Βίκινγκ: Μυστηριώδες νεκροταφείο των θαλασσοπόρων ήρθε στο φως στη Σουηδία

Όταν τα πρώτα ευρήματα ήρθαν στο φως κατά τις εργασίες διάνοιξης ενός νέου δρόμου, οι αρχαιολόγοι πίστευαν ότι επρόκειτο για τα ερείπια κάποιου νεολιθικού οικισμού. Αυτό που βρήκαν όμως ήταν ένα μεγάλο νεκροταφείο των Βίκινγκ, στο οποίο αποτεφρώνονταν νεκροί από άγνωστες περιοχές.

«Όταν προχωρήσαμε στις προκαταρκτικές ανασκαφές τον Μάιο του 2017 βρήκαμε πέντε τάφους πάνω σε στρώματα στάχτης και θραύσματα οστών από ανθρώπους και σκύλους. Συνειδητοποιήσαμε τότε ότι επρόκειτο για μεγάλο ταφικό χώρο των Βίκινγκ» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Πέτρα Νόρντιν, επικεφαλής των ανασκαφών.

Ανάμεσα στους 139 τάφους που έχουν έρθει μέχρι σήμερα στο φως, υψώνεται ένας τεχνητός λοφίσκος σε σχήμα πλοίου, ενώ οι ερευνητές πιστεύουν ότι γύρω από κάθε μακρόστενο τάφο βρίσκονταν κάποτε τοποθετημένες πέτρες που σχημάτιζαν το περίγραμμα μιας βάρκας.

Παράδειγμα τάφου σε σχήμα πλοίου στη Σουηδία (Jerzy Kociatkiewicz)

Τα πλοία ήταν εξάλλου ιερά για τον σκανδιναβικό λαό των Βίκινγκ, θαλασσοπόρων που έγιναν γνωστοί για τις επιδρομές τους τη διάρκεια του Μεσαίωνα (800 – 1050 μ.Χ.)

Το νεκροταφείο βρίσκεται έξω από χωριό Τβέκερ στα νοτιοδυτικά της χώρας. Αν και το χωριό αναφέρεται στα τοπικά σάγκα, μέχρι σήμερα δεν είχαν βρεθεί ερείπια στην επιφάνεια του εδάφους.

«Το πρόβλημα είναι ότι η γη έχει οργωθεί και ισοπεδωθεί για να δημιουργηθούν βοσκοτόπια», οπότε ό,τι βρισκόταν στην επιφάνεια καταστράφηκαν» είπε η Νόρντιν.

«Παρόλα αυτά, διερευνήσαμε το πού βρίσκονταν οι πυρές αποτέφρωσης και μεταξύ άλλων βρήκαμε κάτι που ερμηνεύσαμε ως πλοίο μήκους 60 μέτρων που σχηματιζόταν από πέτρες» ανέφερε.

Χρυσή πόρπη που βρέθηκε σε έναν από τους τάφους (NHR)

Αποτέφρωση

Στον πλουσιότερο από τους τάφους που ανασκάφηκαν την περίοδο 2017-19 βρέθηκαν 17 κεραμικά αγγεία, οστά ανθρώπων και ζώων καθώς και εργαλεία ύφανσης και σιδερένιες αιχμές τόξων.

Ο τάφος βρισκόταν μέσα σε έναν τετράγωνο λάκκο τον οποίο οι αρχαιολόγοι ερμηνεύουν ς «κατασκευή που βοηθούσε τη ροή αέρα για την πυρά πάνω από το έδαφος».

Σύμφωνα με το ταφικό έθιμο των Βίκινγκ, η σορός καιγόταν σε πυρά. Στη συνέχεια, «ζώα που δεν είχαν καεί τοποθετούνταν στην κορυφή πριν σφραγιστεί ο τάφος» εξήγησε η Νόρντιν.

«Τα πιο κοινά οστά ζώων προέρχονταν από βοοειδή όπως οι αγελάδες και πιθανότατα πρόκειται για θυσίες τροφής» είπε.

Επισήμανε ωστόσο πως «συχνά βρίσκουμε οστά σκύλων σε μικρές πυρές αποτέφρωσης και ανθρώπινα οστά σε μακρόστενες πυρές. Ο σκύλος ήταν σύντροφος και ακολουθούσε το αφεντικό του στην πυρά».

Στο νεκροταφείο βρέθηκε επίσης ένα ασημένιο αραβικό νόμισμα που χρονολογήθηκε μεταξύ του 795 και του 806 μ.Χ., όπως ανέφεραν οι ερευνητές σε έκθεσή τους το 2023.

Χρυσό μενταγιόν σε σχήμα πουλιού από τάφο του Τβέκερ (NHR)

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μέχρι σήμερα έχει ανασκαφεί μόνο το 6% της συνολικής έκτασης του νεκροταφείου. Μεγάλο μέρος δεν θα έρθει ποτέ στο φως αφού βρίσκεται κάτω από σύγχρονα κτήρια.

Εντελώς άγνωστο παραμένει επίσης από ποιους οικισμούς προέρχονταν οι νεκροί που θάβονταν στο Τβέκερ.

Όπως είπε η Νόρντιν, «απλά δεν γνωρίζουμε. Θα είναι όμως συναρπαστικό να δούμε τι θα εμφανιστεί στο μέλλον».