Ιράν: Το Ισραήλ «άκουσε» τις ΗΠΑ – Προς αναβολή η ευρύτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή

Η προαναγγελθείσα ισραηλινή επίθεση στο Ιράν αποτελεί ένα νέο επεισόδιο κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή αν και σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα φαίνεται πως ήταν σχεδιασμένη έτσι ώστε να μην αναγκάσει την Τεχεράνη σε μία σκληρή απάντηση.

Ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε τρία κύματα επιθέσεων το βράδυ της Παρασκευής προς Σάββατο και έπληξε 20 περίπου στρατιωτικές τοποθεσίες στις περιοχές Ιλάμ και Χουζεστάν αλλά και στην Τεχεράνη, βάζοντας στο στόχαστρο, όπως ανέφερε, εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων.

Το Ιράν έκανε αρχικά λόγο για περιορισμένες ζημιές αν και στη συνέχεια ανακοίνωσε τον θάνατο δύο στρατιωτών. Το πρωί του Σαββάτου το Ισραήλ είπε ότι η επίθεση ολοκληρώθηκε και η ζωή στην Τεχεράνη φαίνεται να έχει γυρίσει στους κανονικούς της ρυθμούς.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η ισραηλινή κυβέρνηση φαίνεται πως «άκουσε» τις ΗΠΑ και μετρίασε τα σχέδιά της για χτύπημα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο.

Μετά από τις δημόσιες αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον σε πιθανό χτύπημα σε πυρηνικές και ενεργειακές εγκαταστάσεις του Ιράν, το τηλεφώνημα Νετανιάχου – Μπάιντεν, και μια διαρροή απόρρητων αμερικανικών εγγράφων με τις ισραηλινές προετοιμασίες της επίθεσης, το Τελ Αβίβ αποφάσισε μεν να πλήξει απευθείας την Ισλαμική Δημοκρατία – πρώτη φορά παραδέχεται μία τέτοια επίθεση – αλλά «συγκρατημένα».

«Μετρημένα αντίποινα»

Ο Γκιντεόν Λεβί, ισραηλινός δημοσιογράφος, δήλωσε στο CNN ότι η «μετρημένη έκταση των αντιποίνων ήταν μια σπάνια επίδειξη της επιρροής της Ουάσιγκτον στις πρόσφατες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή».

«Επιτέλους, για μια στιγμή, αυτή η λογική υπερισχύει και η αμερικανική επιρροή είχε τελικά κάποιο αποτέλεσμα, επειδή το Ισραήλ προχώρησε στην πιο μετρημένη επιχείρηση που θα μπορούσε κανείς να περιμένει» πρόσθεσε ο Λεβί.

Η Τεχεράνη από την άλλη είχε τονίσει σε υψηλούς τόνους το προηγούμενο διάστημα ότι θα απαντούσε με αποφασιστικότητα εάν το Ισραήλ έπληττε τις ενεργειακές της υποδομές.

Το ΥΠΕΞ του Ιράν είχε επίσης επιδοθεί σε ένα διπλωματικό μαραθώνιο με τα γειτονικά αραβικά κράτη και κατάφερε να πάρει τη δέσμευσή τους ότι δεν θα παραχωρούσαν οποιαδήποτε διευκόλυνση στο Ισραήλ και τους συμμάχους του για επίθεση στην Τεχεράνη.

Ενδεικτικό είναι ότι η σημερινή ισραηλινή επίθεση καταδικάστηκε από τα κράτη της περιοχής ως κλιμάκωση της έντασης, την ώρα που ΗΠΑ και Βρετανία κάνουν λόγο για «εύλογη απάντηση» και για δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.

Πέρα από την έκταση της ίδιας της επίθεσης – που δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί – ενδιαφέρον έχει ότι σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios το Ισραήλ προειδοποίησε, μέσω τρίτων, το Ιράν πριν την επίθεσή του ενημερώνοντας μάλιστα για το τι θα στοχεύσει και τι όχι.

Τρεις πηγές που μίλησαν στο αμερικανικό μέσο ανέφεραν ότι ο στόχος του ισραηλινού μηνύματος ήταν να καταστήσει σαφές ότι το Τελ Αβίβ δεν επιθυμεί κλιμάκωση αλλά και να προειδοποιήσει την Τεχεράνη να μην προβεί σε αντίποινα γιατί τότε όλα τίθενται ξανά στο τραπέζι.

Οι ΗΠΑ επίσης προειδοποίησαν την Ισλαμική Δημοκρατία να μην προβεί σε νέες επιθέσεις και υπογράμμισαν ότι πιέζουν για συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα και τον Λίβανο.

Τα βλέμματα στραμμένα στο Ιράν

Τα βλέμματα τώρα είναι στραμμένα στο Ιράν και στο εάν και πώς θα απαντήσει στην ισραηλινή επίθεση που είχε και θύματα.

Μετά τις αρχικές δηλώσεις που υποβάθμιζαν την επιτυχία των χτυπημάτων που πρόβαλε η ισραηλινή πλευρά, η Τεχεράνη δήλωσε επίσημα μέσω του υπουργείου εξωτερικών ότι έχει «δικαίωμα» και «υποχρέωση» να «αμυνθεί απέναντι στις ισραηλινές επιθέσεις».

«Το Ιράν θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να αμυνθεί κατά των ξένων επιθετικών ενεργειών, με βάση το εγγενές δικαίωμα της νόμιμης άμυνας όπως ορίζεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών», ανέφερε συγκεκριμένα η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ισραήλ θα βρεθεί αντιμέτωπο με ανάλογη αντίδραση για κάθε πράξη του», ανέφερε επίσης ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.

Αν και η Τεχεράνη επισημαίνει όπως είναι αναμενόμενο ότι έχει δικαίωμα άμυνας απέναντι σε μια επίθεση στο έδαφός της, αναλυτές τονίζουν ότι έχει αποφύγει τουλάχιστον προς το παρόν να προαναγγείλει απευθείας χτύπημα στο Ισραήλ.

Μάλιστα το Sky News Arabia αναφέρει, επικαλούμενο πηγές της Τεχράνης, ότι το Ιράν ειδοποίησε μέσω τρίτων το Ισραήλ ότι δεν θα απαντήσει στην επίθεση.

«Το Ισραήλ μπορεί να ενθαρρύνεται από τις ΗΠΑ για να αποφύγει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στην περιοχή», δήλωσε στο Al Jazeera από την Τεχεράνη ο Aslani, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών Μέσης Ανατολής.

«Η αρχική εκτίμηση και η αρχική αντίδραση εδώ στην Τεχεράνη δείχνει ότι ίσως μια σοβαρή ή σημαντική αντίδραση κατά του Ισραήλ, δεν είναι τόσο πιθανή», πρόσθεσε.

Ωστόσο ο ίδιος δήλωσε ότι μία κάποιου είδους αντίδραση παραμένει ένα πιθανό σενάριο.

Η φωτιά στη Μέση Ανατολή δεν σβήνει

Ακόμα κι αν ο κίνδυνος μιας ευρύτερης κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή φαίνεται προς το παρόν να αποκαμρύνεται, η κατάσταση παραμένει στην κόψη του ξυραφιού όσο ο πόλεμος στη Γάζα και τον Λίβανο συνεχίζεται.

Το Ισραήλ μπορεί να ακολούθησε τις οδηγίες των ΗΠΑ για το Ιράν αλλά από την άλλη συνεχίζει να έχει το πράσινο φως για να επεκτείνει τις επιχειρήσεις του στα άλλα δύο μέτωπα.

Οι διπλωματικές πρωτοβουλίες της Ουάσιγκτον για κατάπαυση πυρός σκοντάφτουν ξανά και ξανά στην άρνηση του Τελ Αβίβ να δεχτεί κάτι άλλο πέρα από την ολοκληρωτική νίκη στη Γάζα και στον Λίβανο, ακόμα κι αν αυτό δεν σημαίνει τίποτα άλλο από ένα σχέδιο εξόντωσης των Παλαιστινίων στον θύλακα.

Αλλά και η αντιπολίτευση στο Ισραήλ άσκησε κριτική στον Νετανιάχου για την «περιορισμένη επιχείρησή του». «Θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να εξαπολύσουμε μία πολύ σκληρότερη επίθεση στο Ιράν» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γιαΐρ Λαπίντ.

Παρά τη βεβαιότητα της κυβέρνησης Μπάιντεν ότι οι άμεσες στρατιωτικές ανταλλαγές μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα υποχωρήσουν μετά τα χτυπήματα του Σαββάτου, αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί.

Παραμένει «δύσκολο για οποιαδήποτε κυβέρνηση να είναι απολύτως σίγουρη» για το πώς θα αντιδράσουν οι αντίπαλοι και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, είπε στο CNN ο Άντριου Τάμπλερ  ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή.

«Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε τροχιά κλιμάκωσης και θα συνεχίσουν τα πράγματα να είναι έτσι, εκτός αν σταματήσει η σφαγή στη Γάζα και στον Λίβανο», είπε από τη μεριά του ο Τριτα Πάρσι, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Quincy Institute for Responsible Statecraft.

«Αν δεν γίνει αυτό, είναι πιθανό να δούμε έναν ακόμη γύρο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ σε μερικές εβδομάδες, ίσως σε μερικούς μήνες, και δυστυχώς αυτός είναι πιθανό να είναι πιο σφοδρός από αυτή την τελευταία ανταλλαγή πυρών».