Μια καλημέρα με πολλαπλούς αποδέκτες, ο σκιτσογράφος Αρκάς φιλοτεχνεί το δικό του χαιρετισμό στην Κυριακή 10/11/2024.

Στο σκίτσο του πρωταγωνιστή ο Προφήτης που καλείται να απαντήσει σε ένα ερώτημα που από πάντα ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα. Ο σοφός Προφήτης έχει την σωστή απάντηση που μπορεί να οριστεί και ως πανανθρώπινο αξίωμα.

Πώς ξεχωρίζεις έναν έξυπνο από έναν βλάκα, αλήθεια;

Ας αφήσουμε τον Αρκά να δώσει τη μόνη απάντηση που αρκεί:

Ε: Προφήτη, πώς ξεχωρίζουμε έναν έξυπνο από έναν βλάκα;

Α: Τους ρωτάτε «Ποιός από τους δύο είναι πιο έξυπνος;» Αυτός που θα απαντήσει «ΕΓΩ» είναι ο βλάκας.

Drop mic.

Ο Μπρεχτ για την πανανθρώπινη (ολέθρια) απειλή της βλακείας

Με αφορμή τα όσα συμβαίνουν στην πολιτική σκηνή και εκτός αυτής, ας επανέλθουμε στο πάντα επίκαιρο κείμενο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Τίτλος του: «Η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη, κυριολεκτικά!»*

–

«Ποιο είναι το μεγάλο μυστικό του βλάκα;» ρώτησαν κάποτε τον κ. Κόινερ. «Αυτό που τον κάνει ακατανίκητο, ανυπέρβλητα κακό και πάντα νικητή;»

– Το μεγάλο μυστικό του βλάκα, χμ, για να σκεφτώ λίγο… Ε… μάλλον ότι δεν του περνά καν από το μυαλό, δεν διανοείται ότι μπορεί για μια στιγμή να έχει άδικο. Κι αν του περάσει μια στάλα υποψίας από το μυαλό, γρήγορα τη διώχνει. Αυτός βλαξ; Ποτέ των ποτών. Οι άλλοι είναι πάντα. Ετσι γίνεται αδίσταχτα θρασύς, υπέροχα επικίνδυνος, ανυπέρβλητα αλαζονικός. Και πείθει. Γιατί πάντα υπάρχουν αρκετοί βλάκες για να σχηματίσουν μια πλειοψηφία. Αυτό είναι το μυστικό όπλο του βλάκα. Μα γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να εξολοθρεύουμε τη βλακεία, γιατί κάνει βλάκες αυτούς που τη συναντούν.

«Αραγε η βλακεία οδηγεί στην κακία ή η κακία οδηγεί στην βλακεία;» τον ρώτησαν…

– Ούτε το ένα ούτε το άλλο, απάντησε ο κ. Κόινερ. Και τα δυο δεν είναι παρά συμπτώματα. Η βαθύτερη αιτία είναι η δυσανεξία απέναντι σε ένα απύθμενο εσωτερικό κενό… Ο βλαξ το υποψιάζεται, αλλά καθώς αδυνατεί να το παραδεχτεί, το απωθεί. Το παραγεμίζει είτε σωματικά –λαιμαργία– είτε στρεφόμενος προς τον εξωτερικό κόσμο: με κακία. Προσπαθώντας να επιβάλλει την εξουσία του ελπίζει να ξεχάσει την εσωτερική του κενότητα, αλλά εκείνη επιστρέφει τα βράδια καθώς ετοιμάζεται να κοιμηθεί ή τα πρωινά λίγα δευτερόλεπτα πριν ανοίξει τα ματιά του. Φαύλος κύκλος.

«Ποιες δραστηριότητες επιλέγει συνήθως ο βλάκας;»

– Επειδή είναι ανασφαλής επιλεγεί δραστηριότητες που του δίνουν μια ψευδαίσθηση παντοδυναμίας. Καθώς είναι περιορισμένος στη βλακεία του διαθέτει και ορισμένα πλεονεκτήματα: οργανωτικότητα, επιμονή και υπομονή. Τα καταφέρνει συνήθως να οικειοποιείται δουλειές άλλων. Εξάλλου διαθέτει και ένα σπάνιο χάρισμα: δεν έχει καθόλου την αίσθηση της ευγνωμοσύνης… Καθώς επίσης είναι και βλάκας δεν μπορεί να διανοηθεί ότι κάνει κάτι το κακό, καρπούμενος τον πνευματικό ή μη μόχθο άλλων.

«Ποια ύπαρξη ενοχλεί περισσότερο τον βλάκα;»

– Η αλογόμυγα… Γιατί τον βάζει σε υποψίες αυτογνωσίας.

«Ναι, κύριε Κόινερ… Αλλά γιατί από την άλλη η αλογόμυγα πάει και κολλάει στα μούτρα του βλάκα;»

– Διότι δεν μπορεί να ανεχτεί τη βλακεία… Αυτή είναι η μοίρα της αλογόμυγας.

«Και γιατί ο βλάκας, παρόλο που είναι πιο δυνατός, δεν εξοντώνει την αλογόμυγα;»

– Γιατί είναι βλάκας και υπερβολικός. Προσπαθεί να την εξοντώσει με κανονιές… Μόνο ένας βλάκας θα προσπαθούσε να εξοντώσει μια αλογόμυγα με κανόνι…

«Και ποια θα ήταν η λύση;»

– Η λύση θα ήταν να έπαυε να είναι βλάκας. Αλλά καθώς αυτό είναι αδύνατον, δυστυχώς δεν υπάρχει λύση: ούτε για τον βλάκα αλλά και ούτε για την αλογόμυγα…

«Και δεν είναι τραγικό για τον βλάκα να πρέπει να υποφέρει διαρκώς την ενοχλητική του αλογόμυγα;»

– Ε, όχι και τόσο. Tι να πούνε και όσοι θα πρέπει να υποφέρουνε τον βλάκα;

«Πως είναι δυνατόν ο βλαξ να μην έχει καθόλου την αίσθηση του χιούμορ;»

– Στην ουσία η έλλειψη χιούμορ προστατεύει τον βλάκα. Διότι, αν είχε στοιχειώδη αίσθηση του χιούμορ δεν θα έπαιρνε και τον εαυτό του τόσο σοβαρά, οπότε θα έπαυε να είναι και βλάκας.

«Και ποια είναι τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της βλακείας;» ρώτησαν κάποτε τον κ. Κόινερ.

– Ας τα πάρουμε ένα, απάντησε ο κ. Κόινερ. Πρώτα απ’ όλα, ο βλαξ δεν έχει καμιά ικανότητα μεταφορικής σκέψης. Τα παίρνει όλα κυριολεκτικά… Ετσι αδυνατεί να καταλάβει πότε ο συνομιλητής του μεταφέρει μια άποψη άλλων από την άποψη του ιδίου του συνομιλητή του. Δεν μπορεί να αντιληφθεί την εντός εισαγωγικών φράση… Για παράδειγμα, λέει η Βίβλος «Ο άφρων είπε: Δεν υπάρχει Θεός» και λέει ο άφρων (δηλαδή ο βλαξ) «Είδατε; Το λέει και η Βίβλος. Δεν υπάρχει Θεός».

«Δηλαδή τι θέλετε να μας πείτε, κ. Κόινερ; Οτι υπάρχει Θεός;»

– Αγαπητό μου παιδί. Δεν ξέρω αν υπάρχει ή δεν υπάρχει Θεός. Εκείνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι η ανθρώπινη βλακεία είναι ακατανίκητη, κυριολεκτικά!

* Ιστορίες του κ. Κόινερ του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Φωτό Wikimedia Commons

Headlines