Ο άγνωστος Λευκός Οίκος – Έχει μυστικά δωμάτια το σπίτι των πλανηταρχών;

Μυστικά περάσματα, τούνελ, βιβλιοθήκες και τοίχοι που «υποχωρούν», οδηγώντας σε μυστικούς διαδρόμους διαφυγής, είναι συνηθισμένα σε δυτικοευρωπαϊκούς πύργους και κάστρα του παρελθόντος. Άραγε που βρίσκονται παρόμοια κρυφά δωμάτια στην οικία του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ: Ο Λευκός Οίκος κρύβει κάτι;

Χιλιάδες επισκέπτες ρωτούν πού βρίσκονται τα «μυστικά περάσματα», τα «τούνελ» που συνδέουν τον Λευκό Οίκο με το Καπιτώλιο. Που είναι το κρυφό, καλά χωμένο καταφύγιο που θα κρυφτεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε περίπτωση πολέμου;

Ο Αμερικανός ιστορικός Ουίλιαμ Σιλ, που είχε ειδικευτεί στην αρχιτεκτονική του Λευκού Οίκου και τα μυστικά του δίνει τις απαντήσεις σε αυτά τα λαϊκά, πλην εύλογα ερωτήματα.

Ο σχεδιασμός του Λευκού Οίκου, αν και διαμορφώθηκε εξωτερικά σε ένα αρχοντικό σπίτι του 18^ου αιώνα στην Ιρλανδία, είχε ένα απλό σχέδιο από την αρχή. Τον Οίκο Λέινστερ, την έδρα του Oireachtas, του μετέπειτα κοινοβουλίου της Ιρλανδίας. Αρχικά, ήταν το παλάτι των Δούκων του Λέινστερ. Οι τρεις όροφοί του έχουν μικρές σκάλες ενσωματωμένες στους τοίχους, ιδιωτικά περάσματα και αρκετές αρχιτεκτονικές «πονηριές» που εξάπτουν τη φαντασία.

Δεν έγινε δημόσια γνωστό ότι υπήρχε ένα καταφύγιο υπό κατασκευή

Αυτά, ωστόσο, όπως αναφέρει ο  Σιλ, ο αρχιτέκτονας του πρώτου προέδρου των ΗΠΑ, Γεώργιου Ουάσιγκτον, Τζέιμς Χόμπαν, ο οποίος γνώριζε από πρώτο χέρι το Λέινστερ Χάουζ, δεν τα μετέφερε στο νέο προεδρικό σπίτι του Ουάσιγκτον.

Ο Χόμπαν, συνέλαβε την ιδέα ενός αρχοντικού σπιτιού, μετακινώντας μερικά δωμάτια και δημιουργώντας, προφανώς για τον Πρόεδρο Ουάσιγκτον, το οβάλ δωμάτιο, το γνωστό Μπλε Δωμάτιο. Οι μικροί διάδρομοι και οι κρυφές σκάλες, ωστόσο, υιοθετήθηκαν, όπως και οι μικροί προθάλαμοι και άλλοι δευτερεύοντες χώροι, οι οποίοι ταιριάζουν στην οικιακή ζωή ενός Αγγλο-Ιρλανδού της εποχής.

«Ο Λευκός Οίκος είναι πιο ανοιχτός και «ακομπλεξάριστος» σε σχέδιο και διάταξη από όσο σχεδόν κανείς θα μπορούσε να πιστέψει ότι είναι δυνατό, δεδομένου του γρήγορου, υψηλού επιπέδου ατόμων που ζούσε εκεί και της ανάγκης οργανωτικής ιδιοφυΐας για να διασφαλιστεί η προστασία των ενοίκων» έχει σημειώσει ο Αμερικανός Ουίλιαμ Σιλ.

«Θα ήταν πιο βολικό «παλάτι» εάν, όπως τα περισσότερα παλάτια, παρουσίαζε ένα σχέδιο πιο περίπλοκο, πιο κατάλληλο για την δραστηριότητα ωσαν μυρμηγκοφωλιά που φιλοξενεί. Τα παλάτια έχουν σχεδιαστεί για να αποθαρρύνουν την είσοδο αγνώστων. Τα παλάτια είναι κόσμοι από μόνα τους, αλλά αν είναι κοντά, ακόμη και αυτό δεν είναι εντελώς ανάλογο με τον Λευκό Οίκο» είπε.

Ένας άγνωστος δεν θα χανόταν σε αυτή τη διαμόρφωση, λέει ο Σιλ, σε αντίθεση με τη διάταξη στο Λέινστερ, η οποία είναι πιο πολυάριθμη στα δωμάτια, λιγότερο ανοιχτή στο σχέδιο. «Αλλά το τυπικό αμερικανικό σχέδιο σπιτιών ήταν απλό, ακόμη και μεγάλα σπίτια, με κεντρικές αίθουσες που πλαισιώνονται από δωμάτια» λέει.

Το πρώτο κρυφό δωμάτιο

Με την πάροδο του χρόνου έγιναν τροποποιήσεις στο σχέδιο του Λευκού Οίκου. Ωστόσο, δεν προέκυψε τίποτα που θα μπορούσε να θεωρηθεί «μυστικό» λέει ο Σιλ.

Ωστόσο, το μόνο «μυστικό πέρασμα» που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τέτοιο κατασκευάστηκε αμέσως μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, τον Δεκέμβριο του 1941.

Η Πολιτική Άμυνα είχε παρακαλέσει τον Πρόεδρο Φρανκλίνο Ντ. Ρούσβελτ να μετακομίσει αλλού χαρακτηρίζοντας τον Λευκό Οίκο «παγίδα». Ο πρόεδρος αρνήθηκε, αλλά δικαιολόγησε το μακροχρόνιο σχέδιό του για την επέκταση της Ανατολικής Πτέρυγας προσθέτοντας ένα καταφύγιο από βόμβες, διατάζοντας να ξεκινήσουν οι εργασίες.

Δεν έγινε δημόσια γνωστό ότι υπήρχε ένα καταφύγιο υπό κατασκευή, μόνο η Ανατολική Πτέρυγα, την οποία ο Ρούσβελτ είχε από καιρό εκθειάσει ως μουσείο του Λευκού Οίκου (όπως ακριβώς θα οραματιζόταν λίγα χρόνια αργότερα το Πεντάγωνο ως αρχείο του πολέμου, μετά το τέλος του πολέμου).

Ενώ η νέα επέκταση της Ανατολικής Πτέρυγας κατασκευαζόταν πίσω από ψηλούς ξύλινους φράχτες, δημιουργήθηκε ένα προσωρινό καταφύγιο με προτροπή της Πολιτικής Άμυνας.

Το θολωτό υπόγειο του κτηρίου του υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται δίπλα στα ανατολικά ενσωματώθηκε σε ένα σχέδιο στο οποίο η πρόσβαση ήταν μάλλον άβολη από την ανατολική πτέρυγα του Λευκού Οίκου μέσω μιας μικρής σήραγγας, πρόσφατα σκαμμένης, που οδηγούσε στον ανοιχτό χώρο που περιβάλλει μέρος του Κτηρίου του Θησαυροφυλακίου σαν τάφρο.

Κάτω από ένα κάλυμμα που μοιάζει περισσότερο με τέντα, όσοι έφευγαν από τον Λευκό Οίκο έπρεπε να κατέβουν τις σκάλες στην προσωρινή είσοδο, να διασχίσουν την περιοχή και επιτέλους να μπουν στο υπόγειο του υπουργείου Οικονομικών. Ολόκληρη αυτή η ρύθμιση εγκαταλείφθηκε στις αρχές του πολέμου όταν άλλες εγκαταστάσεις ενσωματώθηκαν στην επέκταση της Ανατολικής Πτέρυγας.

Το καταφύγιο  επιθεωρήθηκε από τον Ρούσβελτ μόνο μια φορά, λέει ο Σιλ. «Ούτε οι σκοτεινοί τσιμεντένιοι τοίχοι, ούτε το κατέβασμα από τσιμεντένιες σκάλες, ούτε το μικρό κεντρικό δωμάτιο που μοιάζει με τάφο που προορίζεται για τον πρόεδρο δεν προτάθηκαν στον ίδιο για να τα επισκεφθεί».

Βέβαια, η επιθεώρηση του καταφυγίου έγινε έθιμο της πρώτης ημέρας για όλους τους εισερχόμενους προέδρους που ακολούθησαν, μέχρι τα τελευταία είκοσι χρόνια, όταν πλέον η σημασία του καταφυγίου μειώθηκε.

Μακάρι και η εξωτερική, αλλά και εσωτερική πολιτική των προέδρων των ΗΠΑ να ήταν το ίδιο καθαρή λοιπόν, όσο και η αρχιτεκτονική του σπιτιού τους.