Ο Ντόναλντ Τραμπ πέτυχε μια αποφασιστική νίκη σε ένα βαθιά διχασμένο έθνος. Ο Ρεπουμπλικανός εκλεγμένος πρόεδρος κατάφερε να διεμβολίσει τις συμμαχίες των Δημοκρατικών, να αξιοποιήσει υπέρ του τις πολιτικές μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα και να επωφεληθεί από τις ανησυχίες των Αμερικανών για την πορεία της οικονομίας.  Επιπλέον έδειξε να είναι «αλεξίσφαιρος» στις κατηγορίες για ανήθικες και πονικά κολάσιμες πράξεις και να γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ με καταδίκη για κακούργημα.

Ο Ρεπουμπλικανός πρώην πρόεδρος – και οσονούπω «νυν» –  κέρδισε τους απογοητευμένους ψηφοφόρους με την υπόσχεση ότι το λαϊκίστικο μότο «πρώτα η Αμερική» και η συντηρητική κουλτούρα θα έκαναν τη ζωή τους καλύτερη. Ωστόσο, θα δοκιμαστεί άμεσα και υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι τα σχέδιά του για μαζικές απελάσεις και τεράστιους δασμούς μπορεί να πλήξουν τους ίδιους τους ανθρώπους που του χάρισαν τη νίκη.

Aυτά είναι τα πρώτα συμπεράσματα που εξάγει από τις αμερικανικές εκλογές η ανάλυση του Αssociated Press, ενώ η νίκη του Τραμπ έχει πλέον επιβεβαιωθεί.

Μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα

Το φύλο, η φυλή και η ηλικία είναι οι παράγοντες στους οποίους εστιάζουν κυρίως οι αναλύσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων – πολύ περισσότερο από ό,τι στην  ταξική προέλευση.

Μόνο που στις ΗΠΑ, η φυλετική διάσταση είναι και ταξική, καθώς οι αφροαμερικανοί και οι ισπανόφωνοι ανήκουν κατά κανόνα στα μη προνομιούχα ως και πιο αδύναμα στρώματα. Με βάση αυτούς τους άξονες υπήρξαν αισθητές – αν και όχι τεκτονικές – μετατοπίσεις και στις τρεις παραπάνω δημογραφικές κατηγορίες, οι οποίες έγειραν την πλάστιγγα υπέρ του Τραμπ.

Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι οι ψηφοφόροι της Χάρις παρακινούνται από τη δημοκρατία, οι υποστηρικτές του Τραμπ από τον πληθωρισμό και τη μετανάστευση. Φαίνεται ότι το ελαφρώς λαϊκίστικο ρητό «ψηφίζουμε με την τσέπη» επιβεβαιώθηκε στις αμερικάνικες εκλογές. Η Χάρις δεν μπόρεσε να πείσει ότι θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την ακρίβεια στα βασικά αγαθά, που παρά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού παραμένει από τις μεγαλύτερες ανησυχίες της φτωχής λευκής Αμερικής.

Πού κέρδισε πόντους ο Τραμπ

Οι ψηφοφόροι κάτω των 30 ετών αντιπροσωπεύουν ένα κλάσμα του συνολικού εκλογικού σώματος, αλλά περίπου οι μισοί από αυτούς υποστήριξαν τον Χάρις – από τους έξι στους δέκα που είχαν ψηφίσει Μπάιντεν.

Ο Τραμπ κέρδισε πόντους στους νέου, αφού τον ψήφισαν λίγο περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα, από περίπου ο ένας στους τρεις το 2020.

Μετατοπίσεις υπήρξαν και μεταξύ των μαύρων και λατινοαμερικάνων ψηφοφόρων, οι οποίοι εμφανίστηκαν ελαφρώς λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν τη Χάρις από ό,τι υποστήριζαν τον Biden πριν από τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τo ΑP Vote Cast  – μια πιο εξελιγμένη εκδοχή των exit polls.

Μπορεί να αποδειχθεί ότι η εποχή Τραμπ δεν αποτελεί μόνιμη αναδιάταξη των μεγάλων κομματικών συνασπισμών. Αλλά είναι σαφές ότι οι παλιοί συνασπισμοί και οι μακροχρόνιες αντιλήψεις για το πώς να κερδίσει κανείς τον Λευκό Οίκο απλώς δεν ισχύουν με τον Τραμπ στo παιχνίδι.

Οικονομία και Δημοκρατία

Το AP VoteCast διαπίστωσε ότι περίπου τέσσερις στους δέκα ψηφοφόρους θεωρούν την οικονομία και την απασχόληση το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα. Περίπου δύο στους δέκα δήλωσαν ότι το κορυφαίο ζήτημα είναι η μετανάστευση, κορωνίδα της επιχειρηματολογίας του Τραμπ, και περίπου ένας στους δέκα επέλεξε την άμβλωση, πυλώνα της εκστρατείας της Χάρις.

Τα φαινόμενα πολιτικής βίας επηρέασαν την εκλογική συμπεριφορά,  με έναν στους τέσσερις ψηφοφόρους του Τραμπ να δηλώνει ότι οι απόπειρες δολοφονίας εναντίον του ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ψήφο τους.

Στο σύνολο όμως του εκλογικού σώματος, σχεδόν οι μισοί ανέφεραν ως πρωταρχικο παράγοντα για την ψήφο τους το μέλλον της δημοκρατίας – τα δύο τρίτα των ψηφοφόρων της Χάρις και το ένα τρίτο του Τραμπ.

Εμπρηστική ρητορική

Ο Τραμπ αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ήττα του το 2020 και παρακολούθησε (επιδοκιμάζοντας εμμέσως) τους υποστηρικτές του να λεηλατούν το Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021, καθώς το Κογκρέσο συγκαλείτο για να πιστοποιήσει τη νίκη του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι «δεν έπρεπε να είχε φύγει» από τον Λευκό Οίκο και έχει υποσχεθεί αντίποινα στους πολιτικούς του εχθρούς.

Η Κάμαλα Χάρις από την πλευρά της αποκάλεσε τον Τραμπ φασίστα, ενώ ο Τραμπ της ανταπέδωσε το χαρακτηρισμό, προσθέτοντας και το «κομμουνίστρια» – χαρακτηρισμός που στις ΗΠΑ εξακολουθεί να αποτελεί «μπαμπούλα».

Τι κι αν έχει ποινικό μητρώο;

Το ποινικό φορτίο του Τραμπ δεν αποτελεί θέμα για πολλούς ψηφοφόρους

Από το αποτέλεσμα των εκλογών προκύπτει ότι οι ποινικές καταδίκες του Ντόναλντ Τραμπ, οι εκκρεμείς κατηγορίες και η εμπρηστική ρητορική του δεν ήταν ικανά για να αποτρέψουν δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανούς από το να τον ψηφίσουν.

Μόνο το ένα τέταρτο περίπου των ψηφοφόρων του Τραμπ δήλωσε ότι οι νομικές υποθέσεις που αφορούν τον Τραμπ ήταν σημαντικός παράγοντας.

Το έμφυλο χάσμα

Ήταν οι πρώτες προεδρικές εκλογές μετά την ανατροπή της απόφασης Roe Vs Wade από το Ανώτατο Δικαστήριο και την κατάργηση του εθνικού δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση (πλέον επαφίεται στη δικαιοδοσία των πολιτειών).  Ήταν επίσης η πρώτη φορά που ένας Ρεπουμπλικανός υποψήφιος πρόεδρος υιοθέτησε σε γκροτέσκο βαθμό το προφίλ του «αρσενικού», κολακεύοντας το ανδρικό κοινό.

Μολονότι οι σύμβουλοι των δύο υποψηφίων ανέμεναν ένα ιστορικό «έμφυλο χάσμα»,  με τις γυναίκες να αποτελούν τη σαφή πλειοψηφία των υποστηρικτών της Χάρις και τους άνδρες να παρέχουν τη σαφή πλειοψηφία του συνόλου του Τραμπ, αυτό δεν επιβεβαιώθηκε απόλυτα. Περίπου οι μισές γυναίκες ψήφισαν τη Χάρις και οι μισοί άντρες τον Τραμπ, μια αναλογία που ίσχυε και το 2020 επί Μπάιντεν.

Headlines