Σούπερ μάρκετ: Σταθεροποίηση τιμών, αλλά τα τρόφιμα «τσιμπάνε» – Τα προϊοντα με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις

Σταθεροποίηση τιμών σε σύγκριση με πέρυσι καταγράφηκε στα σούπερ μάρκετ των Οκτώβριο, όμως οι ανατιμήσεις συνεχίζονται σε βασικές κατηγορίες τροφίμων. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της νέας έρευνας του ΙΕΛΚΑ για τις πληθωριστικές τάσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων.

Όπως καταγράφεται στο νέο δελτίο του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, η συγκράτηση των τιμών, με οριακά αρνητικό πληθωρισμό σε σχέση με πέρυσι τον Οκτώβριο (-0,03%), οφείλεται κυρίως στα προϊόντα μη-τροφίμων, με μειώσεις σε είδη όπως τα απορρυπαντικά και τα χαρτικά.

Αντιθέτως, και οι 12 κατηγορίες στις οποίες σημειώθηκαν ανατιμήσεις αφορούν τρόφιμα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις  σημειώνονται στα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά (11,2%), οι οποίες αποδίδονται στην έλλειψη ψαριών προς αλίευση λόγω παρατεταμένης ζέστης, η οποία πίεσε αυξητικά τις τιμές.

Οσο για το δεκάμηνο του 2024, παρατηρείται επίσης σταθεροποίηση στις μεσοσταθμικές τιμές των σούπερ μάρκετ, με οριακά ανοδικό πληθωρισμός (0,22%) σε σύγκριση με το δεκάμηνο του 2023

Μεσοσταθμική σταθεροποίηση τιμών

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ η μεταβολή των τιμών τον Οκτώβριο οφείλεται στην αμοιβαία εξουδετέρωση της επίδρασης από τις αυξήσεις και μειώσεις στις επιμέρους κατηγορίες. Οι μειώσεις αφορούν είδη κυρίως μη τροφίμων, ενώ οι αυξήσεις καταγράφονται σε προϊοντα με κακάο και στον καφέ, και σε συγκεκριμένα νωπά είδη λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.

Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:

Τροφές και είδη για κατοικίδια: -10,18%

Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –8,00%

Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -4,69%

Βρεφικές και παιδικές τροφές: -3,78%

Ζύμες νωπές και καταψυγμένες: -2,77%

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.

Οι υψηλότερες αυξήσεις

Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:

Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +11,31%

Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη: +5,79%

Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +4,78%

Είδη πρωινού και ροφήματα: +3,72%

Αλκοολούχα ποτά: +3,49%

πηγή: ΙΕΛΚΑ

Ακριβό μου πρωϊνό

Σε σχέση με τις αυξήσεις στα ψάρια, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, δεν υπήρχαν αρκετά ψάρια προς αλίευση, με αποτέλεσμα ελλείψεις στην αγορά και την αύξηση της τιμής τους, ενώ και οι ιχθυοκαλλιέργειες οριακά επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης. Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση στο 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.

Τάσεις συγκράτησης τιμών

Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 11 κατέγραψαν μείωση και οι 12 αύξηση.

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:

Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.

Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Παράλληλα τον Οκτώβριο ξεκίνησε η εφαρμογή της εθελοντικής πρωτοβουλίας για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα.

Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.

Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.

Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.

Σχετικά με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ

Τα συμπεράσματα και αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία.  Για το σκοπό της έρευνας αναλύθηκε η μεταβολή της μοναδιαίας αξίας ανά κατηγορία προϊόντος (πωλήσεις προς όγκο) ανάμεσα στους μήνες Οκτώβριο 2024 και Οκτώβριο 2023. Ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τόσο την πορεία των τιμών, όσο και τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών.  Στόχος της έρευνας είναι η αντικειμενική καταγραφή των τιμών ξεχωριστά στο κανάλι της οργανωμένης λιανικής (σουπερμάρκετ), το οποίο αποτελεί πλέον το κύριο κανάλι διάθεσης βασικών καταναλωτικών αγαθών, με σημαντικές διαφοροποιήσεις λειτουργίας σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά τόσο λόγω των μέτρων της Πολιτείας όσο και λόγω των οικονομιών μεγέθους.  Η έρευνα θα επαναλαμβάνεται ανά μήνα συγκρίνοντας την εξέλιξη των τιμών σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.