Αλέκος Αλεξανδράκης: Ο πρίγκιπας της σκηνής και της οθόνης

Στις 8 Νοεμβρίου 2005, φεύγει από τη ζωή ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ηθοποιούς του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, Αλέκος Αλεξανδράκης.

«ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ» της επόμενης ημέρας γράφουν για τη ζωή και το αποτύπωμά του.

«“Ευχαριστώ το κοινό που με στήριξε με αγάπη, την πατρίδα που μου χάρισε το όνειρο”! Σαν αποχαιρετιστήρια μοιάζει αυτή η φράση του Αλέκου Αλεξανδράκη, που δεν κοσμεί μόνο τη μονογραφία του από τον Νίκο Νικόλιζα, με τίτλο “Ευχαριστώ”, αλλά χαρακτηρίζει τη γενικότερη στάση του βίου του», σημειώνει στα «ΝΕΑ» η Έλενα Δ. Χατζηιωάννου.

»Υπήρξε βαθιά ευγενής και αληθινά ευγνώμων απέναντι στη ζωή που του έδωσε γενναιόδωρα ταλέντο, εξυπνάδα, αγάπη, εκτίμηση, θαυμασμό, δόξα, έρωτα, παιδιά, φίλους.

»Ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ένα πλάσμα μεγάλης αξιοπρέπειας, έζησε αρχοντικά και έφυγε περήφανα. Χτυπημένος από τον καρκίνο τους τελευταίους μήνες, αποτραβηγμένος από τον δημόσιο βίο εδώ και μια πενταετία σχεδόν, αρνιόταν τις προτάσεις για συμμετοχή σε εκδηλώσεις παντός τύπου και ύφους.

«ΤΑ ΝΕΑ», 9 Νοεμβρίου 2005, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Ασκητικά

»Ζούσε ασκητικά στην Εκάλη, με την οικογένεια του γιου του, περιφρουρώντας την ψυχική του ηρεμία. H άδικη, σκληρή αρρώστια χτύπησε το σώμα του, όχι το μυαλό του. Γεμάτος κατανόηση, αυτός ο ευαίσθητος, έξυπνος άντρας, ήξερε το τέλος του, το περίμενε, αλλά δεν το συζητούσε, για να μη στενοχωρήσει τους δικούς του, να μη δυσκολέψει την καθημερινότητά τους.

»Ο αδιαφιλονίκητος ζεν πρεμιέ, ο αγαπημένος των γυναικών για πολλές δεκαετίες, ο “Amadeus” (αγαπημένος του Θεού), κατά την τελευταία σύντροφο της ζωής του, Νόνικα Γαλινέα, έφυγε από τη ζωή 77 ετών».

«Γοητευτικός και γλυκός, ευγενής και τζέντλεμαν. Ταλαντούχος, αξιοπρεπής και σεμνός. Διακριτικός. Ο κλασικός, αναντικατάστατος ίσως, ζεν πρεμιέ του θεάτρου και του κινηματογράφου», γράφει η Μυρτώ Λοβέρδου στο «ΒΗΜΑ». «Ο ηθοποιός που όλοι σέβονταν και αγαπούσαν, ο αγαπημένος των γυναικών. Ο ωραίος, κομψός, άνδρας. Ο άνθρωπος με τις αριστερές ιδέες, ο συνεπής. Αυτά και πολλά ακόμη θα μπορούσε να πει κανείς για τον Αλέκο Αλεξανδράκη, έναν από τους πιο δημοφιλείς έλληνες ηθοποιούς, που αγάπησε και αγαπήθηκε πολύ»

Αφετηρία

«ΤΑ ΝΕΑ» περιγράφουν την πορεία του Αλέκου Αλεξανδράκη.

«Είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1928. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου κι αμέσως μπήκε στο θέατρο ως πρωταγωνιστής, αρχικά στον θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη και της Μαρίκας Κοτοπούλη, για να έρθει η εκκωφαντική επιτυχία του «Ιππόλυτου» με το Εθνικό Θέατρο (1954), στην Επίδαυρο.

»»Από τότε με στοιχειώνει εκείνη η εντυπωσιακή είσοδος στην ορχήστρα του αρχαίου θεάτρου. Ένας δαιμόνιος, αγγελικής όμως καταγωγής έφηβος»», είναι η μαρτυρία του Κώστα Γεωργουσόπουλου.

»Τα πρώτα έξι χρόνια (1949-1956) της καριέρας του πρωταγωνιστούσε σε κλασικά κυρίως έργα, φανερώνοντας την υποκριτική του δεινότητα με τον πιο ήπιο και καλλιεργημένο τρόπο. Ένα πανέμορφο παλικάρι με ταλέντο που έλαμπε στη σκηνή. Ήταν μόλις 28 ετών όταν έκανε δικό του θίασο, ανεβάζοντας ένα ρεπερτόριο που εκινείτο ανάμεσα στο μπουλβάρ και στη σύγχρονη διεθνή δραματουργία.

»Στην «ασπρόμαυρη» δεκαετία του ’50 οι ποιότητες του Αλεξανδράκη περνούσαν στο κοινό του μέσα από τις φροντισμένες παραστάσεις σημαντικών έργων, όπως «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», «Λεοκάντια», «Υπόθεση Ντρέιφους» κ.ά. Υπήρξε ένα είδωλο που επηρέαζε θετικά τα πλήθη των θαυμαστών του.

»Ήδη η επόμενη δεκαετία και η πολιτικοποιημένη του ματιά έδιναν βάθος στις επιλογές του, που κινούνταν σε μια τεράστια γκάμα, ανάμεσα σε έργα Αρμπούζοφ, Μαξ Φρις, Άλμπι, Ντοστογιέφσκι, Νικοντέμι, Πιραντέλο, Ρούσσου, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Τουργκένιεφ, Ψαθά, Γιαλαμά- Πρετεντέρη, Σάιμον και σε συνεργασίες με τη Βέρα Ζαβιτσιάνου, την Αντιγόνη Βαλάκου, την Άννα Συνοδινού, τον Μάνο Κατράκη».

Η Μελίνα Μερκούρη και ο Αλέκος Αλεξανδράκης στη «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη.

Έρωτες

»Ήταν ένα ερωτικό πλάσμα, που ερωτευόταν με πάθος. Και είχε πολλούς ωραίους δεσμούς, τρεις γάμους και μια μακροχρόνια συμβίωση με τη Νόνικα Γαληνέα», γράφει στα «NEA» η Έλενα Δ. Χατζηιωάννου.

«Υπήρξα τυχερός…»

»Χώρισαν φιλικά κι έκτοτε δεν ξαναμπλέχτηκε σε αισθηματικές ιστορίες. Σε μια από τις τελευταίες κουβέντες που κάναμε για «TA NEA» (3 Μαρτίου 1998) είχε κλείσει το θέμα λέγοντας. «Τώρα είμαι σε άλλη φάση. Δεν μ’ ενδιαφέρει ο έρωτας. Θα ‘ταν αστείο στην ηλικία μου (σ.σ.: ήταν 70 ετών). Βλέπετε κάθε ηλικία έχει τις απαιτήσεις της και τις χαρές της. Αρκεί να τις παρακολουθείς και να τις ακολουθείς. Τώρα νομίζω ότι βλέπω σωστότερα τη ζωή. Έχω τη γνώση να τη χαίρομαι. H ζωή είναι ένα σημαντικό δώρο που μας δόθηκε».

»Και για το θέατρο δεν έδειχνε πια ενδιαφέρον, παρ’ ότι εκείνη τη χρονιά του είχε προτείνει ο Νίκος Κούρκουλος συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο για το ανέβασμα της «Ηλέκτρας».

«Υπήρξα τυχερός από το πρώτο κιόλας βήμα μου στο θέατρο. Δεν έπαιξα ποτέ Άμλετ. Δεν έπαιξα Ρωμαίο. Αλλά σεβάστηκα όλους τους ρόλους που έπαιξα, σεβάστηκα τον κόσμο, σεβάστηκα το θέατρο που έκανα, άλλοτε πιο ελαφρύ, άλλοτε πολιτικοποιημένο, πάντα καλού γούστου»».

Αλέκος Αλεξανδράκης, Αλίκη Βουγιουκλάκη και Ντίνος Ηλιόπουλος στην κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου «Το δόλωμα»

Με τον Μίκη

Ο Μίκης Θεοδωράκης, που συνεργάστηκε μαζί του στη μοναδική ταινία που γύρισε με την τότε γυναίκα του Αλίκη Γεωργούλη «Συνοικία το όνειρο», σε σενάριο Κοτζιά – Λειβαδίτη, δεν ξεχνάει ότι βαδίσανε μαζί στην A’ Μαραθώνια Πορεία, πίσω από τα βήματα του Γρηγόρη Λαμπράκη, και λίγο αργότερα, μετά τη δολοφονία του, συνυπέγραψαν την Ιδρυτική Διακήρυξη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη.

«Έκτοτε και ώς τη δικτατορία ήμασταν αχώριστοι. H χούντα μάς βρήκε τη στιγμή που σχεδιάζαμε, σε συνεργασία με τον Τσαρούχη και τον Σεβαστίκογλου, το στήσιμο του πρωτοποριακού θεάτρου στον Πειραιά».

»Από εκείνη την εποχή, ο Μάριος Πλωρίτης ξεχωρίζει ως κορυφαία στιγμή του Αλεξανδράκη το «Έγκλημα και τιμωρία» που παρουσίασε το 1965 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. «Μια δημιουργία του Αλέκου έξοχη, σε πάθος, βάθος και παλμό».

’70, ’80, ’90

»H δεκαετία του ’70 ξεκινάει με το «Σλουθ» του Σάφερ και την υπέροχη συνεργασία του με τον Δημήτρη Χορν, για να ακολουθήσει η συνεργασία του με τη Νόνικα Γαληνέα, με την οποία ήδη ήταν ζευγάρι στη ζωή. Μαζί ανέβασαν ένα ρεπερτόριο λαμπερό, ουσιαστικό, που αναδείκνυε την αρμονική σχέση τους, τα υποκριτικά τους χαρίσματα, την εντυπωσιακή τους σκηνική εμφάνιση. Από τα μπουλβάρ των Μπαριγιέ και Γκρεντί, ώς τα απαιτητικά έργα των Μομ, Ντίρενματ, Ο Νιλ, Ουάιλντ ο θίασος Αλεξανδράκη-Γαλινέα έγραψε τη δική του ιστορία στο αστικό αθηναϊκό θέατρο, με ενδιάμεση συνεργασία – συνένωση δυνάμεων (Κούρκουλος, Καλογεροπούλου, Φέρτης, Μιχαλακόπουλος, Διαμαντόπουλος) δύο έργα, τον «Γλάρο» του Τσέχωφ και τον «Γυρισμό» του Πίντερ.

»Στις δεκαετίες ’80 και ’90 οι θεατρικές του εμφανίσεις αραιώνουν αισθητά και συνειδητά. Συνεργάστηκε ως συνθιασάρχης με τους Βέρα Κρούσκα, Κώστα Αρζόγλου, Νόρα Βαλσάμη, Δάνη Κατρανίδη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Πέμυ Ζούνη. Τελευταία εμφάνιση στο σανίδι έμελλε να είναι με τη Βάνα Μπάρμπα στο έργο του Σαμ Σέπαρντ «Αίμα αγάπης» (1997-98)».