Η λεϊσμανίωση (καλά-αζάρ), ο υποθυρεοειδισμός, αλλά και το σύνδρομο cushing, είναι, μεταξύ άλλων, νοσήματα που μπορεί να προκαλέσουν και δερματικά προβλήματα στον σκύλο.

«Υπάρχουν πολλά συστημικά νοσήματα του σκύλου (λοιμώδη, ορμονικά, νεοπλασματικά, μεταβολικά), τα οποία μπορεί να εμφανίσουν και δερματικές αλλοιώσεις. Εκτός των συμπτωμάτων από άλλα συστήματα ή όργανα, τα οποία πάσχουν.

Οι δερματικές αλλοιώσεις στις περιπτώσεις αυτές προκαλούνται, είτε άμεσα, από τη δράση του παθογόνου παράγοντα στο δέρμα, είτε έμμεσα. Λόγω δυσλειτουργίας των εξαρτημάτων του δέρματος την οποία προκαλεί το συστηματικό νόσημα», εξηγεί ο δερματολόγος κτηνίατρος, Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης.

Ορισμένα από τα συστημικά νοσήματα του σκύλου που μπορεί να παρουσιάσουν και δερματικές αλλοιώσεις, σύμφωνα με τον κ. Παπαδογιαννάκη, είναι τα εξής:

Λεϊσμανίωση (καλά-αζάρ)

Η λεϊσμανίωση του σκύλου (ΛΣ) είναι συστημικό λοιμώδες νόσημα με παγκόσμια εξάπλωση. Οφείλεται σε παράσιτο (πρωτόζωο) που μεταδίδεται στον σκύλο με νύγματα μολυσμένων θηλυκών σκνιπών.

Στην Ελλάδα, και στις άλλες παραμεσόγειες χώρες, η νόσος έχει ενδημικό χαρακτήρα, με κύριο υπεύθυνο είδος τη Leishmania infantum.
Τα συστημικά συμπτώματα σε σκύλο με ΛΣ ποικίλουν. Το παράσιτο μπορεί να προσβάλει σχεδόν όλα τα όργανα του ζώου.

Ορισμένα συμπτώματα της λεϊσμανίωσης είναι η μυϊκή ατροφία, η νεφροπάθεια

Μυϊκή ατροφία, έλκος, υποτρίχωση-αλωπεκία και εφελκίδες (κρούστες) σε σκύλο με λεϊσμανίωση

Συνήθως, παρατηρείται αναιμία, λεμφαδενοπάθεια, σπληνομεγαλία, μυϊκή ατροφία, νεφροπάθεια, επίσταξη, οφθαλμικές αλλοιώσεις, αρθρίτιδα.

Επιπλέον, έχει επιβεβαιωθεί και προσβολή του εγκεφάλου και των μηνίγγων.

Οι δερματικές αλλοιώσεις σε σκύλο με ΛΣ περιλαμβάνουν την αποφολιδωτική δερματίτιδα, τα έλκη, τα οζίδια και τις πλάκες, τη φλυκταινώδη δερματίτιδα και την ονυχοπάθεια.

Υποθυρεοειδισμός

Ο υποθυρεοειδισμός είναι ένα κλινικό σύνδρομο, το οποίο σχετίζεται με την αδυναμία του θυρεοειδή αδένα να παράγει και να εκκρίνει ορμόνες. Σπανιότερα, ο υποθυρεοειδισμός οφείλεται σε ιατρική παρέμβαση.

Τα συστημικά συμπτώματα σε σκύλο με υποθυρεοειδισμό είναι ποικίλα. Συνήθως, παρατηρούνται λήθαργος, υποθερμία, παχυσαρκία, βραδυκαρδία, ανωμαλία στον οίστρο ή μειωμένη libido και εύκολη κόπωση. Επίσης, ο σκύλος αναζητά ζεστό περιβάλλον.

Υποτρίχωση-αλωπεκία, ξηρό και θαμπό τρίχωμα και μόλυνση των θυλάκων των τριχών σε σκύλο με υποθυρεοειδισμό

Οι δερματικές αλλοιώσεις σε σκύλο με υποθυρεοειδισμό ποικίλουν. Το τρίχωμα είναι συνήθως θαμπό, ξηρό και εύκολα αποσπώμενο. Παρατηρείται υποτρίχωση ή αλωπεκία, υπερχρωμία, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του δέρματος, σμηγματόρροια και αποφολίδωση.

Υπερφλοιεπινεφριδισμός (σύνδρομο cushing)

Το σύνδρομο cushing οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή κορτιζόνης από το φλοιό των επινεφριδίων. Σπανιότερα, η αιτία είναι ιατρογενής και οφείλεται στην παρατεταμένη χορήγηση κορτιζόνης.

Τα συνήθη συστημικά συμπτώματα σε σκύλο με σύνδρομο cushing είναι πολυδιψία, πολυουρία, κρεμάμενη κοιλιά, πολυφαγία, μυϊκή αδυναμία και ατροφία. Σπανιότερα είναι τα νευρολογικά συμπτώματα και προβλήματα στην όραση.

Αλωπεκία και κόμεδα σε σκύλο με ιατρογενές σύνδρομο cushing

Οι δερματικές αλλοιώσεις σε σκύλο με cushing χαρακτηρίζονται από υποτρίχωση-αλωπεκία, θαμπό, ξηρό και εύκολα αποσπώμενο τρίχωμα, κόμεδα, λοιμώξεις του δέρματος και ατροφία της επιδερμίδας

Επιπολής νεκρολυτική δερματίτιδα

Η επιπολής νεκρολυτική δερματίτιδα (ΕΝΔ) είναι ασυνήθης νέκρωση της επιδερμίδας στον σκύλο, η οποία σχετίζεται με ηπατοπάθεια ή νεόπλασμα του παγκρέατος.

Τα συστημικά συμπτώματα του σκύλου με ΕΝΔ ποικίλουν, ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο. Συχνά παρατηρείται, απάθεια, ανορεξία, πολυουρία, πολυδιψία και χωλότητα.

Έλκη και εφελκίδες στη γεννητική περιοχή σε αρσενικό σκύλο με επιπολής νεκρολυτική δερματίτιδα

Οι δερματικές αλλοιώσεις σε σκύλο με ΕΝΔ χαρακτηρίζονται από αλλοιώσεις στα πελματικά φύματα (έλκη και εφελκίδες), έλκη στη στοματική κοιλότητα και τα βλεννογονοδερματικά όρια, στα πτερύγια των αυτιών, γεννητικά όργανα και την κοιλιά.

Υπεροιστρογονισμός λόγω νεοπλασίας των όρχεων ή ωοθηκών

Υπεροιστρογονισμός είναι η αύξηση των οιστρογόνων ορμονών στο αίμα. Στον σκύλο προκαλείται, κυρίως από νεοπλασίες των γεννητικών αδένων (όρχεις ή ωοθήκες).
Οι νεοπλασίες των όρχεων είναι συχνές, σε αντίθεση με εκείνες των ωοθηκών.
Οι νεοπλασίες των όρχεων είναι συχνότερες σε ζώα με κρυψορχία.

Μετά τη στείρωση σε σκύλες μπορεί να παραμένει υπόλειμμα ωοθήκης και αυτό να είναι η αιτία του υπεροιστρογονισμού.

Τα συστημικά συμπτώματα σε αρσενικούς ακέραιους σκύλους περιλαμβάνουν τη στάση ούρησης θηλυκού, μείωση σεξουαλικής επιθυμίας (libido) και σεξουαλική προσέλκυση άλλων αρσενικών σκύλων. Όπως και μεγέθυνση των θηλών, γυναικομαστία, πτώση της ακροποσθίας και διόγκωση του ενός όρχη.

Αλωπεκία και υπερχρωμία στην κάτω επιφάνεια του τραχήλου σε σκύλο με υπεροιστρογονισμό λόγω νεοπλασίας του όρχεως

Στις σκύλες, παρατηρείται νυμφομανία, παρατεταμένοι οίστροι, αυξημένη συχνότητα ψευδοκύησης, μεγέθυνση των θηλών και υπερπλασία του αιδοίου.

Ο νεοπλασματικός όρχης διακρίνεται δεξιά με μεγαλύτερο μέγεθος σε σχέση με τον φυσιολογικό αριστερό, μετά την ορχεκτομή

Οι δερματικές αλλοιώσεις σε σκύλο με υπεροιστρογονισμό χαρακτηρίζονται από αποχρωματισμό του τριχώματος, συμμετρική υποτρίχωση-αλωπεκία, κηλιδόμορφη ή διάχυτη υπερχρωμία στις περιοχές με αλωπεκία, κόμεδα, λιπαρή σμηγματόρροια, κνησμός και λοιμώξεις του δέρματος.

Παρανεοπλασματική πέμφιγα

Η παρανεοπλασματική πέμφιγα είναι σπάνια, σοβαρή δερματοπάθεια του σκύλου που σχετίζεται με νεοπλασία εσωτερικού οργάνου, κυρίως του θύμου αδένα, ο οποίος βρίσκεται στη θωρακική κοιλότητα.

Τα συστημικά συμπτώματα είναι συνήθως ανορεξία, κατάπτωση, πυρετός και σιελόρροια.

Εκτεταμένη εξέλκωση του δέρματος στην κοιλιά και την έσω επιφάνεια των μηρών σε σκύλο με παρανεοπλασματική πέμφιγα

Οι δερματικές αλλοιώσεις είναι εκτεταμένες και σοβαρές. Παρατηρούνται εκτεταμένες περιοχές με εξέλκωση στο δέρμα, στη στοματική κοιλότητα και τα βλεννογονοδερματικά όρια.

Το νόσημα αυτό είναι σοβαρό, απαιτεί επείγουσα ιατρική φροντίδα και συχνά έχει θανατηφόρα κατάληξη.

Ο δερματολόγος κτηνίατρος, Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης

● Ο κύριος Εμμανουήλ Ι. Παπαδογιαννάκης είναι απόφοιτος και διδάκτωρ της Κτηνιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Όπως και υπότροφος εξωτερικού του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (I.K.Y) με σπουδές ειδικότητας στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο.

Σήμερα είναι Kαθηγητής πρώτης βαθμίδας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό εργασιών σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις ως προσκεκλημένος ομιλητής σε Εθνικά, Ευρωπαϊκά και Παγκόσμια Κτηνιατρικά Συνέδρια.

Είναι κριτής εργασιών σε πολλά διεθνή κτηνιατρικά και ιατρικά περιοδικά. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 45 ερευνητικά προγράμματα και είναι συγγραφέας εννέα επιστημονικών μονογραφιών και συγγραφέας του βιβλίου «Κλινική Δερματολογία των Ζώων Συντροφιάς».

Είναι Αντεπιστέλλον Μέλος της Ελληνικής Κτηνιατρικής Ακαδημίας, Τακτικό Μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κτηνιατρικής Δερματολογίας (ESVD), Τακτικό και Ιδρυτικό Μέλος της Ελληνικής Κτηνιατρικής Δερματολογικής Εταιρείας (ΕΚΔΕ). Όπως και Επισκέπτης Καθηγητής σε Κτηνιατρικές Σχολές του εξωτερικού.

Το Δερματολογικό Ιατρείο Μικρών Ζώων του κ. Παπαδογιαννάκη βρίσκεται στον Άλιμο, Αθήνα ( www.papadogiannakis.gr).