Εκλογές ΗΠΑ: Τι θα σήμαινε για την Ευρώπη η εκλογή της Κάμαλα Χάρις

Καθώς οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να εκλέξουν νέο πρόεδρο, πολλοί αναλυτές έχουν περιγράψει τι θα μπορούσε να σημαίνει μια νίκη του Ντόναλντ Τραμπ για την παγκόσμια οικονομία.

Τι θα μπορούσε, από την άλλη πλευρά, να περιμένει η Ευρώπη από τον Χάρις;

«Η προεδρία μου δεν θα είναι συνέχεια της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν», δήλωσε η υποψήφια των Δημοκρατικών Καμάλα Χάρις τον περασμένο μήνα, μιλώντας στο Fox News.

Όσον αφορά τις εσωτερικές πολιτικές, αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αλήθεια. Οι ειδικοί έχουν περιγράψει ορισμένους τομείς πολιτικής -σχετικούς με το εμπόριο και άλλους- στους οποίους η Χάρις είναι έτοιμη να απομακρυνθεί από τον προκάτοχό της.

Δασμοί

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι θα εισαγάγει είτε 10% είτε 20% καθολική εισφορά σε όλα τα προϊόντα που κατασκευάζονται στο εξωτερικό.

Έχει επίσης προτείνει έναν στοχευμένο εισαγωγικό δασμό 60% στα κινεζικά προϊόντα, μαζί με έναν δασμό 100% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα – ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους.

«Η προτεινόμενη από τον Ντόναλντ Τραμπ αύξηση των δασμών, η οποία πλαισιώνεται ως μέτρο για τη διόρθωση των εμπορικών ανισορροπιών και την προστασία των βιομηχανιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσει σημαντικά τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις και τις αλυσίδες εφοδιασμού, με αξιοσημείωτες συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε στο Euronews o Aurélien Saussay, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητής στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Grantham του LSE.

«Ορισμένοι ευρωπαϊκοί τομείς, ιδίως η αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας, θα επηρεαστούν δυσανάλογα. Παρόλο που ο δασμός 100% στα οχήματα στοχεύει ιδιαίτερα στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, η Γερμανία θα εξακολουθούσε να είναι πιθανό να υποστεί οικονομικό πλήγμα».

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, η κορυφαία εξαγωγική αγορά της χώρας το 2023 ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ακολουθούν η Γαλλία, η Ολλανδία και στη συνέχεια η Κίνα.

Ο Andrew Kenningham, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics για την Ευρώπη, δήλωσε στο Euronews ότι -σε αντίθεση με τον Τραμπ- ο Χάρις «δεν θα εισάγει οριζόντιους δασμούς, σίγουρα όχι σε στρατηγικούς συμμάχους όπως η Ευρώπη».

Εμπορικοί πόλεμοι

Αν και δεν αναμένονται γενικοί δασμοί στους Ευρωπαίους συμμάχους, h Χάρις είναι ωστόσο πιθανό να συνεχίσει τις εμπορικές πολιτικές του προς την Κίνα.

Ο Μπάιντεν ανακοίνωσε φέτος μια σειρά από δασμούς με στόχο τις εισαγωγές από τη χώρα.

Τα ηλεκτρικά οχήματα υπόκεινται σε δασμό 100%. Ο συντελεστής αυτός ορίζεται στο 50% για τις ηλιακές κυψέλες και στο 25% για τις μπαταρίες EV, τα κρίσιμα ορυκτά, τον χάλυβα και το αλουμίνιο.

Δεδομένου ότι η Ευρώπη εξαρτάται περισσότερο από την Κίνα απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, οι εμπορικές πολιτικές είναι πιθανό να παραμείνουν σημείο τριβής.

Όποιος και αν κερδίσει την προεδρική κούρσα, φαίνεται ότι θα ασκηθούν πιέσεις στην ΕΕ να περιορίσει το εμπόριο με το Πεκίνο.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ σε αγαθά μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, με το διμερές εμπόριο να φτάνει τα 739 δισ. ευρώ το 2023.

Η «πράσινη» πολιτική

Η Emily Mansfield, περιφερειακή διευθύντρια για την Ευρώπη στο Economist Intelligence Unit, δήλωσε στο Euronews ότι η πράσινη πολιτική θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει «σημείο ανάφλεξης» για τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ, εάν ο Harris εκλεγεί.

«Οι επιδοτήσεις IRA στις ΗΠΑ (τις οποίες ο Harris θα διατηρούσε σε ισχύ) είναι αμφιλεγόμενες στην Ευρώπη, καθώς κινδυνεύουν να προσελκύσουν πράσινες επενδύσεις μακριά από την ΕΕ», εξήγησε η ίδια.
«Και οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ, όπως ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων για τον άνθρακα (CBAM) και ο κανονισμός της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών (EUDR), που πρόκειται να τεθούν σε ισχύ το 2026, θα αυξήσουν το κόστος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις που εξάγουν στην ΕΕ».

Ο CBAM επιβάλλει εισφορά άνθρακα σε ορισμένα εισαγόμενα προϊόντα που εισέρχονται στο μπλοκ, με σκοπό να αποτρέψει τις επιχειρήσεις από το να αναθέτουν την παραγωγή σε χώρες με ασθενέστερη ρύθμιση του κλίματος.

Η EUDR απαγορεύει την εισαγωγή προϊόντων στην ΕΕ εάν συνδέονται με πρακτικές αποψίλωσης των δασών.

Παρά αυτό το ενδεχόμενο διαφωνιών, «μια νίκη του Χάρις θα σήμαινε σε γενικές γραμμές σταθερότητα για την Ευρώπη όσον αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο», κατέληξε ο Μάνσφιλντ.

Δημοσιονομική πολιτική

Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις εκλογές την επόμενη εβδομάδα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αρχίσει να αυξάνεται και πάλι.

Αυτό οφείλεται στους προτεινόμενους εισαγωγικούς δασμούς, οι οποίοι θα αυξήσουν την τιμή των ξένων αγαθών που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι προτεινόμενες μειώσεις φόρων και οι προτάσεις για την απέλαση των μεταναστών εργατών θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν το κόστος προς τα πάνω.

Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί, αυτό θα μπορούσε στη συνέχεια να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων, εάν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ το κρίνει απαραίτητο για την ψύξη της οικονομίας.

Με τη σειρά του, αυτό θα έστελνε τις αποδόσεις των ομολόγων προς τα πάνω – που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δανείζεται με υψηλότερο επιτόκιο.

Αξίζει εξίσου να σημειωθεί ότι τα υψηλά επιτόκια και οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πιθανό να αυξήσουν την αξία του δολαρίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η προοπτική αυξημένων αποδόσεων αυξάνει συνήθως τη ζήτηση από τους ξένους επενδυτές για το νόμισμα.

Πώς θα επηρεαστούν τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα

Οι μεταβολές στις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων «θα έτειναν να αυξήσουν τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων, αν και σε μικρότερο βαθμό», σύμφωνα με σημείωμα της Capital Economics.

Και πρόσθεσε: «Όμως άλλοι παράγοντες, όπως οι προοπτικές της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και οι δημοσιονομικές ανησυχίες στην ευρωζώνη, θα εξακολουθούσαν να αποτελούν τους βασικούς μοχλούς κίνησης της αγοράς ομολόγων».

Το σημείωμα προέβλεπε επίσης ότι το ευρώ δεν θα αποδυναμωθεί δραστικά από μια νίκη του Τραμπ.

Μιλώντας για μια πιθανή νίκη του Χάρις, ο Άντριου Κένιγχαμ της Capital Economics δήλωσε στο Euronews ότι ο υποψήφιος των Δημοκρατικών «πιθανότατα δεν θα χαλάρωνε δραστικά τη δημοσιονομική πολιτική».

Πρόσθεσε ότι «δεν θα υπήρχε λόγος να περιμένουμε υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια ή ισχυρότερο δολάριο» σε αυτή την περίπτωση.

Αν και ο Τραμπ αναμένεται να αυξήσει τις δαπάνες, ο Carl J. Schramm, οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Syracuse, υποστήριξε ότι ο Harris θα προσθέσει επίσης σημαντικά στο εθνικό χρέος αν εκλεγεί – γεγονός που θα μπορούσε να στείλει τα επιτόκια προς τα πάνω.

«Η προσέγγισή της θα καθοδηγείται αναμφίβολα από την οικονομική ομάδα Ομπάμα/Μπάιντεν, η οποία έχει αποδειχθεί εντελώς κεϋνσιανή σε προοπτικές και δράση», υποστήριξε.

«Θα ξοδεύει και θα επεκτείνει τον δημόσιο προϋπολογισμό χωρίς να λαμβάνει υπόψη το μακροπρόθεσμο χρέος και τις επιπτώσεις στο δολάριο».

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε η Επιτροπή για έναν υπεύθυνο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ θα πρόσθετε 7,5 εκατ. δολάρια στο δημόσιο χρέος των ΗΠΑ και ο Χάρις 3,5 εκατ. δολάρια.