Κάρολος Λινναίος: Πείραμα του σπουδαίου φυσιοδίφη ολοκληρώθηκε 275 χρόνια μετά

Λίγοι άνθρωποι έχουν προσφέρει στην επιστήμη της Βιολογίας όσο ο Κάρολος Λινναίος (1707-1778), o σουηδός γιατρός και φυσιοδίφης που περιέγραψε χιλιάδες είδη ζώων και φυτών και επινόησε το σημερινό σύστημα ονοματοδοσίας νέων ειδών.

Άφησε όμως και μια σημαντική εκκρεμότητα: μια μελέτη για τις διατροφικές προτιμήσεις των οικόσιτων ζώων, η οποία ολοκληρώθηκε μόλις τώρα με καθυστέρηση 275 ετών.

Ο Λινναίος και οι συνεργάτες του είχαν ταξιδέψει σε ολόκληρη τη Σουηδία αναζητώντας νέα είδη χλωρίδας και πανίδας. Σε κάποια από τα ταξίδια τους, ρωτούσαν τους αγρότες ποια βοσκή θεωρούσαν καλύτερη για τα κοπάδια τους.

Δεν περιορίστηκαν όμως στις ερωτήσεις αλλά προχώρησαν και σε πειράματα, συλλέγοντας 643 είδη φυτών τα οποία τάισαν σε γουρούνια, άλογα, αγελάδες, πρόβατα και κατσίκες.

Η μελέτη, με τίτλο Pan Svecicus, δημοσιεύτηκε το 1749 και περιέγραφε 2.325 τέτοιες δοκιμές.

«Δεν αποκλείεται να ήταν το πρώτο πείραμα αυτού που αργότερα θα γινόταν το αντικείμενο της Οικολογίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Με τα σημερινά στάνταρτ, ήταν ένα τεράστιο πείραμα που αφορούσε έναν εντυπωσιακό αριθμό φυτών» σχολίασε ο Χέκεν Ράιντιν του Πανεπιστημίου της Ουψάλα

Η διατριβή Pan Svecicus είναι μια από τις πρώτες περιπτώσεις χρήσης του συστήματος «διωνυμικής ονοματολογίας» που είχε επινοήσει νωρίτερα ο Λινναίος

Όμως, παρόλο που η διατριβή μεταφράστηκε στα γερμανικά και τα αγγλικά και ήταν ευρέως γνωστή μεταξύ των βοτανικών της εποχής στην Ευρώπη, τα αποτελέσματα του πειράματος δεν υποβληθεί σε στατιστική ανάλυση.

Τώρα, η ομάδα του δρ Ράιντιν δημοσιεύει τα τελικά αποτελέσματα στο Biological Journal of the Linnean Society, μια επιθεώρηση της Εταιρείας Λινναίου στο Λονδίνο.

Επιλεκτικά γουρούνια

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα γουρούνια είναι τα πιο επιλεκτικά όσον αφορά τη διατροφή τους, αφού καταδέχτηκαν να φάνε μόνο το 32% των φυτών που κλήθηκαν να δοκιμάσουν. Ακολουθούν τα άλογα με 59%, οι αγελάδες με 66% και τα πρόβατα με 82%, ενώ τα κατσίκια ήταν τα πιο καλόφαγα με 85%. Όλα τα ζώα, σημειώνει η μελέτη, τείνουν να προτιμούν αγρωστώδη φυτά και όσπρια, τα οποία είναι και πιο θρεπτικά.

«Τα γουρούνια ήταν πιθανότατα τα πιο επιλεκτικά επειδή είναι παμφάγα και δεν τρώνε μόνο φυτά» σχολίασε ο Ράιντιν.

«Κάτι που προκαλεί έκπληξη είναι ότι τα ζώα δεν ήταν πολύ καλά στο να αποφεύγουν τα τοξικά φυτά. Από αυτή την άποψη οι αγελάδες και τα άλογα είχαν τις καλύτερες επιδόσεις».

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η διατριβή Pan Svecicus είναι μια από τις πρώτες περιπτώσεις χρήσης του συστήματος «διωνυμικής ονοματολογίας» που είχε επινοήσει νωρίτερα ο Λινναίος.

Στο σύστημα αυτό, το όνομα κάθε οργανισμού ξεκινά με το γένος (πχ Homo) και συνεχίζεται με το είδος (πχ Homo sapiens). To σύστημα αυτό έλυσε το πρόβλημα των πολλαπλών κοινών ονομασιών που προκαλούσαν σύγχυση και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στην ταξινομική.

Μάλιστα η σορός του Λινναίου, η οποία είναι σήμερα ενταφιασμένη στον Καθεδρικό της Ουψάλα, είναι το επίσημο δείγμα, ή «τύπος», με βάση τον οποίο ορίζεται το είδος Homo sapiens.