόν καταλήγουμε καθένας που κάτι προμηθεύει το Δημόσιο να «βαφτίζεται» διαπλεκόμενος και αιδημόνως να αποσιωπάται ο έτερος πόλος της διαπλοκής (ο δωρολήπτης ή ο προβαλλόμενος πολιτικός).

Διαβάζοντας η Δικαιοσύνη τα καταγγελλόμενα δικαίως ασκεί ποινικές διώξεις ή διατάσσει προκαταρκτικές εξετάσεις με δεδομένη την ελπίδα ότι θα αποκαλυφθεί και ο αναγκαίος έτερος πόλος της διαπλοκής. Με έναν μόνο διαπλοκή δεν υπάρχει. Όπως στη μοιχεία πρέπει να υπάρχουν δύο, έτσι και στη διαπλοκή ο νόμος θέλει δύο.

Δυστυχώς, τα δημοσιεύματα ξεκινάνε ανάποδα. Για να πάρεις τέτοιο συμβόλαιο «λάδωσες», το ποιους θα το βρει η Δικαιοσύνη. Πού να τους βρει όμως η Δικαιοσύνη, αφού οι καταγγέλλοντες με ασάφειες και ακροβατισμούς ισχυρίζονται τα όσα ισχυρίζονται;

Σπαταλάται πολύτιμος χρόνος της Δικαιοσύνης, η οποία συνήθως καταλήγει σε πανηγυρικές απαλλαγές ή σε μη άσκηση διώξεων. Ο θόρυβος όμως μένει και τροφοδοτείται με επιχειρήματα του Τύπου […].

Εκτός από την εμπλοκή της Δικαιοσύνης, κατάφεραν να εμπλέξουν και την Πολιτική. Η λέξη διαπλεκόμενα ασκεί μια μαγική επίδραση σε όλους. Όλοι ομνύουν πολέμιοι της διαπλοκής, όλοι υπόσχονται την εξαφάνισή της, πώς; Εξαφανίζοντας τον δωροδόκο, ώστε να μη βάζει σε πειρασμό τον δωρολήπτη ή προβαλλόμενο κρατικό ή πολιτικό. Κουβέντα για τον άλλο πόλο της διαπλοκής. Τον εξορκισμό τον βάλαμε στο Σύνταγμα. Τώρα φτιάχνουμε και νόμο, πάντοτε όμως προς τη μία κατεύθυνση. Θα εξαφανίσουμε τον κακό επιχειρηματία που εκμαυλίζει τον κρατικό ή πολιτικό και έτσι οι τελευταίοι δεν θα γίνονται δέκτες πειρασμών. Ούτε νόμους χρειαζόμαστε ούτε τίποτε. Εφαρμογή της κειμένης νομοθεσίας χρειαζόμαστε, όπως εκατό χρόνια πριν ζητούσε ο Ροΐδης. Από καταβολής κράτους η δωροδοκία είναι αδίκημα, είτε για νόμιμες είτε για παράνομες πράξεις πρόκειται. Και οι δύο θα πάνε φυλακή, και ο δωροδοκών και ο λαμβάνων.

Κάποτε στην Αθήνα έγινε ειδικό Τριμελές Δικαστήριο για να δικάζει τους εκδότες ακάλυπτων επιταγών. Στην Αγγλία η πρώτη ακάλυπτη επιταγή εκδόθηκε το 1709 και ο εκδότης δικάστηκε ισόβια. Διακόσια χρόνια πέρασαν για να βγει δεύτερη ακάλυπτη επιταγή.

Λέγεται ότι στην αρχαία Κίνα έστρωναν τα τραπέζια των κρατικών με το δέρμα του «λαδωθέντος» υπαλλήλου, έτσι ο διάδοχος ελάμβανε το μήνυμα και δεν υπέκυπτε σε πειρασμούς.

Μαζί με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή

Και κάτι τελευταίο, μια και συντηρητικοί και σοσιαλιστές συμφωνούν για περιορισμό του κράτους-επιχειρηματία. Δώστε τα όλα στον ιδιωτικό τομέα. Ολόκληρο Αεροδρόμιο χτίστηκε, τεράστιες προμήθειες έγιναν και πολλές εργολαβίες καταρτίστηκαν, κανένας όμως δεν ασχολήθηκε με αυτά. Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έκαναν προμήθειες και επενδύσεις μεγαλύτερες του ΟΤΕ και πάλι κανένας δεν ασχολήθηκε με αυτές.

*Άρθρο του Παπινιανού (κατά κόσμον Τρύφωνος Κουταλίδη), που έφερε τον τίτλο «Η διαφθορά, η διαπλοκή και τα ΜΜΕ» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Κυριακή 28 Απριλίου 2002.

Ο δικηγόρος Τρύφων Κουταλίδης, ο επιφανής νομικός, γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1934 και απεβίωσε στις 20 Μαρτίου 2012.

Ο Κουταλίδης, πέραν της λαμπρής επαγγελματικής πορείας του (όπως έλεγε ο ίδιος, είχε την τύχη να φοιτήσει στο «Ωνάσειο Πανεπιστήμιο» και να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην «Ακαδημία Καραμανλή»), υπήρξε συστηματικός αρθρογράφος στην εφημερίδα «Το Βήμα» με το ψευδώνυμο Παπινιανός (ο Αιμίλιος Παπινιανός υπήρξε σημαντικός ρωμαίος νομοδιδάσκαλος του 2ου/3ου αιώνα μ.Χ.).

Μαζί με τον Αριστοτέλη Ωνάση

Γεννήτορας του ψευδωνύμου, κατά δήλωσιν του ίδιου του Κουταλίδη, υπήρξε ο διακεκριμένος νομικός Πέτρος Ζήσης (1903-1970), ο οποίος του είχε πει στις αρχές της δεκαετίας του ’60: «Βρε Κουταλίδη, να συνεχίσεις να γράφεις και θα γίνεις Παπινιανός».