Ο Παύλος Αποστολίδης απαντά στο in: Τι ήταν οι διερευνητικές και τι συζητάμε και τι όχι με την Τουρκία

Ο Παύλος Αποστολίδης, πρέσβης ε.τ. σήμερα πρώην διοικητής της ΕΥΠ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο «πατριάρχης» των διερευνητικών επαφών. Αφού ανέλαβε επικεφαλής της  ομάδας των ελλήνων διπλωματών που θα καθόταν απέναντι στην τουρκική, το 2010 και έφτασε μέχρι το 2023 οπότε και κρίθηκε ότι οι διερευνητικές θα πρέπει να μπουν σε ένα νέο πλαίσιο, αυτό του πολιτικού διαλόγου.

Ένας άνθρωπος που έκατσε στο τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου το 2010 όταν το κλίμα χαρακτηριζόταν πολύ καλό, έζησε το πάγωμα των διερευνητικών από το 2016 έως το 2021 και επέστρεψε σε αυτές εν μέσω έντασης στα ελληνοτουρκικά, αμέσως μετά την κρίση το Ορούτς Ρέις.

Ζητήσαμε από τον Παύλο Αποστολίδη, γνωστό και ως «λόρδο της ελληνικής διπλωματίας» να απαντήσει σύντομα  σε ερωτήσεις για το τι ήταν οι διερευνητικές αλλά και για τους όρους που χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε στον ελληνοτουρκικό διάλογο.

Τι ήταν οι διερευνητικές και τι συζητούσαμε σε αυτές;

Οι διερευνητικές άρχισαν το 2002 για να διαπιστωθεί η δυνατότητα σύναψης συμφωνίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δύο κρατών. Απέβλεπαν στην κατάρτιση κοινού κειμένου που θα οδηγούσε σε διαπραγματεύσεις και τέλος σε συνυποσχετικό παραπομπής της υπόλοιπης διαφοράς στο ΔΔΧ.

Μετά από 20 χρόνια και 64 γύρους διερευνητικών επαφών πού βρισκόμαστε;

Η ευνοϊκότερη περίοδος για την εξεύρεση αμοιβαίως αποδεκτής λύσης ήταν το 2004, όσο υπήρχε η προοπτική διαπραγματεύσεων ένταξης της Τουρκίας στην ΕΟΚ. Μετά το 2021 η τουρκική πλευρά επανήλθε με διευρυμένη ατζέντα.

Μπορεί να υπάρξει συζήτηση για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στο Αιγαίο χωρίς συζήτηση για τα χωρικά ύδατα;

Οι συνομιλίες για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας δεν συναρτώνται απαραίτητα με το εύρος των χωρικών υδάτων.

Μπορεί να χωρικά ύδατα να ποικίλουν σε εύρος σε μία συμφωνία για το Αιγαίο; Έχει συζητηθεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν;

Η ελληνική πλευρά έχει εξετάσει στο παρελθόν λύσεις επέκτασης χωρικών υδάτων στο Αιγαίο μέχρι τα 12 μίλια.

Τι θα σήμαινε μονομερής επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 μίλια; Γιατί δεν έχει γίνει; Ποιους αφορά;

Οι λόγοι για τους οποίους δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο σε 12ναυτικά μίλια είναι πολιτικοί, όχι νομικοί.

Υπάρχει σύνολο διαφορών Ελλάδας – Τουρκίας όπως αναφέρει η Άγκυρα;

Η τουρκική πλευρά  έχει στο παρελθόν προσπαθήσει να θέσει και άλλα θέματα στις συναντήσεις των διερευνητικών που η πλευρά μας απορρίπτει, ιδίως μάλιστα αν πρόκειται για  ζητήματα κυριαρχίας.

Η Ελλάδα έχει διακηρύξει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ;

Η χώρα μας έχει συνάψει Συμφωνίες με  την Ιταλία και την Αίγυπτο.

Τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε σε κυριαρχία και τι όταν αναφερόμαστε σε κυριαρχικά δικαιώματα;

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, τα κράτη ασκούν πλήρη κυριαρχία στο έδαφος και τα χωρικά τους ύδατα, αλλά κυριαρχικά δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ.

Μπορεί να ασκήσει η Ελλάδα τα κυριαρχικά της δικαιώματα χωρίς συμφωνία με την Τουρκία;

Η σύναψη Συμφωνίας υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ  αποτελεί υποχρέωση όταν υπάρχουν επικαλυπτόμενες θαλάσσιες ζώνες μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές.

Ποια είναι η διαδικασία για να φτάσουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;

Δύο κράτη μπορούν να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση της μεταξύ τους υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ με την σύναψη συνυποσχετικού που θα καθορίζει την μεταξύ τους διαφορά.

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης μπορεί να δικαιώσει πλήρως την Ελλάδα;

Δεν είναι δυνατό να προδικάσουμε την απόφαση του Δικαστηρίου, αλλά πάντως αναγνωρίζει δικαίωμα των νησιών σε υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, αλλά το εύρος της επήρειας που αναγνωρίζει δεν είναι πάντοτε το ίδιο.

Τι εννοούμε όταν λέμε επήρεια των νησιών και από τι εξαρτάται;

Ο όρος ΕΠΗΡΕΙΑ σημαίνει την επίδραση στον συνυπολογισμό του μετώπου του κράτους στο οποίο ανήκουν.

Στον τραπέζι τις διαπραγμάτευσης  για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών τι δεν μπορεί να τεθεί;

Η Ελλάδα δεν συζητεί εδαφικά θέματα που έχουν διευθετηθεί οριστικά με διεθνείς συνθήκες.