«Never Look Away»: Το επερχόμενο βιογραφικό ντοκιμαντέρ της «Ζήνα» για μια πραγματική πριγκίπισσα του πολέμου

Η Λούσι Λόλες μας είναι γνωστή για τον ρόλο της «Xena: Warrior Princess» στην ομώνυμη σειρά φανταστικής δράσης της δεκαετίας του 1990. Τώρα, επιστρέφει όμως κάνοντας πλέον το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με το «Never Look Away», ένα ντοκιμαντέρ για την Μάργκαρετ Μοθ, η οποία πέθανε το 2010.

Ποια ήταν η Μάργκαρετ Μοθ

Η Μάργκαρετ Μοθ, που ήρθε στον κόσμο ως Μάργκαρετ Ουίλσον στο Gisborne της Νέας Ζηλανδίας το 1951, δεν άλλαξε μόνο όνομα, αλλά «μεταμορφώθηκε» και στη γυναίκα που ήθελε να γίνει. Η Μοθ απέβαλε την ξανθιά αγγελική γλυκύτητα των παιδικών της χρόνων και έγινε η πανκ εκδοχή που της πρόσταζε η ψυχή της.

Όντας ατρόμητη, το νέο επιθετό της, «Μoth», το επέλεξε λόγω του ονόματος του εντόμου που φοβόταν περισσότερο, ενώ δε δίστασε να φτάσει στα δικαστήρια με σκοπό να υπερασπιστεί το δικαίωμά της στην έκτρωση.

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ

Στην πορεία της ζωής της, η ατρόμητη Μοθ, έγινε μια φωτορεπόρτερ που αναζητούσε όλο και πιο επικίνδυνες αποστολές, ενώ τις πιο κρίσιμες στιγμές ήταν αυτή που δεν έτρεχε ποτέ να κρυφτεί για να σώσει τον εαυτό της.

Η Μάργκαρετ Μοθ, στα πλαίσια αποστολής στη Δυτική Όχθη, πυροβολήθηκε στο πόδι από έναν Ισραηλινό στρατιώτη. Στο Σαράγεβο, η σφαίρα ενός ελεύθερου σκοπευτή της κατέστρεψε το κάτω σαγόνι. Ενώ, ένας συνάδελφος της κάποτε είχε πει πως αυτή «έβρισκε τον εαυτό της» μόνο σε μια εμπόλεμη ζώνη.

Η Λούσι Λόλες επιλέγει την Μάργκαρετ Μοθ

Η Λούσι Λόλες, μια συμπατριώτισσα της Μοθ από την Νέα Ζηλανδία, είδε στην ιστορία ζωής της φωτορεπόρτερ μια πριγκίπισσα- πολεμίστρια στα μέτρα της Xena της πραγματικής ζωής.

«Η πριγκίπισσα του πολέμου στην τηλεόραση συναντά την πριγκίπισσα του πολέμου στην πραγματική ζωή!» λέει, σκύβοντας πάνω από το τραπέζι σε ένα πολυσύχναστο καφέ του Λονδίνου για να ακουστεί πάνω από τη φασαρία σε πρόσφατη συνέντευξή της.

Ηταν αυτή που δεν έτρεχε ποτέ να κρυφτεί για να σώσει τον εαυτό της

Η Λόλες δεν γνώρισε ποτέ την Μοθ, αλλά αισθάνεται, όπως λέει πως έχουν κάποια κοινά, όχι όμως πάρα πολλά. Ένα από αυτά από το φυσικό ξανθό των μαλλιών τους το οποίο και οι δύο φρόντισαν να μη διατηρήσουν, αλλά και η σχέσηκαι των δύο με τον φόβο.

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ

Κατά τα άλλα όμως η Λόλες θεωρεί πως δεν είναι και τόσο όμοιες όσο μπορεί κανείς φαινομενικά να κρίνει από όσα αναφέθηκαν περι εμφάνισης και θάρρους. Η Λόλες θεωρεί ότι έιναι κατά πολύ πιο ιδεαλίστρια από την ρωτορεπόρτερ.

Η Μάργκαρετ Μοθ συμμετείχε σε κατάληψη ενός ελλιμενισμένου πλοίου της Shell για τρεις ημέρες με έξι συναδέλφους της ακτιβιστές της Greenpeace για να διαμαρτυρηθούν κατά των γεωτρήσεων στην Αρκτική, όπως έκανε η Λολες στη Νέα Ζηλανδία το 2012.

Η Λόλες όμως για την κοινή αυτή εμπειρία με την θρυλική φωτορεπόρτερ είπε: «Ναι, αλλά εγώ είμαι ιδεαλίστρια. Η Μάργκαρετ δεν ήταν καθόλου. Απέφευγε κάθε είδους πνευματικότητα. Η ενδοσκόπηση ήταν για εκείνη κάτι σαν γκρίνια. Η στάση ζωής της ήταν: ‘Αυτογνωσία; Όχι ευχαριστώ!’ Το μόνο πράγμα στο οποίο είμαστε ίδιες είναι ότι η περιέργεια μπορεί να μας ελκύει περισσότερο από την κοινή λογική».

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ

Η Λόλες τότε απέφυγε οριακά τη φυλάκιση για τη συμμετοχή της στη διαμαρτυρία της Greenpeace, γλιτώνοντας με πρόστιμο και 120 ώρες κοινωφελούς εργασίας. «Παραβίασα το νόμο εν γνώσει μου. Ήξερα τις συνέπειες», είπε.

Όπως και η Μοθ, η Λόλες έχει επίσης μεγάλο ιστορικό υπεράσπισης των καταπιεσμένων και των περιθωριοποιημένων. Ήταν πανευτυχής όταν το «Xena: Warrior Princess» αγκαλιάστηκε από τους LGBTQ+ θεατές λόγω της σχέσης της Ζήνας με τη σύντροφό της, Γκαμπριέλα (Ρενέ Ο’ Κόνορ).

«Δεν ήθελε παιδιά», λέει η Λόλες. «Αλλά, στο τέλος, βρήκε τα παιδιά της. Ήταν τα παιδιά του πολέμου και ζούσε γι’ αυτά»

«Έλεγα, ‘Αυτό είναι τόσο γαμάτο! Ήμουν επίσης λίγο μπερδεμένη. Ήταν μια δουλειά για την οποία πληρώθηκα και είχε πλάκα, αλλά δεν σκέφτηκα πραγματικά την επίδραση στο κοινό εκείνη την εποχή. Τώρα βλέπω ότι αυτή είναι η αλχημεία μιας σειράς όπως η Ζήνα. Μια κοινότητα μπορεί να τη δει, να συσχετιστεί μαζί της και να εμπνευστεί». Μάλιστα, το χαρακτηρίζει «ένα συναρπαστικό κοινωνιολογικό γεγονός».

Η πλοκή της ταινίας

Η ταινία δεν κρίνει σε καμία περίπτωση την ιδιωτική ζωή του υποκειμένου της. «Δεν ήθελα να μεταδώσω καμία στάση σχετικά με τις συνήθειες της στα ναρκωτικά ή τις σεξουαλικές της προτιμήσεις. Η ίδια η Μάργκαρετ ήταν εξαιρετικά μη επικριτική. Η ελπίδα μου είναι ότι οι άνθρωποι θα φύγουν από τον κινηματογράφο συζητώντας και διαφωνώντας για το ποια ήταν αυτή με την οποία μόλις πέρασαν 90 λεπτά».

Δεν υπάρχει ποτέ αμφιβολία, ωστόσο, ότι η Μοθ καθίσταται ηρωική από την αποφασιστικότητά της να αποκαλύψει την αδικία και τη θηριωδία. Όπως το θέτει ο Λόλες: «Ήταν ένα κακό κορίτσι που περπατούσε στο πλευρό των αγγέλων».

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ

Ένα από τα μότο της Μοθ ήταν «Δεν μετανιώνω», ένα άλλο ήταν «Μην είσαι βαρετός». Και δεν ήταν. Έχοντας γίνει η πρώτη εικονολήπτρια ειδήσεων στη χώρα της τη δεκαετία του 1970, μετακόμισε στις ΗΠΑ το 1980 και τελικά προσλήφθηκε από το CNN. Βρέθηκε -και με τις δύο έννοιες της φράσης- στο Κουβέιτ κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου του Κόλπου το 1990, όπου κάπνιζε πούρα με τον Αμερικανό στρατηγό Norman Schwartzkopf.

Ο κατακλυσμιαίος τραυματισμός της στο Σεράγεβο συνέβη μόλις δύο χρόνια αργότερα. Ένας γιατρός είπε ότι η ζημιά ήταν τόσο σοβαρή που θα ήταν μάλλον καλύτερα αν πέθαινε. Αλλά αυτό δεν ήταν το στυλ της Μοθ. Αντ’ αυτού, αστειεύτηκε με το να επιστρέψει στο Σαράγεβο για να ψάξει για τα δόντια της.

«Ήταν ένα κακό κορίτσι που περπατούσε στο πλευρό των αγγέλων»

Αν και το CNN ήθελε να την περιορίσει σε πιο ασφαλείς αποστολές, εκείνη αρνήθηκε. Όπως λέει ο συνάδελφός της Στέφανος Κοτσώνης στην ταινία: «Δεν έκανε λιγότερο πόλεμο μετά τον πυροβολισμό της. Έκανε περισσότερα. Διπλασίασε τον κίνδυνο».

Όταν πραγματικά έφτασαν τα νέα πως έπασχε από καρκίνο η Μάργκλαρετ Μοθ δεν στεναχωρήθηκε, ούτε αγχώθηκε, απογοητεύτηκε. «Θα ήθελα να είχα φύγει με λίγη περισσότερη ζωντάνια», είπε, ένα χρόνο πριν από το θάνατό της σε ηλικία 58 ετών.

«Δεν έκανε λιγότερο πόλεμο μετά τον πυροβολισμό της. Έκανε περισσότερα. Διπλασίασε τον κίνδυνο»

Η Μάργκαρετ Μοθ είχε μια τραυματική παιδική ηλικία. Η μητέρα της, όπως υποστηρίζει η Λόλες, γινόταν εκρηκτικά βίαιη με αυτήν, αλλά και τα αδέρφια της. Η γυναίκα που βγήκε από αυτή την τιμωρητική παιδική ηλικία δεν ήταν συναισθηματική, αλλά ποτέ δεν ήταν αναίσθητη.

«Όλοι κατακεραυνώνουν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και οι άνθρωποι δεν πιστεύουν τίποτα από όσα βλέπουν»

«Δεν ήθελε παιδιά», λέει η Λόλες. «Αλλά, στο τέλος, βρήκε τα παιδιά της. Ήταν τα παιδιά του πολέμου και ζούσε γι’ αυτά».

«Θέλω να επαναφέρει την τιμή στο επάγγελμα της συλλογής ειδήσεων», λέει η Λόλες. «Όλοι κατακεραυνώνουν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και οι άνθρωποι δεν πιστεύουν τίποτα από όσα βλέπουν».

«Αυτό είναι το μήνυμα της ταινίας: φτάστε λίγο ψηλότερα»

Λίγοι από εμάς, αν έπεφταν οι βόμβες, θα σκαρφάλωναν στην ταράτσα για να δουν καλύτερα, όπως έκανε ο Μοθ. Τι ελπίζει λοιπόν να πάρουν οι θεατές από το «Never Look Away»;

«Θέλω οι άνθρωποι να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που επιθυμούν περισσότερο, οι ανεξερεύνητες δυνατότητές τους, είναι μόνο λίγο έξω από το χέρι σας, και αν φτάσετε λίγο ψηλότερα μπορείτε να το αποκτήσετε. Αυτό είναι το μήνυμα της ταινίας: φτάστε λίγο ψηλότερα».

* Πηγή: Guardian