Γεννημένος στην Palitana, μια μικρή πόλη στην πολιτεία Gujarat, ο Hanif Kureshi δεν προερχόταν από οικογένεια καλλιτεχνών, αλλά ακόμη και «όταν ήταν νεότερος περνούσε χρόνο με παιδιά που έκαναν sign painting», λέει ο Arjun Bahl, συνιδρυτής της St+art India, στην εφημερίδα The Art Newspaper. Ο Kureshi πήρε πτυχίο στις εικαστικές τέχνες από το Πανεπιστήμιο Maharaja Sayajirao της Baroda και μετέπειτα εργάστηκε στον τομέα της διαφήμισης, αλλά «δεν ήταν ικανοποιημένος με το είδος της δουλειάς, παρόλο που [εργαζόταν] σε ένα αρκετά πρωτοποριακό πρακτορείο», δήλωσε ο Bahl.

Ένα κοινό όνειρο

Οι Kureshi και Bahl συνεργάστηκαν με τους Akshat Nauriyal, Giulia Ambrogi και Thanish Thomas για να ιδρύσουν την St+art India το 2014. Είχαν διαφορετικό επαγγελματικό υπόβαθρο, αλλά μοιράζονταν έναν κοινό στόχο: να κάνουν την τέχνη πιο προσιτή.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη St+art India (@startindia)

Στα πιο αξιοσημείωτα έργα τους περιλαμβάνεται η μεταμόρφωση του Lodhi Colony στο Δελχί, για το οποίο συνεργάστηκαν με την εταιρεία χρωμάτων Asian Paints. Κατά την υλοποίηση του πρότζεκτ, περισσότεροι από πενήντα Ινδοί και διεθνείς καλλιτέχνες φιλοτέχνησαν τοιχογραφίες στους απέραντους τοίχους της συνοικίας. Αυτές περιείχαν τυπογραφικά σύμβολα καθώς και απεικονίσεις ανθρώπων που ζούσαν στην περιοχή – για παράδειγμα, μια γυναίκα που πουλούσε parathas (ινδικές πίτες) στην αποικία – η οποίο ήταν το τελευταίο οικιστικό συγκρότημα που χτίστηκε από τους Βρετανούς-.

«Ήταν πρωτοποριακή φιγούρα στο γκράφιτι και την τέχνη του δρόμου με τα tags του να διασκορπίζονται σε όλες τις πόλεις στις οποίες ταξίδευε»

Ένα λιγότερο γνωστό έργο του ιδρύματος ήταν μια τοιχογραφία μήκους 968 μέτρων έξω από την φυλακή Tihar στο Δελχί. Το έργο περιελάμβανε στίχους ενός ποιήματος με τίτλο «Chardiwari» (Τέσσερις τοίχοι) – το οποίο είχε γραφτεί από έναν κρατούμενο.

Η δημιουργία μιας κοινότητας καλλιτεχνών

Ο Kureshi χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Daku, που σημαίνει ληστής στα χίντι, για να δημιουργήσει γκράφιτι σε όλη την Ινδία, τα οποία συχνά έφεραν κοινωνικά μηνύματα. Γύρω στο 2010, κάτω από τη λέξη «stop» σε πινακίδες κυκλοφορίας, πρόσθεσε λέξεις όπως «βιασμός», «δωροδοκία».

Το 2015, ζωγράφισε μια επανάληψη τεσσάρων λέξεων – «THIS IS COMMISSIONED VANDALISM»- σε ένα οδόστρωμα 200 μέτρων έξω από την India Art Fair. Μια ιστορία του BBC σχετικά με το έργο του έφερε τον τίτλο « ‘Ο Ινδός Banksy’ θέλει να προκαλέσει τους ψηφοφόρους».

Το κύριο πάθος του Kureshi, ωστόσο -σύμφωνα με τον Bahl- παρέμεινε η τυπογραφία. Το 2023, δημιούργησε το Cycle of Time, το οποίο εκτέθηκε στην India Art Architecture Design Biennale 2023. Το έργο περιελάμβανε μια σειρά από λέξεις που κρέμονταν σαν φυλλωσιά, δημιουργώντας σκιά καθώς ο ήλιος κινούνταν στον ουρανό.

«Νομίζω ότι γι’ αυτόν το  πιο σημαντικό έργο ήταν το Handpainted Type. Σε αυτό, ουσιαστικά κατέγραφε τα φιλοτεχνήματα των sign painters και τους ενθάρρυνε να φτιάξουν γραμματοσειρές, τους έλεγε να τις εξελίξουν… Και σήμερα πολλοί μεγάλοι οργανισμοί, [μεταξύ των οποίων και από] τις εταιρείες Fortune 500, χρησιμοποιούν αυτές τις γραμματοσειρές» ανέφερε ο Bahl.

«Ήταν αφοσιωμένος στην δημιουργία μιας κοινότητας καλλιτεχνών, σχεδιαστών και δημιουργών που τον εμπιστεύονταν», έγραψε η St+art India σε ανακοίνωσή της μετά το θάνατο του Kureshi. «Ήταν πρωτοποριακή φιγούρα στο γκράφιτι και την τέχνη του δρόμου με τα tags του να διασκορπίζονται σε όλες τις πόλεις στις οποίες ταξίδευε».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη DAKU | डाकू (@daku156)

«Οι σκονισμένοι δρόμοι της Ινδίας ζωντάνεψαν με χρώμα και πνεύμα»

«Με το που ακούσεις για τον Hanif Kureshi, ξαφνικά βρίσκεται όπου κι αν κοιτάξεις: σε ένα σταθμό του μετρό στην Bangalore, σε ένα κτίριο στο Mahim, στον πολυσύχναστο σιδηροδρομικό σταθμό Churchgate(…)Υποδειγματική μορφή της ινδικής τέχνης του δρόμου και συνιδρυτής του St+art India, του μεγαλύτερου φεστιβάλ street art στην Ινδία, ο Kureshi έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μεταμόρφωση των δημόσιων χώρων της Ινδίας, κάνοντας την τέχνη προσιτή σε όλους, μεταφέροντάς την έξω από τις γκαλερί. Υπό την τρυφερή καθοδήγησή του, οι σκονισμένοι δρόμοι της Ινδίας ζωντάνεψαν με χρώμα και πνεύμα μέσα από τις 330 τοιχογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν σε οκτώ πόλεις σε συνεργασία με περισσότερους από 300 καλλιτέχνες. Όταν ο Kureshi έφυγε από τη ζωή την Κυριακή σε ηλικία 41 ετών μετά από μάχη με τον καρκίνο, η καλλιτεχνική κοινότητα θρήνησε την απώλεια ενός οραματιστή που είχε την προνοητικότητα να συνειδητοποιήσει ότι το μέλλον της τέχνης είναι δημοκρατικό», έγραψε η αρθρογράφος της Vogue India, Sadaf Shaikh σε ένα άρθρο που έφερε τον τίτλο «Θυμόμαστε τον Hanif Kureshi, τον καλλιτέχνη που έδωσε ζωή στους δρόμους της Βομβάης» και που δημοσιεύτηκε μόλις τρεις ημέρες μετά τον θάνατο του.

Ακόμα και αν οι άνθρωποι τον ξεχάσουν, οι δρόμοι θα τον θυμούνται για πάντα, συμπληρώνουμε εμείς.

Ο Hanif Kureshi πέθανε στις 22 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 41 ετών μετά από μάχη με τον καρκίνο.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη DAKU | डाकू (@daku156)

*Mε πληροφορίες από: The Art Newspaper | Amrita Singh

Headlines