Σαρωτικοί έλεγχοι για το αφορολόγητο στις γονικές παροχές

Γονείς που δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους για να αποκτήσουν κατοικία αλλά «ξεχνούν» να υποβάλουν εμπρόθεσμα τη δήλωση φόρου για τις γονικές παροχές, παππούδες που βγάζουν από το στρώμα χιλιάδες ευρώ σε μετρητά για να τα χαρίσουν στα εγγόνια τους, αλλά και αδέλφια που ο ένας δωρίζει χρήματα στον άλλο με ενδιάμεσο τον πατέρα ή τη μητέρα τους «παρακάμπτοντας» τον νόμο για το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ, αποκαλύπτουν οι έλεγχοι της Εφορίας.

Οι φορολογούμενοι που μεταβιβάζουν ακίνητα ή δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους, τα εγγόνια τους ή τους/τις συζύγους τους και τους γονείς τους βρίσκονται στο ραντάρ των ελεγκτικών μηχανισμών της ΑΑΔΕ, με τους έλεγχους και τις διασταυρώσεις να έχουν εντοπίσει χιλιάδες υποθέσεις γονικών παροχών χρηματικών ποσών που έγιναν με κατάθεση μετρητών σε τραπεζικούς λογαριασμούς αλλά και δωρεές χρημάτων σε πρόσωπα που δεν δικαιούνται το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ.

Περισσότερες από 6.000 υποθέσεις χρηματικών γονικών παροχών έχουν φτάσει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, με τους φορολογουμένους να αμφισβητούν τους φόρους και τα πρόστιμα που τους έχουν επιβάλει οι φορολογικές αρχές, ζητώντας την ακύρωσή τους. Οι περισσότερες προσφυγές αφορούν γονικές παροχές που έγιναν με μετρητά, αντί μέσω τραπεζών, παραβιάζοντας τον νόμο. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προσφυγές απορρίφθηκαν και οι φορολογούμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την πληρωμή σημαντικών ποσών.

Γονικές παροχές με μετρητά

Οι διασταυρώσεις των δηλώσεων που υποβάλλονται στην πλατφόρμα myProperty με τα στοιχεία των τραπεζών φέρνουν στο φως υποθέσεις αφορολόγητων χρηματικών γονικών παροχών και δωρεών από γονείς στα παιδιά ή από παππούδες και γιαγιάδες στα εγγόνια, οι οποίες όμως δεν πραγματοποιήθηκαν με μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζών, όπως ορίζει ο νόμος, αλλά με κατάθεση μετρητών στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου, οπότε θα έπρεπε να καταβληθεί φόρος 10% από το πρώτο ευρώ. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δωρεάς 65.000 ευρώ από τον παππού στον εγγονό με κατάθεση μετρητών στον τραπεζικό λογαριασμό του εγγονού. Ο παππούς ισχυρίστηκε ότι «φύλαγε τα χρήματα στην οικία του από το 2015 λόγω αμφιβολίας για το τραπεζικό σύστημα». Επειδή η μεταφορά των χρημάτων δεν έγινε μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως ορίζει ο νόμος, η Εφορία επέβαλε στον δωρεοδόχο (τον εγγονό) φόρο και πρόστιμο ύψους 7.015,95 ευρώ.

Στα δίχτυα της Εφορίας πιάστηκε και μια μητέρα η οποία θέλοντας να βοηθήσει οικονομικά τον γιο της τού δώρισε 25.000 ευρώ καταθέτοντας το χρηματικό ποσό στον τραπεζικό του λογαριασμό, με τον γιο να λαμβάνει από την Εφορία «ραβασάκι» για την πληρωμή φόρου 2.500 ευρώ.

Επίσης, εντοπίστηκαν περιπτώσεις διαδοχικών γονικών παροχών σε πρόσωπα τα οποία δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, έπειτα από έλεγχο βρέθηκαν περιπτώσεις που παιδί δώρισε χρήματα στον πατέρα ή τη μητέρα, οι οποίοι στη συνέχεια με γονική παροχή έδωσαν τα χρήματα στο άλλο παιδί, δηλαδή με ενδιάμεσο τον γονέα τα χρήματα πέρασαν από τον έναν αδελφό στον άλλο. Ετσι για τη συγκεκριμένη «τριγωνική» συναλλαγή δεν καταβλήθηκε ούτε ένα ευρώ φόρος, καθώς η δωρεά χρημάτων έως 800.000 ευρώ από παιδί στον γονιό είναι αφορολόγητη, όπως και η γονική παροχή που έγινε από τον γονιό στο παιδί. Ωστόσο το ισχύον νομοθετικό καθεστώς ορίζει ότι το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ δεν ισχύει στις δωρεές χρημάτων μεταξύ αδελφών, οι οποίες φορολογούνται με συντελεστή 20% από το πρώτο ευρώ. Σημειώνεται ότι στις διαδοχικές γονικές παροχές η Εφορία ελέγχει το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των πράξεων και σε περίπτωση που είναι μικρότερο των έξι μηνών η συγκεκριμένη συναλλαγή θεωρείται ύποπτη και μπαίνει στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού. Επίσης εξετάζεται αν ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην πρώτη κατηγορία των προσώπων που δικαιούνται το αφορολόγητο όριο (π.χ. αδελφός).

Στο «μάτι» των φοροελεγκτών βρίσκονται και όσοι αποκτούν ακίνητα με χρήματα που τους έχουν δωρίσει οι σύζυγοι, οι γονείς ή οι παππούδες και γιαγιάδες. Σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι οι δηλώσεις για τις χρηματικές γονικές παροχές υποβάλλονται εκπρόθεσμα ακόμα και ύστερα από ένα έτος από την ημερομηνία του συμβολαίου της αγοραπωλησίας του ακινήτου.

Δεν λείπουν όμως και οι περιπτώσεις που οι φορολογούμενοι που προσφεύγουν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ζητώντας να ακυρωθούν οι φόροι και τα πρόστιμα που τους έχει επιβάλει η Εφορία επικαλούνται απίθανους λόγους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός πατέρα-δωρητή 84 ετών, ο οποίος μετά τη συναλλαγή ισχυρίστηκε ότι δεν κατάλαβε ακριβώς όσα του είπε ο λογιστής και κατέθεσε τα χρήματα της γονικής παροχής στον λογαριασμό του παιδιού του.

Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ