Αρκάς: Η «καλημέρα» της 28ης Οκτωβρίου

Την «καλημέρα» του μας λέει και σήμερα ο Αρκάς με τον δικό του τρόπο.

Δεδομένης της Εθνικής Επετείου ο σκιτσογράφος σήμερα μοιράστηκε μαζί μας λίγα λόγια ως φόρο τιμής στον Γιάννη Μπεράτη.

«… Πέσαμε όλοι μας αμέσως μπρούμυτα χάμω, χώνοντας το κεφάλι μας με την κάσμα όπου βρίσκαμε. Το ‘να μουλάρι τρόμαξε, τινάχτηκε κι έριξε κάτω όλο το φορτίο του. Οι οβίδες συνεχώς σκάγανε μπροστά μας, πλάι μας, και μας γιομίζανε χώματα και πέτρες, που κουδουνίζανε σφυριχτά πάνω στο κράνος…», αναφέρεται στο σημερινό σκίτσο ο Αρκάς.

Η αφήγηση αποτελεί μέρος του βιβλίου «Το πλατύ ποτάμι»- ένα πολεμικό αφήγημα του Γιάννη Μπεράτη.

Ποιος ήταν ο Γιάννης Μπεράτης

Ο Γιάννης  Μπεράτης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 15 Δεκεμβρίου (28, με το νέο ημερολόγιο) 1904, στην Πατησίων, στην περιοχή του Μουσείου. Ο πατέρας του, Σπυρίδων, ήταν στρατιωτικός (ταγματάρχης του μηχανικού) και καθηγητής στην Σχολή Ευελπίδων. Η μητέρα του λεγόταν Ευγενία, το γένος Δέδε.

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1924-1927) υπήρξε σύνδεσμος του Στρατιωτικού Ακόλουθου στην Πρεσβεία της Βουλγαρίας στη Σόφια. Μετά τη λήξη της θητείας του επέστρεψε στην Κέρκυρα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του άσκησε διάφορα επαγγέλματα και ύστερα από εσωτερικές αμφιταλαντεύσεις δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Διασπορά το 1930 και στην συνέχεια αναχώρησε για την Βουλγαρία, την Συρία, την Αραβία και την Αίγυπτο.

Το Φεβρουάριο του 1941 κατατάχτηκε εθελοντής στο αλβανικό μέτωπο, όπου και υπηρέτησε ως εκφωνητής-προπαγανδιστής. Το 1943 ο Μπεράτης μπήκε στο αντάρτικο του Ζέρβα στην Ήπειρο, με τις εμπειρίες του να καταγράφονται στο έργο του Οδοιπορικό του ’43. Μετά τον πόλεμο, συνέχισε να εργάζεται στο Τμήμα Λογοκρισίας Θεάτρου και Κινηματογράφου του Υπουργείου Τύπου (1936-1948), από το οποίο απολύθηκε μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του Οδοιπορικό του ’43. Έπειτα, εργάσθηκε στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη ως μεταφραστής (1950-1954), καθώς μιλούσε γαλλικά, ιταλικά και αγγλικά, στα λατομεία της Νάξου (για ένα μήνα το 1957) και στο περιοδικό Ταχυδρόμος (με μεσολάβηση του Σεφέρη από το 1958).

Τυπικά, ο Γιάννης Μπεράτης τοποθετείται στο χώρο της Γενιάς του Τριάντα, ωστόσο απείχε από τους ιδεολογικούς προσανατολισμούς της ομάδας αυτής και αποτέλεσε μία μοναχική περίπτωση στο χώρο των γραμμάτων, που στράφηκε στην προσωπική αναζήτηση και την υπαρξιστική αγωνία.

Η πηγή έμπνευσης του Γιάννη Μπεράτη

Επιρροές δέχτηκε από τους Χάμσουν, Καβάφη, Ντοστογιέφσκι, Μπωντλαίρ και Πόε. Λόγω του εξαιρετικά ευαίσθητου ψυχισμού του συχνά τα βιώματά του κυριαρχούν στο γραπτό λόγο του, γεγονός που, ωστόσο, προσδίδει μια ιδιαίτερη ενάργεια στα έργα του, από τα οποία σημειώνουμε επίσης τον Αυτοτιμωρούμενο, αυτοβιογραφικό κείμενο με τη μορφή βιογραφίας του Μπωντλαίρ, και το Πλατύ ποτάμι, το οποίο θεωρείται και το αριστούργημά του.