Τραμπ: δεν αρκούσε να ξορκίσουν το κακό

Η εικόνα που έχουμε για τον Ντόναλντ Τραμπ είναι αυτή που έχει σχηματιστεί από τις δηλώσεις του που είναι συχνά αλλοπρόσαλλες, το πώς υιοθετεί θεωρίες συνωμοσίες, και βέβαια το πώς με τη στάση του βύθισε την Ουάσιγκτον στο χάος στις 6 Ιανουαρίου 2021, όταν ο όχλος των δικών του οπαδών προσπάθησε να εισβάλει στο Καπιτώλιο.

Θα έλεγε κανείς ότι ένας τέτοιος πολιτικός δεν θα  μπορούσε ποτέ να επιστρέψει νικητής στον Λευκό Οίκο. Θα πίστευε πολύ περισσότερο ότι μετά τα γεγονότα του 2021 δεν θα μπορούσε κάποιος σαν τον Τραμπ ούτε καν να έχει δημόσια παρουσία.

Σε μεγάλο βαθμό αυτό πίστεψαν και οι αντίπαλοί του, που ήλπιζαν ότι οι ψηφοφόροι δεν θα μπορούσαν ποτέ να ψηφίσουν ξανά για πρόεδρο τον Τραμπ και γι’ αυτό κυρίως επιδόθηκαν σε μια προσπάθεια να τον δαιμονοποιήσουν.

Παραβλέποντας ότι στην πολιτική δεν αρκεί να πείσεις για το πόσο κακός είναι ο αντίπαλός σου. Χρειάζεται να πείσεις ότι κάτι έχεις να πεις και εσύ.

Την ίδια στιγμή ο Τραμπ δεν έπαυε να χτίζει τη δική του υποψηφιότητα.

Συνέχισε να εκμεταλλεύεται την αγωνία για την αύξηση του κόστους ζωής, την ανασφάλεια, να προβάλλει την εικόνα μιας Αμερικής που «θα γίνει μεγάλη ξανά», να επενδύει στα συντηρητικά αντανακλαστικά απέναντι στις «πολιτικές των ταυτοτήτων», να τροφοδοτεί το μίσος κατά των μεταναστών.

Παράλληλα, φρόντισε να εξασφαλίσει την υποστήριξη μεγάλων επιχειρηματιών, δείχνοντας ότι κάθε άλλο παρά παρείσακτος είναι στα μάτια τμήματος του κατεστημένου.

Και βέβαια γνώριζε πια τους κανόνες του παιχνιδιού: σε μια χώρα βαθιά διαιρεμένη και εκλογικά, όπου αρκετές Πολιτείες είναι εξαρχής δεδομένο ποιον θα εκλέξουν, η πρόκληση είναι κρίσιμες μετατοπίσεις ψηφοφόρων στις Πολιτείες που μετρούν. Γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να πάρει τη Μαύρη ψήφο ή τη γυναικεία ψήφο, ή τους φοιτητές. Όμως, του αρκούσε να αυξήσει την επιρροή του συγκριτικά σε αυτές τις κατηγορίες σε κρίσιμες Πολιτείες για να μπορέσει να γύρει την πλάστιγγα. Και βέβαια μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη δύναμη της εικόνας, ξεκινώντας από τον τρόπο που αξιοποίησε τις εικόνες μετά την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του.

Απέναντι σε όλο αυτό η Κάμαλα Χάρις μπορεί να προσπάθησε να φανεί ότι αποτελούσε το ανάχωμα απέναντι στην απειλή που εκπροσωπούσε ο Τραμπ, όμως παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ΜΜΕ που υποστήριζαν την υποψηφιότητά της, δεν έπεισε ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει με έναν τρόπο που όντως θα «έκανε τη διαφορά» και κυρίως θα αντιμετώπιζε τα κρίσιμα προβλήματα  και έτσι δεν μπόρεσε να διευρύνει την επιρροή της, ιδίως σε κρίσιμες Πολιτείες. Προφανώς και είχε σημαντική επιρροή ούτως ή άλλως, με τον τρόπο που διαμορφώνονται σήμερα τα πράγματα στις ΗΠΑ και μια κάθετη διαίρεση του εκλογικού σώματος, αλλά όχι το «άνοιγμα» που θα της επέτρεπε να κερδίσει τις εκλογές.

Σε κάθε περίπτωση το δράμα της Αμερικής δεν θα τελειώσει. Θα παραμείνει διαιρεμένη, με ανοιχτές πληγές και μεγάλα ερωτήματα για τον προσανατολισμό της. Ο Τραμπ τώρα θα κληθεί να αντιμετωπίσει ξανά τις δυσκολίες της διακυβέρνησης. Ο κόσμος θα αναγκαστεί -αν και η διεθνής τάξη στην πραγματικότητα ποτέ δεν τον «πολέμησε» σοβαρά και δεν τον περιθωριοποίησε- να τον αναγνωρίσει ξανά ως ηγέτη (άλλωστε η αμερικανική εξωτερική πολιτική έχει περισσότερα στοιχεία συνέχειας παρά τομής).  Η Ακροδεξιά παγκοσμίως εύλογα θα πανηγυρίσει.

Ταυτόχρονα όλοι μας θα πρέπει να θυμηθούμε ότι στην πολιτική ποτέ δεν είναι αρκετό να πείσεις πόσο κακός θα είναι ο αντίπαλός σου, πόσο μάλλον σε κοινωνίες που γίνονται όλο και πιο ατομικιστικές, με κριτήρια και αξίες που άλλοτε βρίσκονταν ψηλά να έχουν πέσει πολύ στην ιεράρχηση. Πράγμα που σημαίνει ότι εάν δεν θέλουμε να δούμε την επιστροφή του Τραμπ να γίνεται πηγή έμπνευσης για τις παραλλαγές της Ακροδεξιάς, θα πρέπει να σκεφτούμε τι σημαίνει όντως μια πολιτική που δίνει στην κοινωνία ένα θετικό όραμα, με μεγαλύτερη αναδιανομή, περισσότερη δημοκρατία και ουσιαστικό αίσθημα δικαιοσύνης.