Η ιστορία ενός πορίσματος: Τι διεκδικεί η Ελλάδα από τη Γερμανία

Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων είναι διαχρονικό. Παρ’ όλα αυτά μια κάποια κινητικότητα γύρω από το θέμα άρχισε να παρατηρείται τα τελευταία 12 χρόνια, όταν και ζητήθηκε από εμπειρογνώμονες να καταλήξουν στη σύνταξη ενός πορίσματος ώστε να διαπιστωθεί ποιο είναι το ύψος τους, με βάση τα καταγεγραμμένα αρχεία.

H αρχή έγινε από την κυβέρνηση Σαμαρά στην οποία παραδόθηκε ένα πόρισμα 80 σελίδων, το οποίο όμως έμεινε στα συρτάρια. Υπήρχε έντονα η αίσθηση τότε ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να συζητηθεί το θέμα, με τη χώρα εν μέσω Μνημονίων και πιέσεων των δανειστών και ειδικά της Γερμανίας.

Διακομματική

Τελικά το θέμα προχώρησε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή «Για τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών» συνεστήθη με ομόφωνη απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, που ελήφθη κατά τη συνεδρίαση της 18ης Νοεμβρίου 2015, μετά την, από 17 Νοεμβρίου 2015, πρόταση του Προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, για την επανασύσταση της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών.

Η Επιτροπή συγκροτήθηκε από 21 μέλη – Βουλευτές. Οι εργασίες της ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι του 2016, και κατέθεσε στην Ολομέλεια της Βουλής η Έκθεσή της. Σύμφωνα με αυτήν, οι ζημιές που προκλήθηκαν από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους αφορούν:

1. Θανατώσεις με διαφόρους τρόπους, τραυματισμούς και πρόκληση αναπηριών με διαφόρους τρόπους, εγκλεισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης με καταναγκασμό σε εργασία, φυλακίσεις, αφαίρεση ή καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών λόγω αρπαγών, κλοπών και άλλων μέσων κ.λπ..

2. Καταστροφή ή διαρπαγή ή αφαίρεση υποδομών και εγκαταστάσεων (σιδηροδρόμων, οδών κ.λπ.), πολεμικού και στρατιωτικού υλικού, εκκλησιών, μουσείων, κατοικιών, οδών, πλατειών, βιομηχανιών, πλοίων, χρυσού, υδραυλικών έργων, γεωργικών προϊόντων, αγροτικών εγκαταστάσεων και φυτειών, αλυκών, μεταλλείων, λουτροπόλεων, κτηνοτροφιών, δασικού πλούτου κ.ά.

3. Καταβολές σε μετρητά στα γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα κατοχής (κατοχικό δάνειο).

4. Κλοπή αρχαιολογικών θησαυρών.

Αξιώσεις

Κατόπιν των ανωτέρω, οι αξιώσεις της Ελλάδας αφορούσαν σε:

α. Πολεμικές αποζημιώσεις για τις υλικές καταστροφές και διαρπαγές, β. πολεμικές επανορθώσεις των θυμάτων και των συγγενών των θυμάτων, γ. αποπληρωμή του κατοχικού δανείου κι δ. επιστροφή των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών και εκκλησιαστικών κειμηλίων.

Υπολογίζεται, σύμφωνα με τα στοιχεία του πορίσματος, ότι περίπου 8.500 αντικείμενα αρχαιολογικής αξίας ταξίδεψαν στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Για όλα αυτά τα συνολικό ποσό που διεκδικούσε η Ελλάδα ανερχόταν στα 269 δισ. ευρώ, ποσό που με τους τόκους ξεπερνάει πλέον τα 300 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται εδώ πως στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνονται τυχόν αποζημιώσεις για την απώλεια ανθρώπινων ζωών ή αναπηριών.

Έγκριση

Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν τρία χρόνια ώστε να φτάσουμε στον Απρίλιο του 2019, όπου με ευρύτατη πλειοψηφία η Ολομέλεια του Κοινοβουλίου ενέκρινε, μετά από πρόταση του προέδρου του Σώματος Νίκου Βούτση, ψήφισμα με το οποίο η Βουλή «καλεί την ελληνική κυβέρνηση να προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες διπλωματικές και νομικές ενέργειες για τη διεκδίκηση και την πλήρη ικανοποίηση όλων των αξιώσεων του Ελληνικού Κράτους από τον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Από την πλευρά τους, οι βουλευτές του ΚΚΕ ψήφισαν «παρών», με τον κοινοβουλευτικό τους εκπρόσωπο Θανάση Παφίλη να διευκρινίζει ότι το κόμμα του στηρίζει τη δική του πρόταση που κατέθεσε, σύμφωνα με την οποία «η κυβέρνηση έχει υποχρέωση να θέσει άμεσα, ευθέως και χωρίς περιστροφές προς το Γερμανικό Κράτος και κάθε αρμόδιο διεθνή οργανισμό τη διεκδίκηση-απαίτηση για το σύνολο των αποζημιώσεων και επανορθώσεων».

Έκτοτε, και παρά την ουσιαστική τεκμηρίωση του πορίσματος, ουδεμία δικαστική ενέργεια έχει γίνει από πλευράς Ελλάδας για τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων.