Γρίπη των πτηνών: Φόβοι για σιωπηλά κρούσματα σε αγελαδοτρόφους

Η γρίπη των πτηνών Η5Ν1 που εξαπλώνεται εδώ και μήνες στις γαλακτοκομικές φάρμες των ΗΠΑ είναι πιθανό να έχει προσβάλλει μεγάλο αριθμό εργατών χωρίς να προκαλεί σοβαρά συμπτώματα, μια εξέλιξη που αυξάνει τον κίνδυνο μεταλλάξεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πανδημία.

Στο μεταξύ, η Γαλλία αύξησε από «μέτριο» σε «υψηλό» τον κίνδυνο νέας σαρωτικής επιδημίας στα πτηνοτροφεία, καθώς ο ιός εξαπλώνεται φέτος στην Ευρώπη ταχύτερα από ό,τι πέρυσι, όταν δεκάδες εκατομμύρια πουλερικά οδηγήθηκαν στη θανάτωση.

Εξειδικευμένες μοριακές εξετάσεις σε 115 εργάτες από δύο πολιτείες έδειξαν ότι οι 8 από αυτούς είχαν πρόσφατα προσβληθεί από γρίπη Η5Ν1, ένα ανησυχητικό ποσοστό 7%, δείχνει μελέτη των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Δεδομένου ότι ο ιός έχει ανιχνευτεί σε 450 γαλακτοκομικές φάρμες σε 15 πολιτείες, ο πραγματικός αριθμός των κρουσμάτων μπορεί να ανέρχεται σε εκατοντάδες ή χιλιάδες.

Από τους 8 εργαζομένους που βρέθηκαν να έχουν περάσει λοίμωξη, οι μισοί δεν θυμούνται να είχαν εμφανίσει συμπτώματα, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις εμφάνισαν ήπια συμπτώματα όπως επιπεφυκίτιδα.

«Ενδέχεται να υπάρχουν άτομα που προσβλήθηκαν από Η5 αλλά δεν θυμούνται να εμφάνισαν συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διευρύνουμε τις εξετάσεις» δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο Νίραβ Σα, υποδιευθυντής των CDC.

Μέχρι στιγμής πάντως ο ιός δεν δείχνει ικανός να μεταδίδεται απευθείας μεταξύ ανθρώπων και τα CDC δεν έχουν εντοπίσει μεταλλάξεις που θα διευκόλυναν τη μεταπήδηση στον άνθρωπο.

Ο κίνδυνος μετάδοσης στον ανθρωπο παραμένει «χαμηλός», σύμφωνα με τα CDC και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Ωστόσο ειδικοί προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι ο πολλαπλασιασμός στις γαλακτοκομικές φάρμες ίσως δώσει στον ιό την ευκαιρία να μεταλλαχθεί και να προκαλέσει πανδημία, όπως είχε συμβεί με τη λεγόμενη «γρίπη των χοίρων» το 2009-10.

Σύμφωνα με ανεξάρτητους ειδικούς που σχολίασαν το θέμα στο περιοδικό Science, το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές λοιμώξεις στον σχετικά νέο και υγιή πληθυσμό των εργαζομένων σε φάρμες δεν σημαίνει ότι ο ιός είναι και θα παραμείνει ακίνδυνος.

Τα μηχανήματα αυτόματου αρμέγματαος θεωρούνται ύποπτα για μετάδοση του ιού (Wikimedia Commons)

Εντείνονται οι έλεγχοι για γρίπη των πτηνών

Τα ευρήματα της μελέτης οδήγησαν σε νέα σύσταση των CDC για εξετάσεις στο σύνολο των εργαζομένων σε φάρμες που έχουν προσβληθεί, και όχι μόνο σε όσους εμφανίζουν συμπτώματα.

Την ίδια ώρα, το υπουργείο Γεωργίας επεκτείνει τους ελέγχους στο γάλα, ένδειξη αυξανόμενης ανησυχίας των αμερικανικών αρχών. Η παστερίωση πιστεύεται πάντως ότι εξουδετερώνει τον ιό.

Μέχρι σήμερα έχουν επιβεβαιωθεί 46 ανθρώπινα κρούσματα, ωστόσο υπάρχουν αναφορές ότι οι εργάτες αποφεύγουν τους ελέγχους για τον φόβο συνεπειών στη δουλειά τους.

Αν και όλοι ανέρρωσαν χωρίς σοβαρές επιπλοκές, η θνητότητα της λοίμωξης μπορεί να ξεπεράσει το 50%, σύμφωνα με δεδομένα από παλαιότερα σποραδικά κρούσματα.

Και οι 8 εργάτες στους οποίους ανιχνεύθηκαν αντισώματα κατά της γρίπης των πτηνών δούλευαν στο άρμεγμα, κατά το οποίο τα CDC συνιστούν πλέον τη χρήση γυαλιών και μάσκας. Ο ιός είναι εξάλλου γνωστό ότι προκαλεί στις αγελάδες μαστίτιδα.

Στα τέλη Οκτωβρίου, η γρίπη των πτηνών Η5Ν1 ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά σε οικόσιτο γουρούνι στις ΗΠΑ. Ενδεχόμενη εξάπλωση στα χοιροτροφεία θα ήταν μια σοβαρή εξέλιξη, καθώς τα γουρούνια μπορούν να μολυνθούν ταυτόχρονα από ιούς των πτηνών και του ανθρώπου. Σε μια τέτοια περίπτωση οι ιοί θα μπορούσαν να ανταλλάξουν γενετικό υλικό και να οδηγήσουν σε πιο επικίνδυνα στελέχη.

Την Παρασκευή, η Γαλλία ανακοίνωσε ότι ανεβάζει το επίπεδο κινδύνου επιδημίας στα πτηνοτροφεία από «μέτριο» σε «υψηλό» λόγω της εξάπλωσης γρίπης των πτηνών σε γειτονικές χώρες. Στο μεταξύ, τα εκτροφεία πάπιας προχωρούν σε εμβολιασμό των πτηνών, ένα μέτρο που εφαρμόζεται σε ελάχιστες ακόμα χώρες.

Σε αναβάθμιση του επιπέδου κινδύνου σε «υψηλό» είχε προχωρήσει την Τρίτη και η Βρετανία.

Σε επιφυλακή βρίσκονται και οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες αφότου η Βουλγαρία ενημέρωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για επιδημία σε πτηνοτροφεία.