Δασικοί χάρτες: Όμηροι χιλιάδες ιδιοκτήτες

Μπλοκαρισμένες στα «δίχτυα» των Δασικών Χαρτών και του Κτηματολογίου παραμένουν έως και σήμερα χιλιάδες εκτάσεις λόγω των αργών ρυθμών που απαιτούν οι διαδικασίες επίλυσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους.

Οι δασικοί χάρτες και το Κτηματολόγιο ενδέχεται να «μπλοκάρουν» ιδιοκτησίες που δεν πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις

Αυτό, σύμφωνα με την τοπογράφο – πολεοδόμο μηχανικό Γραμματή Μπακλατσή, έχει ως αποτέλεσμα:

• Να παγώσουν οι αγοραπωλησίες εκτάσεων στις εκτός σχεδίου περιοχές για εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα. Τα συγκεκριμένα ακίνητα εξακολουθούν να εμφανίζονται στους χάρτες ως δασικά, καθώς οι «αντιρρήσεις» που άσκησαν οι ιδιοκτήτες τους περιμένουν την εκδίκασή τους για πάνω από 6 χρόνια!
• Δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων εντός οικισμών ενημερώθηκαν ήδη από το Κτηματολόγιο ότι η ιδιοκτησία τους διεκδικείται από το ελληνικό Δημόσιο.
• Χιλιάδες στρέμματα με δενδρώδεις καλλιέργειες, όπως καστανωτά σε Μαγνησία και Λάρισα ή αγριελιές σε Εύβοια και Πελοπόννησο, που επιδοτούνται από το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), τα κατά τόπους δασαρχεία δεν τα αναγνωρίζουν ως ιδιωτικά και τα θεωρούν δάση.
• Πολλοί Δασωμένοι Αγροί (ΔΑ) ερμηνεύτηκαν ως «ΔΔ», δηλαδή ως ανέκαθεν δασικές εκτάσεις. Και επειδή οι ιδιοκτήτες τους δεν διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, οδηγούνται στο Δημόσιο.
• Εκτάσεις που χρόνια καταγράφονται στο Ελαιοκομικό και Αμπελουργικό Κτηματολόγιο τώρα θεωρούνται «παράνομα εκχερσωμένες εκτάσεις» και ιδιοκτησιακά ανήκουν και αυτές στο ελληνικό Δημόσιο.

Το κυριότερο όλων, σύμφωνα με τη Γραμματή Μπακλατσή, είναι ότι από την εξέταση περίπου 400.000 «αντιρρήσεων» που άσκησαν οι πολίτες ένα πολύ μεγάλο ποσοστό απορρίπτεται από τις επιτροπές. Εκτιμάται ότι μέχρι στιγμής πάνω από το 50% των ενστάσεων έχει απορριφθεί, ενώ σε ορισμένες περιοχές όπως η Λάρισα, οι Κυκλάδες και η Πελοπόννησος τα ποσοστά των απορρίψεων αγγίζουν το 80%!

Αυτό σημαίνει ότι στο κλείσιμο του Κτηματολογίου εκατομμύρια εκτάσεις θα καταγραφούν υπέρ του ελληνικού Δημοσίου και οι περιουσίες των πολιτών θα χαθούν.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι ιδιοκτήτες ακινήτων αναρωτιούνται τι πρέπει να κάνουν για να μη χάσουν την περιουσία τους και αναζητούν απαντήσεις στα ερωτήματά τους.

Δασικοί χάρτες: 8+1 ερωταπαντήσεις

Ακολουθεί με τη μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων ένας κατατοπιστικός οδηγός για την εμπλοκή των Δασικών Χαρτών με το Κτηματολόγιο και τις δυνατότητες που έχει ο πολίτης να υπερασπιστεί την περιουσία του.

Οι μεταβιβάσεις, οι αντιρρήσεις, οι διορθώσεις και τα ακίνητα που απειλούνται από τις διασταυρώσεις.

1 Ποια είναι η σχέση του δασικού χάρτη με το Κτηματολόγιο;

Το μεν Κτηματολόγιο καταγράφει τις ιδιοκτησίες (δημόσιες και ιδιωτικές), οι δε δασικοί χάρτες εξετάζουν την ύπαρξη δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων. Με την εφαρμογή του τεκμηρίου κυριότητας του Δημοσίου, οι εκτάσεις που υπόκεινται στη δασική νομοθεσία θεωρούνται δημόσιες, εφόσον δεν έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές. Εμμεσα, λοιπόν, οι δασικοί χάρτες εξετάζουν και το ιδιοκτησιακό καθεστώς και για τον λόγο αυτό αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του Κτηματολογίου. Ετσι, η κατάρτιση του Δασολογίου θεωρείται ως η πλέον αναγκαία προϋπόθεση για τη σύνταξη του Κτηματολογίου.

2 Ποια ακίνητα μπορούν να μεταβιβαστούν (πώληση, γονική παροχή, δωρεά κ.ά.);

Μπορούν να μεταβιβαστούν τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εντός οικισμών ή εντός σχεδίου πόλης, καθώς και όλα τα αγροτεμάχια που βρίσκονται εκτός σχεδίου και φαίνονται στους μερικά κυρωμένους δασικούς χάρτες ως (ΑΑ), δηλαδή «Αλλης μορφής έκταση» στον ιστορικό χάρτη του έτους 1945 και «Αλλης μορφής έκταση» στον ορθοφωτοχάρτη του Κτηματολογίου της περιόδου 2007-2009. Αυτές είναι και οι μόνες περιοχές που δεν υπόκεινται στη δασική νομοθεσία.

3 Τι γίνεται με τις κληρονομιές;

Επιτρέπονται οι αποδοχές κληρονομιάς όλων των ακινήτων, διότι δεν απαιτούνται τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση μηχανικού ότι το ακίνητο δεν υπόκειται στη δασική νομοθεσία.

4 Πότε θα μπορέσουν να μεταβιβαστούν τα υπόλοιπα ακίνητα εκτός σχεδίου, για τα οποία έχουν ασκηθεί αντιρρήσεις κατά του δασικού χάρτη;

Μόλις συνεδριάσουν οι Επιτροπές Αντιρρήσεων, που είναι τριμελείς και αποτελούνται από δικηγόρο, δασολόγο και έναν μηχανικό. Με νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση τον Μάιο του 2020, κάθε αντίρρηση εξετάζεται και βγαίνει απόφαση που δημοσιεύεται στη Διαύγεια. Σε περίπτωση θετικής απόφασης, η έκταση αποδεσμεύεται και είναι άμεσα μεταβιβάσιμη, ενώ διορθώνεται και η αρχική εγγραφή στο Κτηματολόγιο και μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.

5 Τι πρέπει να κάνει ο πολίτης για να «κερδίσει» την αντίρρησή του;

Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να παρουσιάσει ενώπιον της Επιτροπής Αντιρρήσεων τη δική του άποψη, τεκμηριωμένα, καταθέτοντας και παρουσιάζοντας:

• Την αντίρρησή του.
• Ολα τα στοιχεία που διαθέτει (συμβόλαια, παραχωρητήρια, μισθωτήρια, οικοδομικές άδειες, επιδοτήσεις ΟΣΔΕ κ.λπ.).

Επίσης, μπορεί να παραστεί και τεχνικός σύμβουλος κατά την εξέταση στην Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) και να καταθέσει και φωτοερμηνεία που να αποδεικνύει τον μη δασικό χαρακτήρα της έκτασης.

6 Τι ισχύει για όσους δεν άσκησαν εμπρόθεσμα αντίρρηση και η έκτασή τους χαρακτηρίστηκε δασική ή χορτολιβαδική;

Δεν μπορούν να ασκήσουν αντίρρηση εκπρόθεσμα. Σε περίπτωση όμως που υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στον χάρτη χαρακτηρίστηκε λανθασμένα η έκτασή τους ως δασική, τότε μπορούν να υποβάλουν αίτημα πρόδηλου σφάλματος, ζητώντας την αναμόρφωση του χάρτη.

7 Έμαθα ότι αποδεσμεύονται από το Κτηματολόγιο οι δασικές εκτάσεις. Τι ισχύει;

Με νέα ρύθμιση, κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου που έχει εξασφαλίσει – για ακίνητό του που είχε χαρακτηριστεί ως δάσος ή δασικό – την έκδοση απόφασης υπέρ του σε ΕΠΕΑ δασικών χαρτών ή του οποίου το ακίνητο δεν βρίσκεται εντός κυρωμένου δασικού χάρτη, θα μπορεί να διορθώνει τη σχετική εγγραφή στο Κτηματολογικό Γραφείο, χωρίς να χρειαστεί να προσφύγει στα δικαστήρια.

8 Ποια είναι τα «σφάλματα» που μπορούν να διορθωθούν ακόμα και σήμερα;

Τα σφάλματα χωρίζονται σε εννέα κατηγορίες και αφορούν:

• Σφάλματα που οφείλονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα. Ελέγχεται γενικά η ακρίβεια του χάρτη που δημιουργήθηκε από τη σύνθεση δύο διαφορετικών εικόνων του 1945 και του 2007, γιατί σε αυτό το διάστημα έγιναν μεγάλες αλλαγές στο τοπίο.
• Σφάλματα που οφείλονται σε λάθος τοποθέτηση των θεματικών οριογραμμών. Να μην περάστηκε δηλαδή σωστά η γραμμή που χωρίζει μια δασική έκταση από ένα κτήμα.
• Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος απεικόνιση θεματικών εκτάσεων (αφορούν μορφή ή χαρακτήρα). Δηλαδή, να εμφανίζεται ως δασική έκταση μια δενδροκαλλιέργεια ή ένας παλιός ελαιώνας, που λόγω της έντονης κλίσης του εδάφους, κατά τη φωτοερμηνεία των αεροφωτογραφιών, ερμηνεύτηκε ως δάσος.
• Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος εγγραφών στοιχείων (αντιστοίχισης). Π.χ. δεν γράφει μέσα στο πολύγωνο τι χαρακτήρα έχει η έκταση (ΔΔ, ΑΔ, ΔΑ, ΑΝ, ΔΧ, κ.λπ.).
• Σφάλματα που οφείλονται σε τροποποιημένα στοιχεία κατόπιν επεξεργασίας εικόνας λόγω διαβαθμισμένων περιοχών. Ως διαβαθμισμένες περιοχές εννοούνται οι εκτάσεις που για λόγους εθνικής ασφάλειας παρουσιάζονται επεξεργασμένες στον χάρτη και αυτό μπορεί να επηρέασε και τη γύρω περιοχή.
• Σφάλματα λόγω συμπερίληψης πεδινών χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων. Ως «πεδινές» θεωρούνται οι εκτάσεις που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο των 100 μέτρων με μέση κλίση μικρότερη του 8% και μέγιστη κλίση μικρότερη του 12%, οι οποίες φέρουν χορτολιβαδική βλάστηση ή είναι βραχώδεις και θα πρέπει να φαίνονται ως «Αλλης μορφής / κάλυψης» (ΑΑ) στον δασικό χάρτη.
• Σφάλματα λόγω συμπερίληψης χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων αναγνωρισμένων ως ιδιωτικών. Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται τα κληροτεμάχια που δόθηκαν με παραχωρητήρια σε ιδιώτες.
• Σφάλματα λόγω συμπερίληψης τεχνητών δασικών φυτειών ως δασικών εκτάσεων. Πρόκειται για φυτείες (π.χ. λευκώνες, χριστουγεννιάτικα δέντρα, δασικές φυτείες).
• Ειδικά σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη απεικόνισης πράξεων της διοίκησης πριν από την κύρωση του δασικού χάρτη. Αυτή η κατηγορία καλύπτει περιπτώσεις όπως το να μην εγγράφηκε σωστά η πράξη χαρακτηρισμού του δασαρχείου ή το όριο του σχεδίου πόλης, τα όρια του αναδασμού κ.λπ.

9 Ποιοι πολίτες «απειλούνται» λόγω της διασταύρωσης δασικών χαρτών και Κτηματολογίου;

Οι πολίτες των οποίων κινδυνεύει η ιδιοκτησία τους να χαρακτηριστεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και επομένως να περιέλθει στο Ελληνικό Δημόσιο είναι όσοι:

• Δεν έχουν συμβόλαια κυριότητας και δηλώνουν την ιδιοκτησία τους με χρησικτησία, ενώ φαίνεται ως δασική έκταση.
• Αμέλησαν να ασκήσουν εμπρόθεσμα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη.
• Εκαναν στο «περίπου» εντοπισμό του ακινήτου τους στον
  χάρτη του Κτηματολογίου.
• Υπέβαλαν ανακριβείς ή εσφαλμένες δηλώσεις ιδιοκτησίας, που οδηγούν στην αδυναμία αντιστοίχισης συμβολαίου και ακριβούς θέσης του ακινήτου στο Κτηματολόγιο.
• Δεν δήλωσαν έγκαιρα το ακίνητό τους στο Κτηματολόγιο πριν από την οριστικοποίηση των αρχικών (πρώτων) εγγραφών, με αποτέλεσμα αυτό να χαρακτηριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»