Εκθεση-σοκ: Η Ευρώπη δεν μπορεί να αμυνθεί σε μια επίθεση της Ρωσίας

Το Γερμανικό Ινστιτούτο του Κιέλου δημοσίευσε μια ανησυχητική αλλά ακριβέστατη έκθεση για τη γερμανική και ευρωπαϊκή άμυνα (στη φωτογραφία του Reuters/Vitaly Nevar, επάνω, ρώσοι αλεξιπτωτιστές σε άσκηση στο Καλίνιγκραντ).

Η έκθεση υποδεικνύει ότι η συνολική εικόνα για τη Γερμανία, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ζοφερή.

Υπερτιμημένη και ανεπαρκής η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, αποκαλύπτει η έκθεση

Η μελέτη από το Γερμανικό Ινστιτούτο του Κιέλου έχει τίτλο: «Προετοιμασίες δεκαετιών για πόλεμο: Ο αργός επανεξοπλισμός της Ευρώπης και της Γερμανίας έναντι της Ρωσίας».

Η ουσία της συνίσταται στο ότι παρά τις πολεμικές συζητήσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ, η συμμαχία (συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών) δεν είναι έτοιμη για οποιαδήποτε σύγκρουση με τη Ρωσία.

Αποκαλύπτει επίσης ότι το υπερβολικό κόστος του αμυντικού εξοπλισμού πλουτίζει τις αμυντικές εταιρείες, αλλά δεν βοηθά στον συνολικό στόχο της ασφάλειας.

Το Ινστιτούτο του Κιέλου, που ιδρύθηκε το 1914, θεωρείται ως η κορυφαία δεξαμενή σκέψης με επιρροή στη Γερμανία, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.

Τον Σεπτέμβριο, εκπόνησε μια μελέτη με τίτλο «Προετοιμασίες δεκαετιών για πόλεμο: Ο αργός επανεξοπλισμός της Ευρώπης και της Γερμανίας έναντι της Ρωσίας».

Η μελέτη είναι πολύ σημαντική: επισημαίνει πόσο απροετοίμαστες είναι η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε μια επίθεση της Ρωσίας.

Ενα τζιπ των 620.000 ευρώ

Διαπιστώνει επίσης μια τραγική πραγματικότητα για το πόσο υπερτιμημένη και ανεπαρκής έχει γίνει η ευρωπαϊκή, ειδικά η γερμανική, αμυντική βιομηχανία.

Ενα εξαιρετικό παράδειγμα αποτελεί το γερμανικό αερομεταφερόμενο όχημα στρατιωτικών επιθετικών επιχειρήσεων Caracal. Η ονομασία του προέρχεται από ένα είδος αγριόγατας που ζει στην Αφρική, το Πακιστάν, τη Μέση Ανατολή και περιοχές της Ινδίας.

Πρόκειται για ένα μη θωρακισμένο όχημα που έχει ως βάση το σασί της Mercedes G class και συναρμολογήθηκε από τη Rheinmetall, τη Mercedes-Benz AG και την ACS Armored Car Systems GmbH.

Το Caracal δεν έχει θωράκιση στις ανοιχτές πλευρές του. Πλέον των 3.000 από αυτά τα οχήματα έχουν παρασχεθεί στην Ουκρανία με κόστος 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, που μεταφράζεται σε σχεδόν 620.000 ευρώ ανά μονάδα.

Θα μπορούσε να προσαρμοστεί ένα αντιαρματικό όπλο ή ένα πολυβόλο σ’ ένα τετρακινητήριο εμπορικό τζιπ για λιγότερο από 35.000 $ ανά κομμάτι.

Και με δεδομένο ότι η Ουκρανία δεν έχει δυνατότητα αερομεταφοράς, ένα όχημα επίθεσης που ρίχνεται στο πεδίο της μάχης δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας. (Το ευρώ διαπραγματεύεται τώρα στα 1,08 δολάρια ΗΠΑ).

1.000 ευρώ ανά βολή!

Ενα εξίσου σοκαριστικό παράδειγμα αποτελούν τα πυρομαχικά των 30 χιλιοστών για το γερμανικό όχημα μάχης πεζικού Puma. Το Puma κοστίζει 5,3 εκατομμύρια δολάρια έκαστο, ενώ τα πυρομαχικά των 30 χιλιοστών περίπου 1.000 ευρώ ανά βολή!

Tο γερμανικό αερομεταφερόμενο όχημα στρατιωτικών επιθετικών επιχειρήσεων Caracal (φωτογραφία Rheinmetall Defence)

Το Puma μπορεί να ρίξει έως και 600 βολές ανά λεπτό. Μια βολή των 30 χιλιοστών Ισχυρής Εκρηκτικότητας Διπλής Χρήσης των ΗΠΑ (πιο εξειδικευμένα από μια κοινή σφαίρα) κοστίζει 100 $. Τα γερμανικά πυρομαχικά των 30 χιλιοστών, δηλαδή, είναι δέκα φορές ακριβότερα από τα αμερικανικά.

Ο γερμανικός στρατός αγοράζει επίσης ακουστικά για στρατιώτες. Αυτά που υπάρχουν στο εμπόριο διατίθενται στη λιανική τιμή των 299 $. Εάν προστεθούν λειτουργίες όπως η εξάλειψη θορύβου, η τιμή μπορεί ν’ ανέλθει στα 400 $ αλλά όχι περισσότερο. Ωστόσο, τα γερμανικά ακουστικά κοστίζουν 2.700 ευρώ το καθένα.

Η ουσία είναι ότι άνθρωποι και εταιρείες βγάζουν τρελά χρήματα προμηθεύοντας ευρωπαϊκούς στρατούς ή στέλνοντας διάφορους εξοπλισμούς στην Ουκρανία. Ορισμένοι θα μπορούσαν κάνουν λόγο για καθαρή διαφθορά, καθώς οι κυβερνήσεις είναι συνένοχες σ’ αυτές τις συμφωνίες.

Υψηλή παραγωγή στη Ρωσία

Λάβετε υπόψη ότι το Ινστιτούτο του Κιέλου τονίζει μόνο ότι αυτές οι αγορές είναι πανάκριβες, τίποτε περισσότερο.

Η έκθεσή του αναφέρεται εκτενώς στην αμυντική βιομηχανική παραγωγή της Ρωσίας (που είναι υψηλή), επισημαίνοντας ότι οι Ρώσοι δεν πρόκειται να ξεμείνουν από όπλα στο κοντινό μέλλον και πως η Βόρεια Κορέα αυξάνει τώρα τις προμήθειες υπό τη μορφή πυρομαχικών πυροβολικού και πυραύλων.

Η Πιονγιάνγκ, όπως φαίνεται, παρήγαγε πολύ περισσότερο εξοπλισμό απ’ αυτόν που μπορεί να χρησιμοποιήσει και μέχρι τώρα δεν τον εξήγαγε. Η συμφωνία της με τη Μόσχα συντηρεί, φυσικά, το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν, παρέχοντας μετρητά ή εξασφαλίζοντας, αντίστοιχα, θέσεις εργασίας.

Ολ’ αυτά βοηθούν να φανεί, εν μέρει, ότι οι επενδύσεις της Γερμανίας σε υπερβολικά ακριβό εξοπλισμό για την άμυνα είναι σκανδαλώδεις.

Ακόμα κι αν το Βερολίνο εκπληρώσει πραγματικά τον στόχο του ΝΑΤΟ για διάθεση του 2,1% από το ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες, αυτά που τελικά προμηθεύεται ο γερμανικός στρατός είναι εξαιρετικά υπερτιμημένα, για να μην αναφέρουμε ότι πολλά καταλήγουν στην Ουκρανία και αντικαθίστανται σιγά-σιγά, αν όχι καθόλου στο εσωτερικό μέτωπο.

Μπάζουν… οι αεράμυνες

Ακόμη και με επαρκείς δαπάνες, ο σκοπός για τον οποίο διατίθενται δύσκολα γίνεται αντιληπτός. Πολύ λίγα, για παράδειγμα, πηγαίνουν στην αεράμυνα, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για τις μελλοντικές αμυντικές ανάγκες της Γερμανίας.

Το γερμανικό Puma κοστίζει 5,3 εκατομμύρια δολάρια έκαστο, ενώ τα πυρομαχικά του των 30 χιλιοστών περίπου 1.000 ευρώ ανά βολή (φωτογραφία Bundeswehr)

Συνολικά, οι αεράμυνες που παρέχονται από το ΝΑΤΟ έχουν μέτρια έως απαράδεκτη απόδοση στην Ουκρανία, προάγγελος ενός θανάσιμου μέλλοντος στην Ευρώπη, εκτός εάν το πρόβλημα διορθωθεί.

Μια ενδιαφέρουσα υποσημείωση (σελίδα 25) στην έκθεση αναφέρεται στην ικανότητα της Ουκρανίας να καταρρίπτει ρωσικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη:

«Δείκτες αναχαίτισης για ευρέως χρησιμοποιούμενους ρωσικούς πυραύλους το 2024: 50% για τους παλαιότερους υποηχητικούς κρουζ Kalibr, 22% για σύγχρονους υποηχητικούς κρουζ (π.χ. Kh-69), 4% για σύγχρονους βαλλιστικούς (π.χ. Iskander-M), 0,6% για τον υπερηχητικό SAM μεγάλου βεληνεκούς S-300/400 και 0,55% για τον υπερηχητικό αντιπλοϊκό Kh-22.

Το πρόβλημα με τους Patriot

»Τα δεδομένα σχετικά με τους δείκτες αναχαίτισης υπερηχητικών πυραύλων είναι ελάχιστα: Η Ουκρανία ισχυρίζεται ποσοστό αναχαίτισης 25% για τους υπερηχητικούς πυραύλους Kinzhal και Zircon, αλλά ουκρανικές πηγές αναφέρουν, επίσης, ότι τέτοιες αναχαιτίσεις απαιτούν ομοβροντία από τους 32 εκτοξευτές ενός αμερικανικού συστήματος Patriot για να υπάρχει πιθανότητα κατάρριψης ενός μόνο υπερηχητικού πυραύλου. Συγκριτικά, τα γερμανικά συστήματα Patriot διαθέτουν 16 εκτοξευτές και η Γερμανία έχει 72 συνολικά».

Λάβετε υπόψη ότι οι πύραυλοι αναχαίτισης για το Patriot υπάρχουν σ’ εξαιρετικά μικρή ποσότητα.

Απαιτείται πολύς χρόνος για να κατασκευαστούν και η προετοιμασία για την κατασκευή τους έχει αποδειχθεί πρόκληση. Η έλλειψη κρίσιμων εξαρτημάτων «βραχυκυκλώνει», επίσης, τις γραμμές παραγωγής.

Ενώ η αμερικανική αμυντική εταιρεία Lockheed Martin είναι ο κύριος παραγωγός, η Boeing παρέχει βασικά εξαρτήματα για τον ανιχνευτή που χρησιμοποιεί ο πύραυλος προκειμένου να χτυπήσει τον στόχο του (όταν λειτουργεί).

Μεγάλα ερωτήματα

Η Boeing δεν θα λύσει αυτό το πρόβλημα πριν το 2027. Στο μεταξύ, η βιομηχανία της έχει υποστεί ισχυρό πλήγμα και ταλανίζεται από μια εσωτερική κρίση που απέχει αρκετά από τη λύση. Εγείρονται όμως μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την αεράμυνα.

Οι ΗΠΑ πούλησαν το Patriot και άλλα συστήματα στην Ουκρανία. Οι Ρώσοι καταβάλλουν πολλή προσπάθεια για να τα καταστρέψουν, αλλά ακόμα και όταν λειτουργούν, το ποσοστό αναχαίτισής τους είναι χαμηλότερο. Η Ευρώπη προμήθευσε τα συστήματα IRIS-T, NSAMS και άλλα, τα οποία, στον βαθμό που μπορεί να προσδιοριστεί, είναι περίπου ισοδύναμα με το Patriot.

Σε γενικές γραμμές, τα ισραηλινά είναι καλύτερα, αλλά δεν αναπτύσσονται στην Ουκρανία. Αυτό που θεωρείται ως το κορυφαίο σύστημα αεράμυνας των ΗΠΑ, το AEGIS (με τη μορφή AEGIS Ashore), δεν παρέχεται στην Ουκρανία και έχει αναπτυχθεί στην Πολωνία και τη Ρουμανία.

Ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος MiG-31 εξοπλισμένο με υπερηχητικό πύραυλο Kinzhal (φωτογραφία Maxim Shemetov/Reuters)

Η Ευρώπη έχει πολύ λίγα όσον αφορά την εγχώρια αεράμυνα (η Βρετανία ουσιαστικά δεν διαθέτει). Οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση. Ορισμένα συστήματα, ειδικά το επίγειο αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων Ground-Based Mid-Course Interceptor που εδρεύει στην Αλάσκα, έχει ανάμικτη απόδοση.

Υπερηχητικά όπλα επί του πεδίου

Το Πεντάγωνο αναζητά τώρα νέους πυραύλους αναχαίτισης που να λειτουργούν καλύτερα από τους διαθέσιμους. Παρά τις πολλές δοκιμές και τη βελτιστοποίησή τους, σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί η επιτυχία, οι περίπου 40 πύραυλοι στο απόθεμα λειτουργούν μόνο τις μισές φορές.

Το μέλλον είναι επίσης ανησυχητικό καθώς τα υπερηχητικά όπλα φτάνουν στο πεδίο της μάχης, όπως φαίνεται στην Ουκρανία με τη μορφή των ρωσικών Kinzhal και Zircon. Συστήματα όπως το Patriot ή το Iris-T ή οποιοδήποτε άλλο από τα συστήματα αεράμυνας του ΝΑΤΟ δύσκολα θα έχουν ελπίδα έναντι υπερηχητικής πυραυλικής επίθεσης.

Η εικόνα, επίσης, δεν είναι καλή σ’ ό,τι αφορά στα drones, τα οποία εκτοξεύονται κατά χιλιάδες από τους Ουκρανούς και τους Ρώσους. Είναι δύσκολο να εξουδετερωθούν και μη επανδρωμένα αεροσκάφη όπως το ρωσικό Lancet μπορούν να καταστρέψουν σύγχρονα άρματα μάχης και οχήματα μάχης πεζικού.

Κανείς μέχρι στιγμής, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, δεν έχει βρει έναν αποτελεσματικό τρόπο για ν’ αντιμετωπίσει σμήνη drones ή ακόμα και ορισμένες μικρότερης έκτασης επιθέσεις που διαπερνούν τα συστήματα αναχαίτισης.

Ενα βήμα πίσω…

Πάνω απ’ όλα, η έκθεση του Κιέλου θέτει μια νέα και σημαντική προοπτική για την κατάσταση ασφαλείας της Ευρώπης και, κατ’ επέκταση, των ΗΠΑ, οι οποίες δεσμεύονται βάσει συνθήκης να βοηθήσουν στην υπεράσπισή της.

Αντί να επεκτείνουμε συνεχώς το ΝΑΤΟ και να προκαλούμε ανησυχία στην Ευρώπη και τη Ρωσία, είναι καιρός να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δούμε αν είναι δυνατή μια αξιόπιστη ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτή τη στιγμή, αν κρίνουμε από την έκθεση του Κιέλου, η απάντηση είναι αρνητική.