Ουκρανία: Συζητήσεις με Ρωσία για αμοιβαία αποφυγή επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές

Η Ουκρανία και η Ρωσία βρίσκονται σε προκαταρκτικές συζητήσεις για την παύση των χτυπημάτων στις ενεργειακές υποδομές της άλλης, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Στόχος του Κιέβου είναι να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ, οι οποίες βρίσκονταν κοντά σε συμφωνία τον Αύγουστο πριν την εισβολή της Ουκρανίας στο Κουρσκ.

Στόχος του Κιέβου είναι να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ

Η συχνότητα των επιθέσεων των δύο χωρών σε ενεργειακές υποδομές έχει μειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο μιας συμφωνίας στην οποία κατέληξαν οι μυστικές υπηρεσίες τους, σύμφωνα με ανώτερο ουκρανό αξιωματούχο.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα των Financial Times, μια συμφωνία θα σηματοδοτούσε την πιο σημαντική αποκλιμάκωση του πολέμου από τότε που ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία στις αρχές του 2022. «Υπάρχουν πολύ πρώιμες συνομιλίες για μια πιθανή επανεκκίνηση, γίνονται συζητήσεις για τις ενεργειακές εγκαταστάσεις», δήλωσε διπλωμάτης που επικαλείται η βρετανική εφημερίδα.

Ο oυκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι μια συμφωνία επί του θέματος θα μπορούσε να σημάνει τη ρωσική προθυμία να συμμετάσχει σε ευρύτερες ειρηνευτικές συνομιλίες.

Ουκρανία: Ενεργειακές προκλήσεις εν όψει του χειμώνα

Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις λόγω των εκτεταμένων ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων που έχουν πλήξει σχεδόν το ήμισυ της ικανότητας παραγωγής ενέργειας. Πλέον βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της και στις εισαγωγές ενέργειας από τους Ευρωπαίους εταίρους.

Η αντίδραση της Ρωσίας στις επιθέσεις του Κιέβου βύθισε μεγάλο μέρος της Ουκρανίας σε προσωρινό σκοτάδι και έκοψε 9 GW παραγωγικής ικανότητας ηλεκτρικής ενέργειας – το ήμισυ της ποσότητας που χρειαζόταν η Ουκρανία πέρυσι για να περάσει το χειμώνα. Το Κίεβο δεν κατάφερε να αποκαταστήσει πλήρως αυτή την ικανότητα.

Πάντως, ο Πούτιν φαίνεται απίθανο να προβεί σε οποιαδήποτε συμφωνία προτού οι ρωσικές δυνάμεις εκδιώξουν τα ουκρανικά στρατεύματα από την περιοχή του Κουρσκ, όπου εξακολουθούν να ελέγχουν περίπου 600 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους.

«Εφόσον καταπατούν τη γη στο Κουρσκ, ο Πούτιν θα χτυπήσει την ενεργειακή υποδομή του Ζελένσκι», δήλωσε πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Κρεμλίνου που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες. Ωστόσο, η Ουκρανία θα συνεχίσει να χτυπά στόχους, συμπεριλαμβανομένων των διυλιστηρίων πετρελαίου, για να πιέσει τη Ρωσία, σύμφωνα με τον ανώτερο ουκρανό αξιωματούχο.

Πέραν των δυνατοτήτων επίθεσης μεγάλου βεληνεκούς ώστε να πληγούν ενεργειακοί στόχοι και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, «δεν έχουμε πολλά μέσα πίεσης για να τους αναγκάσουμε να διαπραγματευτούν», πρόσθεσε.

Προσπάθειες επίτευξης συμφωνίας πέφτουν στο κενό

Όσον αφορά τις αποτυχημένες προσπάθειες διαμεσολάβησης για επίτευξη συμφωνίας στο παρελθόν, τέσσερις ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στη βρετανική εφημερίδα ότι το Κίεβο και η Μόσχα είχαν καταλήξει σε μια «σιωπηρή συμφωνία» το περασμένο φθινόπωρο να μην πλήξουν η μία τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της άλλης.

Εκείνο τον χειμώνα, η Ρωσία απέφυγε να πραγματοποιήσει επιθέσεις μεγάλης κλίμακας παρόμοιες με αυτές στις υποδομές ενέργειας της Ουκρανίας το 2022 – 2023, σύμφωνα με δύο ουκρανούς αξιωματούχους και άλλον έναν στην Ουάσινγκτον με γνώση της κατάστασης.

Ωστόσο, το Κίεβο ξανάρχισε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Ρωσίας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, καθώς επεδίωκε να αυξήσει την πίεση στη Μόσχα μετά την αποτυχημένη αντεπίθεσή του το 2023.

Παρά την προειδοποίηση του Λευκού Οίκου να σταματήσουν οι επιδρομές, το Κίεβο συνέχισε και η Μόσχα θεώρησε ότι η σιωπηρή συμφωνία παραβιάστηκε, δήλωσαν άνθρωποι με γνώση της κατάστασης. Έτσι η Ρωσία κλιμάκωσε, εξαπολύοντας καταιγισμούς πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς με στόχο σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής σε όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του θερμοηλεκτρικού σταθμού Trypilska 40 χιλιόμετρα από το Κίεβο, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς.

Οι όροι της Ρωσίας και η απόρριψη της Ουκρανίας

Στο πλαίσιο της ουκρανικής εκστρατείας, τουλάχιστον εννέα από τα 32 μεγάλα διυλιστήρια της Ρωσίας έχουν πληγεί από τις αρχές του 2024. Ο Σεργκέι Βακουλένκο από το Carnegie Russia Eurasia Center δήλωσε ότι κατά την κορύφωση των επιθέσεων τον Μάιο επηρεάστηκε το 17% της ρωσικής διυλιστικής ικανότητας, αλλά ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής έχει από τότε αποκατασταθεί.

Η Ρωσία εξάγει επίσης μια σχετικά μικρή ποσότητα διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου και η ικανότητα διύλισης της χώρας είναι υπερδιπλάσια της κατανάλωσης καυσίμων.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να εξετάσει μόνο «παραλλαγές των ειρηνευτικών συμφωνιών με βάση την πραγματικότητα στο μέτωπο των στρατιωτικών επιχειρήσεων».

Έχει προηγουμένως απαιτήσει από την Ουκρανία να παραδώσει τον πλήρη έλεγχο τεσσάρων περιοχών του μετώπου, τις οποίες η Μόσχα κατέχει μόνο εν μέρει, καθώς και την πλήρη ανάκληση των δυτικών κυρώσεων. Η Ουκρανία, από την άλλη, θεωρεί ότι οι όροι αυτοί δεν μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο για πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες.

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο Πούτιν δήλωσε πως η Τουρκία, η οποία βοήθησε στη διαμεσολάβηση σε μια αποτυχημένη προσπάθεια τερματισμού του πολέμου την άνοιξη του 2022, προσέφερε πρόσφατα νέες ειρηνευτικές προτάσεις τις οποίες η Ουκρανία απέρριψε αμέσως.

«Είναι σαφές ότι δεν είναι ακόμη έτοιμοι. Η μπάλα είναι στο γήπεδό τους», δήλωσε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.