Κατάδικοι αμερικανικών φυλακών αναγκάζονται να γίνουν υπάλληλοι εταιρειών – Πόσο νόμιμο είναι;

Από τον κινηματογράφο, είναι οικίες οι εικόνες κατάδικων στις ΗΠΑ περασμένων εποχών, να δουλεύουν εκτός φυλακών εκτελώντας εργασίες, έρμαια των αρχών και των σωφρονιστικών υπαλλήλων. Οι εικόνες αυτές, όμως είναι μια πραγματικότητα στις «δημοκρατικές» ΗΠΑ του 2024.

Σε φυλακές της Πολιτείας Αλαμπάμα στις ΗΠΑ, και όχι μόνο, υπάρχουν λεπτές γραμμές μεταξύ των κινήτρων για εργασία, της καταναγκαστικής εργασίας και της «ακούσιας δουλείας», που απαγορεύτηκε στο Σύνταγμα της Αλαμπάμα το 2022.

Σύμφωνα με τους New York Times, σωφρονιστικά καταστήματα αναγκάζουν φυλακισμένους να εργάζονται εκτός των φυλακών για λογαριασμό εταιριών παρακρατώντας το 40% των ακαθάριστων προ φόρων αποδοχών τους για να καλύπτουν το κόστος κράτησης. Έτσι, περίπου 450 εκατομμύρια δολάρια ετησίως μπαίνουν στα κρατικά ταμεία. Αυτό βοηθά στη στήριξη του δημοσιονομικού προϋπολογισμού της Πολιτείας με χαμηλή φορολογία.

«Τα προγράμματα απελευθέρωσης εργασίας είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία των κρατουμένων που προετοιμάζονται για να επιστρέψουν στην κοινότητα» αναφέρει η Κέλι Μπετς, εκπρόσωπος του Τμήματος Σωφρονισμού της Πολιτείας.

Ζουν γενικά με τον φόβο μήπως επιστρέψουν στις πιο επικίνδυνες φυλακές υψηλής ασφάλειας των ΗΠΑ

Ενδεικτικό παράδειγμα είναι εκείνο του 43χρονου Κάρλος Άντερσον, ο οποίος εκτίει ποινή φυλάκισης 20 ετών για εμπορία μαριχουάνας. Θα μπορούσε να εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα για 12 δολάρια την ώρα –με το κράτος να του παρακρατάει το 40%- ή θα μπορούσε να εργάζεται μέσα στη φυλακή για το τίποτα.

Τόσο για τον ίδιο όσο και για άλλους φυλακισμένους, το απόλυτο μήνυμα, στην πράξη, είναι ξεκάθαρο: «Κάντε αυτό, αλλιώς δεν έχετε άλλη επιλογή» είπε ο Άντερσον.

Έτσι ο ίδιος έχει συμβόλαιο για περίπου ένα χρόνο με την εταιρεία Ju-Young, έναν προμηθευτή ανταλλακτικών αυτοκινήτων της Hyundai. «Αν δεν το κάνετε», πρόσθεσε, «θα σας στείλουν πίσω στο στρατόπεδο και θα σας τιμωρήσουν με πειθαρχική κατηγορία» – όπως η άρνηση της αποφυλάκισης, η παράταση της φυλάκισης ή αναγκάζονται να εργαστούν χωρίς αμοιβή σε σωφρονιστικές εγκαταστάσεις.

Οι κρατούμενοι από την εργασία που στεγάζονται στα εγκαταστάσεις χαμηλότερης ασφάλειας, ζουν γενικά με τον φόβο μήπως επιστρέψουν στις πιο επικίνδυνες φυλακές μέσης και υψηλής ασφάλειας του κράτους.

Όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα, οι επιχειρήσεις αποκτούν εργάτες που δεν μπορούν να οργανωθούν για να διεκδικήσουν καλύτερους μισθούς ή συνθήκες και δεν μπορούν να παραιτηθούν χωρίς να διακινδυνεύσουν μεγαλύτερη απώλεια της ελευθερίας τους.

Σημεκώνεται ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ μήνυσε το υπουργείο Δικαιοσύνης της Αλαμπάμα το 2020, κατηγορώντας το για μη ασφαλείς συνθήκες εγκλεισμού, αποτυχία να προστατεύσει τους κρατούμενους από τη βία, την υπερβολική βία από τους φρουρούς, τον υπερπληθυσμό και την υποστελέχωση. Η δίκη αναμένεται να ξεκινήσει τον Μάιο του 2025.

Οι επικριτές του μέτρου λένε ότι το σύστημα διαιωνίζει τη ρατσιστική κληρονομιά της «μίσθωσης κατάδικων», η οποία διήρκεσε στην Αλαμπάμα από το 1875 έως το 1928. Ανάγκασε τους κρατούμενους να εργάζονται δίχως μισθό σε ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες στη συνέχεια έδιναν πίσω τα τέλη μισθωμάτων στο κράτος.

Κατάδικοι εργαζόμενοι σε ώρα διαλείμματος έξω από τα γραφεία του εργοδότη τους. (The Wall Street Journal)

Η απλήρωτη εργασία για κρατούμενους εξακολουθεί να επιτρέπεται στην Αλαμπάμα και σε μερικές άλλες πολιτείες. Στην Αλαμπάμα, η μη αμειβόμενη εσωτερική εργασία στη φυλακή μπορεί να ανατεθεί σε όσους δεν έχουν τα προσόντα ή τους έχουν ανατεθεί για αποφυλάκιση: εργασία στην αυλή, υπηρεσίες υγιεινής, μαγείρεμα και υπηρεσία πλυντηρίου.

Μερικοί κρατούμενοι εργάζονται για κρατικούς και τοπικούς φορείς, σε εργασίες όπως η συντήρηση δρόμων, με περίπου 2 δολάρια ημερησίως, ένα ποσό που έχει ορίσει η Αλμπάμα για τους εργάτες των φυλακών το 1927.

«Δεν νομίζω ότι έχουμε απαλλαγεί από τη μίσθωση καταδίκων», είπε ο Ντάρικ Χάμιλτον, οικονομολόγος και διευθυντής του Ινστιτούτου για τη φυλή, την εξουσία και την πολιτική οικονομία στο New School. «Η ίδια η φύση των ανθρώπων που επωφελούνται από κρατούμενους σχετίζεται με τη μίσθωση καταδίκων. Είναι μια ψευδαίσθηση επιλογής – δεν υπάρχει πραγματική συγκατάθεση».

Τόσο η εταιρεία Ju-Young, όσο και οι φυλακές αρνήθηκαν να σχολιάσουν το ρεπορτάζ των New York Times. Σε ανακοίνωσή του, ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει λεπτομερώς τις εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, αλλά εξέφρασε την ανησυχία του για τα εργασιακά δίκτυα φυλακών της Αλαμπάμα, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στις πολιτειακές και ομοσπονδιακές αγωγές.

«Αυτές οι αναφορές είναι ανησυχητικές και καταδικάζουμε σθεναρά οποιαδήποτε χρήση ακούσιας εργασίας», δήλωσε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.

Ο Shawn Bushway, οικονομολόγος και εγκληματολόγος στη δεκαμενή σκέψης RAND, είπε ότι ένα αποδεδειγμένο ιστορικό αξιόπιστης εργασίας στη φυλακή μπορεί να βοηθήσει «να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα», συμπεριλαμβανομένων βελτιωμένων προοπτικών απασχόλησης, εάν αφεθούν ελεύθεροι.

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «υπάρχει πιθανότητα διαφθοράς και κατάχρησης». Σημείωσε ότι η Αλαμπάμα είχε ένα οικονομικό κίνητρο πολλών εκατ. δολαρίων για να κρατήσει τους κρατούμενους να εργάζονται και να κερδίζει η Πολιτεία μερίδιο 40% των ακαθάριστων αποδοχών τους και ένα πιθανό αντικίνητρο να χορηγήσει αποφυλάκιση υπό όρους σε όσους πρόκειται να αποφυλακιστούν.