«Ποτέ μη λες ποτέ» – Ετοιμάζεται για πόλεμο (και) η Βόρεια Κορέα;

Μπορεί στα μάτια πολλών να φαντάζει με γεωπολιτική Μέρα της Μαρμότας- δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που η Βόρεια Κορέα χρησιμοποιεί πολεμική ρητορική, απειλώντας να βάλει φωτιά στην κορεατική χερσόνησο και στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.

Όμως με δυο μεγάλους πολέμους σε κρίσιμη καμπή -στην Ουκρανία και στα εδάφη της Μέσης Ανατολής- και εν μέσω αυξομειούμενων εντάσεων στην Ταϊβάν, η συγκυρία είναι επικίνδυνη και οι βλέψεις του καθεστώτος της Πιονγιάνγκ γίνονται όλο και πιο μεγάλες.

Ο Κιμ Γιονγκ Ουν αναπτύσσει το πυρηνικό οπλοστάσιο της χώρας του, πυκνώνει τις δοκιμές πυραύλων, συσφίγγει συμμαχίες -και δη με τη Ρωσία- και πλέον κηρύσσει επίσημα τη Νότια Κορέα ως «εχθρική χώρα».

Κόβει -μεταφορικά και κυριολεκτικά- τις γέφυρες με τη Σεούλ, ανατινάσσοντας κοντά στη στρατιωτική γραμμή οριοθέτησης δρόμους και σιδηροδρομικές γραμμές, που ήταν σε αχρηστία τα τελευταία χρόνια.

Οχυρώνει περαιτέρω τη βορειοκορεατική πλευρά δίπλα στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.

Σε μια επίδειξη ισχύος, τα κρατικά ΜΜΕ μετέδωσαν εικόνες με περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια νέους να σπεύδουν να καταταγούν στον Κορεατικό Λαϊκό Στρατό.

Ο Βορειοκορετάτης ηγέτης προειδοποιεί ανοιχτά με πόλεμο σε οποιαδήποτε παραβίαση της επικράτειας της Βόρειας Κορέας «έστω και κατά 0,001 χιλιοστό».

Λέει ότι θα χρησιμοποιήσει «χωρίς δισταγμό» πυρηνικά όπλα, σε περίπτωση επίθεσης από τη Νότια Κορέα και τους συμμάχους της, με πρώτες και κύριες τις ΗΠΑ.

Θα θεωρηθεί «κήρυξη πολέμου», τόνισε, αν ξαναμπεί στον εναέριο χώρο της μη επανδρωμένο αεροσκάφος, όπως αυτά που έριξαν πρόσφατα προπαγανδιστικά φυλλάδια ακόμη και στην πρωτεύουσα Πιονγιάνγκ.

Η Σεούλ αρνείται κάθε ανάμειξη, εν μέσω συνεχιζόμενων εδώ και μήνες εκτοξεύσεων από τον βόρειο γείτονα μπαλονιών με πάσης φύσεως σκουπίδια, ακόμη και περιττώματα.

Κίνηση, που προκάλεσε την ηχηρή απάντηση της Νότιας Κορέας.

Όχι μόνο με την επανέναρξη από το περασμένο καλοκαίρι των εκπομπών προπαγάνδας με μεγάφωνα κατά μήκος της μεθορίου, αλλά και με την αναστολή συμφωνίας του 2018 για την αποτροπή ένοπλης σύγκρουσης.

Νέοι Βορειοκορεάτες σπεύδουν να στρατολογηθούν, σύμφωνα με τα κρατικά ΜΜΕ της Πιονγιάνγκ (KCNA μέσω REUTERS)

Σχέσεις… Ψυχρού Πολέμου

Τεχνικά ο βορράς και ο νότος της κορεατικής χερσονήσου παραμένουν ακόμη σε κατάσταση πολέμου, 71 χρόνια μετά το τέλος του Πολέμου της Κορέας.

Η πρώτη σύρραξη του Ψυχρού Πολέμου έληξε με ανακωχή, αλλά χωρίς συνθήκη ειρήνης.

Έκτοτε η Βόρεια και η Νότια Κορέα χωρίζονται από μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, πλάτους περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων.

Έχοντας περάσει από σαράντα κύματα, οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται σήμερα στο ναδίρ.

Τα σύνορα είναι εντελώς κλειστά.

Η ανατίναξη των τελευταίων οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων από την πλευρά της Πιονγιάνγκ ήταν σε μεγάλο βαθμό μια συμβολική κίνηση, καθώς το διασυνοριακό εμπόριο έχει παγώσει εδώ και χρόνια.

Εξαίρεση πρακτικά αποτέλεσε μια σύντομη περίοδος στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν το καθεστώς της Πιονγιάνγκ είχε ανοίξει τη Βιομηχανική Ζώνη Καεσόνγκ για νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις, ενώ εκατομμύρια Νοτιοκορεάτες τουρίστες είχαν επισκεφθεί εκείνη την περίοδο το όρος Κουνγκάνγκ, μια τουριστική και ειδική διοικητική περιοχή της Βόρειας Κορέας.

Όμως όλα αυτά ανήκουν πια στο παρελθόν, όπως και η προοπτική ειρηνικής επανένωσης.

Κάτι που ο Κιμ Γιονγκ Ουν φρόντισε -μετά και το άδοξο τέλος του διπλωματικού «φλερτ» μεταξύ 2018 και 2019 με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ- να υπογραμμίσει, διατάσσοντας το καλοκαίρι του 2020 την ανατίναξη του Διακορεατικού Γραφείου Διασύνδεσης στη βόρεια πλευρά των συνόρων.

Η εκλογή του συντηρητικού Γιουν Σουκ -Γέολ στην προεδρία της Νότιας Κορέας, το 2022, σηματοδότησε περαιτέρω κλιμάκωση, με ενίσχυση της συμμαχίας της Σεούλ με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.

Απέναντι στις νέες πυρηνικές απειλές της Βόρειας Κορέας, η Ουάσιγκτον ενίσχυσε τη στρατιωτική παρουσία της στην περιοχή και πύκνωσε τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τους περιφερειακούς εταίρους.

Η πρόσφατη άφιξη του πυρηνικού υποβρυχίου USS Vermont στη Νότια Κορέα σήμανε συναγερμό στην Πιονγιάνγκ, που απάντησε με μια νέα επίδειξη ισχύος, δημοσιοποιώντας φωτογραφία του Κιμ Γιονγκ Ουν σε μυστικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου και προχωρώντας στη δοκιμή νέου βαλλιστικού πυραύλου.

Φωτογραφίες από πρόσφατες πυραυλικές δοκιμές της Βόρειας Κορέας (KCNA via REUTERS)

Αλλαγή του διεθνούς πλαισίου

Εν μέσω κρίσιμης προεκλογικής περιόδου και μετατόπισης του γεωστρατηγικού επικέντρου τους στην Ασία, οι ΗΠΑ καλούν τη Βόρεια Κορέα να σταματήσει τις προκλήσεις.

Η Κίνα, βασικός διπλωματικός και οικονομικός υποστηρικτής της Πιονγκγιάνγκ, τάσσεται κατά μιας κλιμάκωσης στην περιοχή, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.

«Οι εντάσεις στη χερσόνησο είναι ενάντια στα κοινά συμφέροντα όλων των μερών», σχολίασε το Πεκίνο, καθώς επιδιώκει την αποφυγή νέων κινδύνων για τη μεταπαδημικά ασταθή οικονομική ανάκαμψή του.

Στο προσκήνιο, ωστόσο, προβάλλει τώρα η Μόσχα.

«Η διατύπωση της συμφωνίας είναι σαφής», σχολίασε τις προάλλες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ερωτηθείς για τη διακρατική αμυντική συνεργασία που υπέγραψαν τον περασμένο Ιούνιο στη Πιονγιάνγκ ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, και ο Βορειοκορεάτης ηγέτης, Κιμ Γιονγκ Ουν.

Πλέον ως φόντο της δεν έχει μόνο την κλιμάκωση της έντασης στην κορεατική χερσόνησο.

Στις δυτικές καταγγελίες περί αποστολών όπλων και πυρομαχικών από την Πιονγιάνγκ στη Μόσχα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, έρχονται τώρα να προστεθούν οι ισχυρισμοί του στρατηγικά εγκλωβισμένου Κιέβου και της γεωπολιτικά ανήσυχης Σεούλ για στήριξη της Ρωσίας και με στρατεύματα από τη Βόρεια Κορέα.

Κάνουν λόγο για συμμαχία συμφερόντων μεταξύ δύο απολυταρχικών καθεστώτων, στο πλαίσιο της οποίας η πολεμική μηχανή του Κρεμλίνου βρίσκει έναν νέο τροφοδότη και η Πιονγιάνγκ κερδίζει σε έσοδα, πυρηνική τεχνογνωσία και εμπειρία στο πεδίο της μάχης.

Τα δυτικά ΜΜΕ βρίθουν τώρα αναφορών για τον νέο «άξονα του κακού» μεταξύ Κίνας, Ρωσίας, Ιράν και Βόρειας Κορέας, με στόχο την αμφισβήτηση του υφιστάμενου status quo στη διεθνή σκακιέρα.

Έτσι, με τη Μέση Ανατολή σε ανάφλεξη, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν για ενίσχυση του οπλοστασίου της Ρωσίας στην εισβολή στην Ουκρανία.

Οι δε ΗΠΑ επέβαλαν για πρώτη φορά κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες για προμήθεια οπλικών συστημάτων στη Μόσχα.

Παράλληλα ανακοίνωσαν τη συγκρότηση Πολυμερούς Ομάδας Εποπτείας των Κυρώσεων σε βάρος της Βόρειας Κορέας.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν σε επίσημη δεξίωση στην Πιονγκγιάνγκ, τον περασμένο Ιούνιο (Sputnik/Vladimir Smirnov/Pool via REUTERS)

Νέες ισορροπίες

Αν και στερούμενη διεθνούς νομιμότητας, καθώς δεν έχει εντολή από τον ΟΗΕ, η νέα αυτή ομάδα φιλοδοξεί να αποτελέσει οιονεί αντικαταστάτη του κλιμακίου εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη Βόρεια Κορέα.

Η αποστολή του δεν ανανεώθηκε την περασμένη άνοιξη, κατόπιν βέτο της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με αποχή της Κίνας.

Σε μια πρώτη τότε αντίδραση οι ΗΠΑ, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός εποπτικού μηχανισμού των κυρώσεων σε βάρος της Πιονγιάνγκ.

Τώρα αυτός διευρύνεται με τη συμμετοχή της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Βρετανίας και του Καναδά.

Κοντολογίς, επτά από τις έντεκα χώρες της νεοσύστατης Πολυμερούς Ομάδας Εποπτείας είναι μέλη του ΝΑΤΟ.

Στον αντίποδα, το καθεστώς της Πιονγιάνγκ επιχειρεί διεύρυνση των δικών του συμμαχιών, με ώθηση την ειδική σχέση του με τη Ρωσία και την Κίνα.

Μόλις τον περασμένο μήνα κλιμάκιο του βορειοκορεατικού ΥΠΕΞ ολοκλήρωσε περιοδεία στο Βιετνάμ, το Λάος, την Ταϊλάνδη και την Ινδονησία -όλες χώρες μέλη της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Είχαν προηγηθεί επισκέψεις Βορειοκορεατών αξιωματούχων στη Μογγολία και στο Ιράν, εν μέσω αυξανόμενων ενδείξεων για στενή συνεργασία μεταξύ της Τεχεράνης και της Πιονγιάνγκ στον στρατιωτικό και στον πυρηνικό τομέα.

«Η γεωπολιτική ανατοποθέτηση της Βόρειας Κορέας έχει αυξήσει την πιθανότητα μιας δραματικής κίνησης από την Πιονγκγιάνγκ τους επόμενους 6-18 μήνες», εκτιμά o βετεράνος Αμερικανός διπλωμάτης, Ρόμπερτ Α. Μάνινγκ.

Κομβικές για τις εν γένει εξελίξεις θεωρούνται μοιραία οι κρίσιμες εκλογές στις ΗΠΑ, στις 5 Νοεμβρίου.

Ανεξαρτήτως πάντως του εάν θα είναι η Κάμαλα Χάρις ή ο Ντόναλντ Τραμπ που θα διαδεχθεί τον Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, προειδοποιεί ο Μάνινγκ, η αγνόηση του κινδύνου ενός πολέμου δύο μετώπων στην ανατολική Ασία -από τη Βόρεια Κορέα στο νότο της και από την Κίνα στην Ταϊβάν- θα ήταν «υπνοβασία προς τον Αρμαγεδδώνα».