New York Times: Ο τρομοκράτης Ταλιμπάν που εκπλήσσει και γοητεύει την Ουάσινγκτον

Ενώ η Μέση Ανατολή φλέγεται, λόγω Ισραήλ, ανατολικότερα, σε ένα κράτος που για χρόνια απορροφούσε δεκάδες δισ. δολ. και χιλιάδες ζωές των ΗΠΑ, αναδεικνύεται ως μελλοντική ελπίδα μια φυσιογνωμία των Ταλιμπάν που μέχρι χθες ήταν καταζητούμενος τρομοκράτης πολλών εκατ. δολ..

Για πολλά χρόνια ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, Σιρατζούντιν Χακάνι, ενέπνεε τον φόβο, εντός και εκτός της χώρας.

Για πολλούς ο Χακάνι όριζε ποιος θα ζούσε και ποιος θα πέθαινε κατά τη διάρκεια του πολέμου ενάντια στους Αμερικανούς εισβολείς. Ενορχήστρωνε επιθέσεις αυτοκτονίας των Ταλιμπάν, διατηρούσε δεσμούς με την Αλ Κάιντα και άλλα τρομοκρατικά δίκτυα, ενώ ήταν στην κορυφή της λίστας των ΗΠΑ με τους περισσότερους καταζητούμενους στο Αφγανιστάν, δίνοντας αμοιβή 10 εκατ. δολ. για το κεφάλι του.

Έκτοτε όμως, όμως αναφέρουν οι New York Times που εξασφάλισαν συνέντευξη με τον αινιγματικό Χακάνι, έχει χυθεί νερό στο αυλάκι και μετά την αποχώρηση των Αμερικανών το 2021, ο ίδιος παρουσιάζεται ως ένας αξιόπιστος διπλωμάτης και ρεαλιστής πολιτικός. «Μια φωνή σχετικής μετριοπάθειας σε μια κυβέρνηση βουτηγμένη στον θρησκευτικό εξτρεμισμό» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η αμερικανική εφημερίδα.

Η αναμόρφωση του Χακάνι, λένε οι New York Times, είναι μέρος μιας ευρύτερης σύγκρουσης που έχει ταράξει τους Ταλιμπάν τα τελευταία τρία χρόνια, ακόμη και όταν η ομάδα εργάζεται για να παρουσιάσει ένα ενιαίο μέτωπο.

Στο επίκεντρο βρίσκεται ο εμίρης και αρχηγός κράτους των Ταλιμπάν, Σεΐχης Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, ένας σκληροπυρηνικός κληρικός του οποίου η πολιτική έναντι των γυναικών έχει απομονώσει το Αφγανιστάν στην παγκόσμια σκηνή. Καθώς ο Σεΐχης Χαϊμπατουλάχ έχει καταλάβει σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο, ο Χακάνι έχει αναδειχθεί ως ο άνθρωπος που τον αμφισβητεί, όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα.

Ο Χακάνι άσκησε ιδιωτικά πιέσεις για να επιτραπεί στα κορίτσια να επιστρέψουν στο σχολείο πέραν της έκτης τάξης και στις γυναίκες να ξαναρχίσουν να εργάζονται σε κυβερνητικά γραφεία, σύμφωνα με αρκετούς Ταλιμπάν και ξένους αξιωματούχους.

Και καθώς ο Σεΐχης Χαϊμπατουλάχ κατήγγειλε τα δυτικά ιδεώδη, o Χακάνι λειτουργεί «γέφυρα», πραγματοποιώντας διπλωματικές επισκέψεις και συνομιλώντας με άλλα κράτη, προωθώντας κοινά συμφέροντα όπως, να κρατούνται έξω από το αφγανικό έδαφος οι τρομοκρατικές ομάδες. Έχει δημιουργήσει σχέσεις με ορισμένους πρώην εχθρούς στην Ευρώπη, καθώς και με ισλαμικές χώρες, τη Ρωσία και την Κίνα, δήλωσαν ξένοι αξιωματούχοι.

«Είκοσι χρόνια πολεμικής τζιχάντ μας οδήγησαν στη νίκη», μου είπε ο Χακάνι νωρίτερα φέτος σε μια συνέντευξη στην Καμπούλ, τη δεύτερη φορά που είχε με δυτικό δημοσιογράφο. «Τώρα ανοίξαμε ένα νέο κεφάλαιο θετικής δέσμευσης με τον κόσμο και κλείσαμε το κεφάλαιο της βίας και του πολέμου».

H αμερικανική εφημερίδα αναφέρει ότι πολλοί διπλωμάτες στη Δύση έχουν συγκλονιστεί από τη μεταμόρφωση του Χακάνι και αναρωτιούνται αν μπορεί αν είναι ειλικρινής. «Ο Χακάνι είναι ένα αίνιγμα, ταυτόχρονα ένας διψασμένος για εξουσία πολιτικός φορέας και ένας αιματοβαμμένος ορκισμένος τζιχαντιστής, ακόμη και η ακριβής ημερομηνία και ο τόπος γέννησής του είναι ασαφής» αναφέρουν οι New York Times.

Η υπόσχεση για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των γυναικών μπορεί να αφορά λιγότερο την προσωπική μεταρρύθμιση και περισσότερο έναν υπολογισμό για να φέρει τις δυτικές χώρες στο πλευρό του καθώς αμφισβητεί τον Σεΐχη Χαϊμπατουλάχ.

Σύμφωνα με τους New York Times, η οικογένεια Χακάνι επιδίωξε προσέγγιση με τις ΗΠΑ, στη διάρκεια του πολέμου στο Αφγανιστάν, αλλά οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ήταν αυτοί που απέρριψαν ως επί το πλείστον τους Χακάνι, θεωρώντας τους ως μη εξαγοράσιμους και αναξιόπιστους.

Ορισμένοι διπλωμάτες λένε τώρα ότι οι προσπάθειες των Χακάνι για διάλογο ήταν χαμένες ευκαιρίες, αυτές που φωτίζουν πώς ο αμερικανικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας δημιούργησε τους ίδιους τους εχθρούς που προσπάθησε να καταστρέψει – και εξηγούν γιατί ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν συνεχίστηκε για 20 χρόνια.

Το να συνεχίσουμε να απορρίπτουμε τη δέσμευση με τον Χακάνι μπορεί να σημαίνει ότι επαναλαμβάνουμε αυτά τα λάθη, λένε ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί. Αντιμέτωποι με λίγες εναλλακτικές, ορισμένοι βλέπουν τον Χακάνι ως μια πιθανή δύναμη για αλλαγή που θα μπορούσε μια μέρα να επαναπροσδιορίσει ζωή των Αφγανών, που κυριαρχούνται από τους Ταλιμπάν, καθώς και τις σχέσεις της χώρας με τον κόσμο.