Κλιματική αλλαγή: «Ανεπαρκή τα μέτρα για την υπερθέρμανση του πλανήτη, η καταστροφή θα είναι βιβλική»

Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει το πρόσωπο του πλανήτη. Οι παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της εν λόγω κρίσης είναι εντελώς εκτός τροχιάς, λέει ο ΟΗΕ, καθώς τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι τα θερμαινόμενα αέρια συσσωρεύονται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Τα τρέχοντα εθνικά σχέδια για τον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα μετά βίας θα μείωναν τη ρύπανση μέχρι το 2030, δείχνει η ανάλυση του ΟΗΕ, καθιστώντας ανεπαρκείς τις προσπάθειες διατήρησης της θέρμανσης κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου αυτόν τον αιώνα.

Η ενημέρωση έρχεται καθώς μια ξεχωριστή έκθεση δείχνει ότι τα αέρια του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί πάνω από 11% τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με τις συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα να αυξάνονται το 2023.

Η τελευταία φορά που η Γη βίωσε τέτοιου μεγέθους συγκέντρωση άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν πριν από 3-5 εκατομμύρια χρόνια

Οι ερευνητές ανησυχούν επίσης ότι τα δάση χάνουν την ικανότητά τους να απορροφούν άνθρακα, κάτι που θα μπορούσε να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο τον ήδη τεράστιο όγκο των θερμαινόμενων αερίων στην ατμόσφαιρα.

Οι επιστημονική ομάδα του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που είναι επιφορτισμένη με την αντιμετώπιση του ζητήματος, πραγματοποίησε ανάλυση σχετικά με τα σχέδια μείωσης του άνθρακα που έχουν υποβληθεί από σχεδόν 200 χώρες.

Ο ΟΗΕ θέλει να δει πόση πρόοδος έχει σημειωθεί στη μείωση των εκπομπών που απειλούν να ωθήσουν τις παγκόσμιες θερμοκρασίες πολύ πάνω από 1,5 C αυτόν τον αιώνα, ένα επίπεδο που οι επιστήμονες λένε ότι εάν ξεπεραστεί θα υπάρξουν εξαιρετικά καταστροφικές επιπτώσεις.

Αυτή τη στιγμή, εάν συνυπολογιστούν να υφιστάμενα σχέδια, τα δεδομένα που προκύπτουν δείχνουν ότι οι εκπομπές πιθανότατα θα μειωθούν μόλις κατά 2,6% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2019.

Αυτό απέχει πολύ από τη μείωση κατά 43% που οι επιστήμονες λένε ότι θα χρειαστεί μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας για να κρατηθεί ο κόσμος σε τροχιά για «μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα» έως το 2050.

«Τα ευρήματα της έκθεσης είναι δυσοίωνα, αλλά αυτό δεν μας προκαλεί έκπληξη», δήλωσε ο Simon Stiell, εκτελεστικός γραμματέας του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή.

«Τα τρέχοντα εθνικά σχέδια για την κλιματική αλλαγή είναι έτη φωτός μακριά από αυτό που χρειάζεται για να σταματήσει η παγκόσμια θέρμανση. Εάν δεν αλλάξει κάτι, θα ακρωτηριάσει κάθε οικονομία και να καταστρέψει δισεκατομμύρια ζωές και μέσα διαβίωσης σε κάθε χώρα».

Ο ΟΗΕ λέει ότι οι χώρες αναμένεται να υποβάλουν νέα, ισχυρότερα σχέδια μέχρι την άνοιξη του επόμενου έτους – οι συζητήσεις για την αύξηση της έντασης αυτών των προσπαθειών θα είναι ένα κύριο θέμα στην επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, COP29. Θα γίνει τον επόμενο μήνα στο Αζερμπαϊτζάν, όπου θα συγκεντρωθούν οι παγκόσμιοι ηγέτες.

Προσθέτοντας τις ανησυχίες του για τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος χειρίζεται την κλιματική αλλαγή, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός λέει ότι οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ το 2023.

Η άνοδος πέρυσι ήταν υψηλότερη από τους προηγούμενους 12 μήνες, λόγω των πυρκαγιών-ρεκόρ που σημειώθηκαν στον Καναδά, αλλά και της έναρξης του καιρικού φαινομένου του El Niño. Σε όλα αυτά έρχονται να προσθέτουν οι απρόσκοπτες εκπομπές από ορυκτά καύσιμα, που είναι υπέρογκες.

Τα δάση και οι ωκεανοί

Αλλά οι επιστήμονες του WMO λένε επίσης ότι έχουν δει κάποιες ενδείξεις ότι, καθώς ο κόσμος θερμαίνεται, τα δέντρα δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν το ίδιο επίπεδο CO2 όπως κάποτε.

Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι ο νοτιοανατολικός Αμαζόνιος έχει πλέον μετατραπεί από δεξαμενή άνθρακα σε πηγή.

«Στον Αμαζόνιο, η αποψίλωση των δασών σημαίνει ότι χάνεις το δάσος», είπε η Δρ Oksana Tarasova από τον WMO.

«Αρχικά η θερμοκρασία άρχισε να αυξάνεται και στη συνέχεια άλλαξε το μοτίβο της κυκλοφορίας του αέρα. Υπάρχει λιγότερη βροχόπτωση και λιγότερη πρόσληψη CO2, που σημαίνει ότι περισσότερο CO2 παραμένει στην ατμόσφαιρα.»

Ο Αμαζόνιος είναι ένα παράδειγμα αυτού που οι επιστήμονες αποκαλούν ανατροφοδότηση του κλίματος – όπου η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να επηρεάσει τα φυσικά συστήματα για να ενισχύσει τις αιτίες της θέρμανσης.

Έτσι, εάν τα δάση και οι ωκεανοί γίνουν λιγότερο ικανά να απορροφήσουν CO2, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να επιταχυνθεί πιο γρήγορα.

«Βλέπουμε κάποια ξεκάθαρα σημάδια. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι 100% ανατροφοδοτήσεις του κλίματος, επειδή υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα λόγω των καιρικών φαινομένων El Niño και La Niña, αλλά βλέπουμε κάτι να συμβαίνει στο σύστημα», δήλωσε η Oksana Tarasova.

Ο WMO λέει ότι η τελευταία φορά που η Γη βίωσε τέτοιου μεγέθους συγκέντρωση άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν πριν από 3-5 εκατομμύρια χρόνια – όταν οι μέσες θερμοκρασίες ήταν 2-3 C υψηλότερες από ό,τι είναι τώρα και η στάθμη της θάλασσας ήταν 10-20 μέτρα υψηλότερη.