«Βαρέθηκα τα τόσα gifs και εγκατέλειψα την επικοινωνία μας για να χαθούμε», λέει ο Eugenio R., ένας 42χρονος γραφίστας που γνώρισε έναν 31χρονο άνδρα στο Instagram. Παρά τη διαφορά ηλικίας τα ραντεβού τους πήγαιναν καλά  -τα προβλήματα ήρθαν στο προσκήνιο όταν άρχισαν να επικοινωνούν ψηφιακά.

«Όταν αρχίσαμε να μιλάμε στο WhatsApp, εκείνος έστελνε μόνο gifs τα οποία έπρεπε στη συνέχεια να αποκωδικοποιήσω. Στην αρχή, το βρήκα αστείο, αλλά μετά από λίγο, η σύνδεση εξασθένησε και έχασα το ενδιαφέρον μου», θυμάται.

Δεν είναι μόνο τα emojis, τα gifs και τα αυτοκόλλητα που μπορούν να αποκαλύψουν την ηλικία του αποστολέα τους – είναι και ο τρόπος που επιλέγουν να συνδεθούν.

Διαφορά ηλικίας και «αντίχειρας ψηλά»

Κάθε γενιά προσεγγίζει διαφορετικά τα κανάλια επικοινωνίας, ένα από τα ευρήματα της μελέτης Generation Mute: Millennials Phone Call Statistics, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 75% των ερωτηθέντων που γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996 θεωρούν τη λήψη μιας τηλεφωνικής κλήσης ως διακοπή της καθημερινής ζωής που καταλαμβάνει πολύ χρόνο.

Εν τω μεταξύ, οι Boomers εκτιμούν τις τηλεφωνικές κλήσεις και το 61% των μελών της Gen Z, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Uswitch, προτιμούν τα γραπτά μηνύματα WhatsApp από τις τηλεφωνικές κλήσεις.

Αυτές οι διαφορές δεν θα ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτες αν δεν υπήρχε η ύπαρξη σχέσεων με διαφορά ηλικίας, οι οποίες, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της εφαρμογής γνωριμιών Bumble, γίνονται όλο και πιο συχνές.

Οι Millennials προτιμούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές (αυτές που δεν απαιτούν άμεση αλληλεπίδραση, όπως μια τηλεφωνική συνομιλία), επειδή θεωρούν ότι είναι μια πιο άνετη και λιγότερο παρεμβατική μορφή επικοινωνίας

Μην με παίρνεις τηλέφωνο

Συνολικά το 63% των χρηστών της εφαρμογής δεν θεωρούν ότι η ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας όσον αφορά το με ποιον θα βγουν.

Το 35% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν γίνει λιγότερο επικριτικές απέναντι σε σχέσεις με ηλικιακές διαφορές, ενώ λίγο περισσότεροι από τους μισούς άνδρες που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ότι θα ήταν ανοιχτοί να βγουν με κάποιον έως και επτά χρόνια μεγαλύτερό τους.

Όλα είναι καλά – μέχρι να έρθει η ώρα της επικοινωνίας.

Οι Millennials προτιμούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές (αυτές που δεν απαιτούν άμεση αλληλεπίδραση, όπως μια τηλεφωνική συνομιλία), επειδή θεωρούν ότι είναι μια πιο άνετη και λιγότερο παρεμβατική μορφή επικοινωνίας.

«Αν και δεν είναι μια γενιά που γεννήθηκε κουβαλώντας μαζί της ένα tablet, είναι προσανατολισμένοι στην παραγωγικότητα και, ως εκ τούτου, έχουν μάθει να διαχειρίζονται καλά τον χρόνο τους.

»Η ασύγχρονη επικοινωνία τους βοηθά να οργανώσουν τα μηνύματα στα οποία πρέπει να απαντήσουν και σε ποιο χρονοδιάγραμμα», λέει στην EL PAÍS η Entic Soler, ψυχολόγος ζευγαριών και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας και Επιστημών της Εκπαίδευσης στο Universitat Oberta de Catalunya.

«Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να απαντήσουν πιο ήρεμα και να σκεφτούν την απάντησή τους, κάτι που μπορεί να συμβεί και με τα ηχητικά μηνύματα. Αυτό δημιουργεί έλλειψη εμπιστοσύνης στις επικοινωνιακές δεξιότητες κάποιου.

»Στις παραδοσιακές μορφές επικοινωνίας, όπως αυτή του τηλεφώνου, λες αυτό που λες την πρώτη φορά και γίνεται αποδεκτό ως σωστό από την αρχή».

Διαφορά ηλικίας και gif

Η Soler πιστεύει ότι τα προβλήματα επικοινωνίας που μπορεί να προκύψουν μεταξύ μελών διαφορετικών ομάδων μπορούν να αντιμετωπιστούν με, ναι, ακόμη περισσότερη επικοινωνία.

«Όταν τα μέλη ενός ζευγαριού έχουν διαφορετικές σχέσεις με τα ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας, είναι σημαντικό να καταλήξουν σε συμφωνία», λέει η Soler.

«Υπάρχει μια αρχή της επικοινωνίας που λέει ότι είναι αδύνατο να μην επικοινωνούμε, δεδομένου ότι ακόμη και η σιωπή επικοινωνεί κάτι. Το άτομο που δέχεται αυτή τη σιωπή μπορεί να έχει μια συγκεκριμένη αντίληψη γι’ αυτήν.

»Ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα συστήματα για να επικοινωνήσουμε, μπορεί να πέσουμε σε παρεξηγήσεις, όπως με έναν σύντροφο που γράφει σε παραγράφους και έναν άλλο που απαντά με ένα απλό gif.

»Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σχετικά με αυτές τις διαφορές και να καταλήξουμε σε βέλτιστες πρακτικές επικοινωνίας, εκτός από το να καταλήξουμε σε συμφωνία σχετικά με τα κανάλια επικοινωνίας που θα χρησιμοποιηθούν».

«Το αγόρι μου με παίρνει τηλέφωνο κάθε μέρα, αλλά ποτέ δεν ξέρω τι να πω. Να του πω ότι πήγα στο γραφείο, ότι είχα μερικές φρικτές συναντήσεις και ότι τώρα θα πάω στο σούπερ μάρκετ; Δεν καταλαβαίνω αυτή τη μανία να μιλάμε για να μιλάμε», λέει η Clara R., 37χρονη brand manager της οποίας ο σύντροφος είναι 49 ετών

Viral φράσεις και ιογενής συμπεριφορές

Ο Miguel Ángel del Corral Domínguez, ειδικός στη γλωσσολογία και την επικοινωνία, αναφέρει ότι το περιεχόμενο των συνομιλιών μπορεί επίσης να παίζει ρόλο, δεδομένου ότι όταν πρόκειται για μεγάλες διαφορές γενεών, τα μέλη μιας σχέσης μπορεί να μην μοιράζονται τις ίδιες εμπειρικές και πολιτιστικές αναφορές.

«Οι γλωσσικές διαφορές συχνά δεν είναι υπερβολικά βαθιές, εκτός αν μιλάμε για μια ακραία διαφορά μεταξύ των ηλικιών των συντρόφων.

»Σήμερα οι τριαντάρηδες, τουλάχιστον όταν βρίσκονται ανάμεσα σε μέλη της οικογένειας και τους ερωτικούς τους συντρόφους, χρησιμοποιούν πολλούς νεολογισμούς και νεανική, αν όχι εφηβική, αργκό», λέει.

Στην πραγματικότητα, η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν οδήγησε στη δημιουργία μιας μυστικής γλώσσας μεταξύ των νέων, αλλά μάλλον στην ευρεία διάδοσή της.

Όταν ένα εφηβικό βίντεο ή μια φράση γίνεται viral, μπορεί να φτάσει σε άτομα που είναι διπλάσια ή τριπλάσια της ηλικίας του δημιουργού του.

«Squid Game» χωρίς υπότιτλους

Η σειρά «Μόνο φόνοι στο κτίριο» αντικατοπτρίζει με χιούμορ τις τεράστιες διαφορές που μπορεί να προκύψουν όταν πρόκειται για την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών γενεών.

«Είναι σαν να βλέπω το Squid Game χωρίς υπότιτλους», λέει ο χαρακτήρας του Steven Martin αφού ακούει τους χαρακτήρες της Selena Gómez και της Zoe Colletti να μιλούν.

«Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να δούμε πώς διαφορετικοί άνθρωποι [διαφορετικών ηλικιών και εποχών] χρησιμοποιούν τη γλώσσα στο διαδίκτυο», λέει η Gretchen McCulloch, συγγραφέας του βιβλίου Because Internet: Understanding the New Rules of Language, λέει στο Vox.

«Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γλώσσα διαφορετικά, τότε κάποιος πρέπει να έχει δίκιο, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν υπάρχει ένας μόνο σωστός τρόπος χρήσης της γλώσσας στο διαδίκτυο. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα με διαφορετικό τρόπο και αυτό μπορεί στην πραγματικότητα να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον».

Συνεχίζει: «Μπορείτε να γράψετε όπως θέλετε να μιλήσετε, αλλά πρέπει να έχουμε κάποια επικοινωνία σχετικά με τα μέσα με τα οποία το εκφράζετε για να αποφύγουμε δυσκολίες επικοινωνίας και παρερμηνείες».

Σιχαίνομαι το τηλέφωνο

«Το αγόρι μου με παίρνει τηλέφωνο κάθε μέρα, αλλά ποτέ δεν ξέρω τι να πω. Να του πω ότι πήγα στο γραφείο, ότι είχα μερικές φρικτές συναντήσεις και ότι τώρα θα πάω στο σούπερ μάρκετ; Δεν καταλαβαίνω αυτή τη μανία να μιλάμε για να μιλάμε», λέει η Clara R., 37χρονη brand manager της οποίας ο σύντροφος είναι 49 ετών.

«Τις λίγες φορές που είμαι εγώ αυτή που τον παίρνω τηλέφωνο, είναι για κάτι σχετικά σημαντικό, ή τουλάχιστον, διασκεδαστικό, και τον ρωτάω πρώτα μέσω WhatsApp αν είναι εντάξει να τον πάρω τηλέφωνο, γιατί σιχαίνομαι να απαντάω στο τηλέφωνο όταν πίνω ένα ποτό με τους φίλους μου, όταν είμαι στη μέση του δείπνου ή στον καναπέ βλέποντας Netflix και πρέπει να διακόψω μια σειρά για να ακούσω κάποια ιστορία από τη μέρα του που δεν με αφορά στο ελάχιστο.

»Και για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά πράγματα που είναι χειρότερα από μια βιντεοκλήση χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση».

Gif και βαθμός εμπιστοσύνης

«Όλες οι ενοχλήσεις μιας τηλεφωνικής κλήσης επιδεινώνονται από τις βιντεοκλήσεις, οι οποίες απαιτούν να εμφανίζονται ζωντανά, χωρίς φίλτρα, κοιτάζοντας τον εαυτό τους με όλα τα ελαττώματά τους σε μεγέθυνση και σε πλήρη θέα των άλλων συμμετεχόντων», λέει ο Ferran Lalueza Bosch, καθηγητής των επιστημών της πληροφορικής και της επικοινωνίας.

«Το άγχος ακολουθεί ένα μαθηματικό μοτίβο: όσο υψηλότερη είναι η αντιλαμβανόμενη απειλή απώλειας χρόνου και όσο χαμηλότερη είναι η αντίληψη των δικών μας πόρων για να την αντιμετωπίσουμε, τόσο υψηλότερο είναι το προληπτικό άγχος της κατάστασης».

«Όσον αφορά τη χρήση των emoticons και των αυτοκόλλητων, είναι παρόμοια με το ίδιο το περιεχόμενο: όλα εξαρτώνται από τον βαθμό εμπιστοσύνης και εξοικείωσής μας με τον συνομιλητή μας», εξηγεί ο Corral Domínguez.

«Στην περίπτωση ενός ζευγαριού, αυτός είναι κατά πάσα πιθανότητα υψηλός. Ωστόσο, πρέπει να δοθεί προσοχή εάν ο συνομιλητής δεν γνωρίζει τον κώδικά μας, κάτι που είναι συχνό μεταξύ των ηλικιωμένων.

»Και αυτό δεν περιορίζεται στα οπτικά μέσα: σκεφτείτε τη χρήση της ειρωνείας και του σαρκασμού».

Τελικά για όλα φταίει η διαφορά ηλικίας

«Υπάρχει ένα προφανές χάσμα γενεών και προσπαθείς να ενημερώνεσαι για να μην είσαι πίσω από την εποχή ή να μην χάνεις ό,τι συμβαίνει», συνοψίζει ο Eugenio R.

«Στο τέλος, γίνεται ένα παιχνίδι που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, επειδή εσύ ερμηνεύεις το αυτοκόλλητο με έναν τρόπο και αυτός που σου το έστειλε το εννοούσε με άλλον».

Ο ίδιος αναφέρει ότι, αν και τελικά σταμάτησε να βλέπει τον 31χρονο που γνώρισε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο νεαρός εξακολουθεί να στέλνει περιστασιακά περισσότερα gif.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Το ερώτημα, όπως και η ίδια η γλώσσα, μπορεί να προκαλέσει αμέτρητες ερμηνείες.

*Με στοιχεία από elpais.com | Αρχική Φωτό: Η σκηνοθέτις Σαμ Τέιλορ Τζόνσον κι ο ηθοποιός Άαρον Τέιλορ Τζόνσον / Photo: Instagram