Αγρότες: Ενισχύσεις για φυσικές καταστροφές από αδιάθετα αγροτικά κονδύλια

Την παροχή περαιτέρω βοήθειας στις χώρες της ΕΕ που επλήγησαν από πρόσφατες πρωτοφανείς φυσικές καταστροφές μέσω του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) για την παροχή βοήθειας σε αγρότες, δασολόγους και επιχειρήσεις, ενέκριναν οι εκπρόσωποι των κρατών μελών της ΕΕ στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας.

Ειδικότερα, η ΕΕ δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη που έχουν αδιάθετα κονδύλια αγροτικής ανάπτυξης από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο να αντιδρούν γρήγορα και με ευελιξία στις συνέπειες των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Αυτό θα επιτρέψει στις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιήσουν τα αδέσμευτα κονδύλια αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020, παρέχοντας επείγουσα βοήθεια σε αγρότες, δασολόγους και επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική κρίση και έχουν συμβεί από την 1η Ιανουαρίου 2024.

Μόλις εγκριθεί επίσημα ο τροποποιημένος κανονισμός και τεθεί σε ισχύ, τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία για να παρέχουν έκτακτη υποστήριξη σε αγρότες, δασοκόμους και επιχειρήσεις.

Η ενίσχυση θα έχει τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσών που θα φτάνουν έως τα 42.000 ευρώ ανά δικαιούχο

Ενισχύσεις έως 42.000 ευρώ για αγρότες

Η βοήθεια μπορεί να χρηματοδοτηθεί 100% μέσω αχρησιμοποίητων κονδυλίων της ΕΕ από το ΕΓΤΑΑ 2014-2020 και θα έχει τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσών μέγιστου ύψους  42.000 ευρώ ανά δικαιούχο. Η πρόταση δεν τροποποιεί τις υφιστάμενες δημοσιονομικές δεσμεύσεις, δηλαδή είναι ουδέτερη από τον προϋπολογισμό.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα έχουν την  ευελιξία να εισαγάγουν και να ενισχύσουν μέτρα για την αποκατάσταση του παραγωγικού δυναμικού των επηρεαζόμενων αγροκτημάτων και δασών.

Η πρόταση μειώνει επίσης τον διοικητικό φόρτο τόσο για τους αποδέκτες της βοήθειας του ΕΓΤΑΑ όσο και για τις εθνικές διοικήσεις.

Μόλις εγκριθεί ο κανονισμός, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θα πρέπει να αποφασίσουν πόση χρηματοδότηση θα επανακινητοποιήσουν για την αντιμετώπιση πρόσφατων καταστροφών, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Στη συνέχεια θα τους ζητηθεί να υποβάλουν στην Επιτροπή τροποποιήσεις του προγράμματος για επανεξέταση και έγκριση.

Πότε θα ισχύσει

Η πρόταση θα πρέπει τώρα να εγκριθεί στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου.

Στη συνέχεια, ο κανονισμός θα εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο, θα υπογραφεί από τους εκπροσώπους του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα. Θα τεθεί σε ισχύ από την ημερομηνία της δημοσίευσής του.

Το σύντομο χρονικό διάστημα μεταξύ της δημοσίευσης της πρότασης από την Επιτροπή (21 Οκτωβρίου 2024) και της προβλεπόμενης έναρξης ισχύος της έως το τέλος του έτους δείχνει ότι τα τρία θεσμικά όργανα έχουν δεσμευτεί να αντιμετωπίσουν γρήγορα τις απώλειες εισοδήματος που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι αγρότες και δασοκόμοι λόγω των πρόσφατων καταστροφικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.

Κάλυψη απωλειών για αγρότες

Η πρόταση της Κομισιόν είναι μια άμεση απάντηση στις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τη Νότια Ευρώπη το 2024. Αυτές είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στους πληθυσμούς που ζουν και εργάζονται σε αυτές τις περιοχές και οδήγησαν σε τεράστιες απώλειες εισοδήματος για στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας.

Παράλληλα, η Επιτροπή πρότεινε επίσης τροποποιήσεις στους κανονισμούς που διέπουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ΕΚΤ+), για την προγραμματική περίοδο 2021-2027. Αυτό είναι μέρος της ευρύτερης απάντησης της ΕΕ  που προσφέρει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να λάβουν υποστήριξη μετά τις κλιματικές καταστροφές. Αυτή η χωριστή πρόταση βρίσκεται επίσης επί του παρόντος στη συνήθη νομοθετική διαδικασία.

Επιπλέον, τα  Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ (2023-2027) υποστηρίζουν επενδύσεις που στοχεύουν στην αποκατάσταση του γεωργικού ή δασικού δυναμικού μετά από φυσικές καταστροφές, δυσμενή κλιματικά φαινόμενα ή καταστροφικά γεγονότα. Αυτό περιλαμβάνει μέτρα που συμβάλλουν στον μετριασμό και την προσαρμογή της κλιματικής αλλαγής, με προϋπολογισμό 93 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2023-2027.

Η ΚΑΠ 2023-2027 περιλαμβάνει επίσης ένα  γεωργικό απόθεμα τουλάχιστον 450 εκατ. ευρώ ετησίως, για να βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίσουν διαταραχές της αγοράς ή έκτακτα γεγονότα που επηρεάζουν τη γεωργική παραγωγή ή διανομή. Τα τελευταία χρόνια, το αποθεματικό έχει αναπτυχθεί πολλές φορές για την άμεση υποστήριξη των αγροτών που επηρεάζονται από εξαιρετικά δυσμενή κλιματικά φαινόμενα.