Ίος: Μικροφράγματα ενάντια στη λειψυδρία με γνώμονα το περιβάλλον και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας

Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα ξεκίνησε στην Ίο με την πρώτη εγκατάσταση Μικροφραγμάτων. Σε αυτό συμμετέχουν άτομα από Τήνο, Σκόπελο, Κρήτη και Μιλάνο με τα πρώτα φράγματα να έχουν ήδη κατασκευαστεί. Την στιγμή που οι παγκόσμιες κινήσεις για το περιβάλλον δεν φαίνονται να έχουν θετικό αντίκτυπο, οι πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο αποδεικνύονται…χρυσάφι.

Το έργο έχει ως σκοπό τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον αλλά και τον άνθρωπο, με την εγκατάσταση 50 μικροφραγμάτων κατά μήκος του ρέματος Μαυρουδή στην περιοχή του Κάμπου, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Σκάρκου. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών αλλά και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ίος και άλλα νησιά της Μεσογείου.

Το πιλοτικό αυτό πρότζεκτ, το οποίο εντάσσεται στην πρωτοβουλία «Mediterranean Resilient Insular Ephemeral Streams» (Med-RESET), έχει ως στόχο την κατασκευή ενός δικτύου από 170 μικροφράγματα χτισμένα από πέτρα, που είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μειώσουν τους κινδύνους της πλημμύρας, να εμπλουτίσουν τον υδροφόρο ορίζοντα του νησιού, ενισχύοντας έτσι την τοπική γεωργική παραγωγή, και να αναζωογονήσουν το τοπίο και την βιοποικιλότητα.

Η εγκατάσταση αυτή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Med-RESET (Mediterranean Resilient Insular Ephemeral Streams), με το MedINA (Mediterranean Institute for Nature and Anthropos) να ηγείται του συντονισμού, υποδεικνύοντας μια καλά δομημένη και υποστηριζόμενη από την έρευνα προσέγγιση.

Ποιοι συμμετέχουν στο πρότζεκτ για το περιβάλλον

Στο μεγαλόπνοο σχέδιο με τα πολλαπλά οφέλη συμμετέχουν ο Δήμος Ιητών, με οικονομική συμμετοχή στο έργο και συνεπώς επένδυση στη βιωσιμότητα της τοπικής κοινότητας και την ενίσχυση των αγροτών και οικιακών καλλιεργητών της περιοχής. Το Boulouki υπεύθυνο για την κατασκευή και τα σχετικά εργαστήρια, καθώς ειδικεύεται στις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης αλλά και αποκατάστασης.

Στο πρότζεκτ συμμετέχουν και το Save Ios και το WWF Ελλάς, παρέχοντας πρόσθετους πόρους και τεχνογνωσία ως προς τη διατήρηση του περιβάλλοντος και την κοινωνική συμμετοχή. Η υποστήριξη από την Donors’ Initiative for Mediterranean by Freshwater Ecosystems (DIMFE) ήταν αναγκαία για την υλοποίηση του έργου.

Τα μικροφράγματα αντιμετωπίζουν πολλές αντιδράσεις στο εξωτερικό, καθώς συνδυάζονται με υδροϋλεκτρικά εργοστάσια σε ποταμούς, αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία και μειώνοντας την βιοποικιλότητα. Με τον παραδοσιακό τρόπο κτισίματος, η βιοποικιλότητα ενισχύεται χάρη στις λιμνούλες που σχηματίζονται και καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα για χρήση από κατοίκους και αγρότες.

Αισθητικά τα μικροφράγματα δεν μοιάζουν ξένα στο περιβάλλον και αποτελούν πολλαπλό σκοπό. Συγκεντρώνουν νερό, δημιουργώντας νέα μικρά οικοσυστήματα αναζωογονώντας την ύπαιθρο, προστατεύουν από τις πλημμύρες και αποθηκεύεται νερό τόσο σε λιμνούλες, όσο και περνώντας στον υδροφόρο ορίζοντα. Πλέον οι πρωτοβουλίες ιδιωτικής ή μικρής κλίμακας αποδεικνύονται πιο ρεαλιστικές και άμεσα εφαρμόσιμες.