Αρκάς: Μια καλημέρα με αέρα… μετανάστευσης

Την «καλημέρα» του μας λέει και σήμερα ο Αρκάς με τον δικό του, χαρακτηριστικό, χιουμοριστικό τρόπο.

Ο σκιτσογράφος τη σημερινή μέρα ανάρτησε μια εικόνα στην οποία μια δημοσιογράφος ρωτά έναν κύριο τι κατάλαβε από μια συζήτηση που έλαβε χώρα στη Βουλή των Ελλήνων.

«Τι βγάλατε από τη συζήτηση στη Βουλή;», ρωτά η δημοσιογράφος με τον κύριο να της απαντά: «Διαβατήριο».

Τι μας θυμίζει το σημερινό σκίτσο

Το σημερινό σκίτσο φέρνει έντονα στο νου το φαινόμενο του «brain drain» το οποίο είναι παρόν στην Ελλάδα εδώ και χρόνια. Βέβαια, αποτελεί και επίκεντρο συζητήσεων τις τελευταίες μέρες ξανά, καθώς η παρουσία του είναι έντονη.

Τι είναι το «brain drain»

Το «brain drain» είναι ένας κοινωνικοοικονομικός όρος. Στα ελληνικά μεταφράζεται ως «διαρροή εγκεφάλων» και ουσιαστικά αναφέρεται στη μετανάστευση ανθρώπων με υψηλή μόρφωση, εξειδίκευση και ευφυΐα, σε χώρες του εξωτερικού.

Είναι το αντίθετο του «brain gain», όπου «gain» σημαίνει κέρδος ή ωφέλεια, δηλαδή το αντίθετο του «drain» και αναφέρεται στην επιστροφή των ταλέντων που μετανάστευσαν αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες στην εκάστοτε χώρα.

Τι συμβαίνει με το «brain drain» στη χώρα μας

Ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζει πως στην Ελλάδα παρατηρείται «brain gain» και ότι το «brain drain» έχει αντιστραφεί, η εικόνα από το πεδίο των πανεπιστημίων τη διαψεύδει.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού, επεσήμανε ότι η υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων – η δυσμενής μισθολογική μεταχείριση ερευνητών και καθηγητών πανεπιστημίου, καθιστά αδύνατο το brain gain στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Μάλιστα,  όπως τονίστηκε από την ΠΟΣΔΕΠ, ο αριθμός των Ελλήνων που έχουν επιστρέψει για να εργαστούν στα ελληνικά πανεπιστήμια, είναι πολύ μικρός.

Τι ζητάνε οι Έλληνες πανεπιστημιακοί

Οι Έλληνες πανεπιστημιακοί ζητάνε ουσιαστική στήριξη των δημοσίων πανεπιστημίων από την κυβέρνηση, με αύξηση προσωπικού, αύξηση χρηματοδότησης, αλλά και νέο μισθολόγιο για τους ερευνητές και τα μέλη ΔΕΠ.

Κενά σε ερευνητές και διδάσκοντες

Επιπλέον, η ΠΟΣΔΕΠ ζητά να γίνει άμεσα και συντεταγμένα σημαντική αύξηση του προσωπικού όλων των κατηγοριών στα πανεπιστήμια, με στόχο τη βιωσιμότητα των ΑΕΙ. Ειδικά για τις 900 θέσεις που έχουν προαναγγελθεί από το υπουργείο Παιδείας, ζητείται να υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά και σαφής μακροπρόθεσμος προγραμματισμός, ώστε να καλυφθούν επαρκώς τα κενά σε διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό.

Φοιτητική μέριμνα

Ακόμη, η ΠΟΣΔΕΠ ζητά «γενναία αύξηση» της χρηματοδότησης, τακτικής και έκτακτης, των πανεπιστημίων, ώστε να αντιμετωπισθούν, όπως αναφέρθηκε, επαρκώς «τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα, να εκσυγχρονισθούν και να επεκταθούν οι υλικοτεχνολογικές υποδομές και να ενισχυθεί ουσιαστικά, ειδικά στα περιφερειακά ιδρύματα, το πλέγμα παρεμβάσεων φοιτητικής μέριμνας».

Πάνω από 330.000 Έλληνες παραμένουν στο εξωτερικό

Σύμφωνα με νέα μελέτη για το brain drain – brain gain που εκπόνησε το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, προκύπτει ότι αυξάνεται μεν η παλιννόστηση μετά την πανδημία covid-19, αλλά το κύμα της μετανάστευσης από την Ελλάδα παραμένει ισχυρότερο.

Κατ’αναγωγή από την έρευνα προκύπτει  ότι το brain drain αφορά από 280.000 έως 380.000 ανθρώπους. Δηλαδή, κατά μέσο όρο 330.000 νέοι και νέες, τουλάχιστον πτυχιούχοι, ζουν και εργάζονται σήμερα στο εξωτερικό και περίπου 35.000 ζουν στην Ελλάδα, αλλά δουλεύουν για επιχειρήσεις του εξωτερικού, πρόκειται για το «virtual brain drain».

Σύμφωνα με τον κ Λόη Λαμπριανίδη, οικονομικός γεωγράφος ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα, παρά το μικρό ρεύμα παλινόστησης νέων που έφυγαν την περίοδο της κρίσης,  δεν μπορούμε να μιλάμε για brain gain, αφού δεν υπάρχει ουσιαστική τάση ανάσχεσης και πολύ περισσότερο αντιστροφής του φαινομένου του «brain drain».

Αυτό που φέρνει πίσω κάποιους νέους είναι κυρίως η οικογένεια, αφού οι μισθοί παραμένουν πολύ χαμηλότεροι από ό,τι στο εξωτερικό.