Σε μία περίοδο που το fast fashion έχει κατακτήσει τον κόσμο της μόδας, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν πως η ευημερία που προσφέρει μια ντουλάπα με περιορισμένες επιλογές, προσφέρει πολλά περισσότερα.

Η εκτόξευση της κατανάλωσης

Στο βιβλίο του το 1994 ένας Γερμανός βιομηχανικός σχεδιαστής, ο Ντίτερ Ραμς, έγραψε χαρακτηριστικά ότι «ο καλός σχεδιασμός είναι όσο το δυνατόν λιγότερο. Λιγότερο, αλλά καλύτερο, επειδή επικεντρώνεται στα ουσιώδη».

Αναφερόταν στις αρχές του σχεδιασμού προϊόντων, αλλά αυτή η θεωρία μπορεί εξίσου εύκολα να εφαρμοστεί και στις ντουλάπες μας.

Μάλιστα στις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τη διακήρυξη του Ραμς, υπήρξε μια ανησυχητική επιτάχυνση του όγκου των ρούχων που αγοράζουμε και μια συνακόλουθη μείωση της ποιότητας και της ανθεκτικότητας.

Κάθε χρόνο παράγονται παγκοσμίως κάπου μεταξύ 80 και 150 δισεκατομμυρίων νέων ειδών ένδυσης, ενώ ατομικά αγοράζουμε σήμερα πέντε φορές περισσότερα ρούχα από ό,τι στη δεκαετία του 1980.

Και παρ’ όλα αυτά συχνά φοράμε τα ρούχα περίπου επτά έως δέκα φορές πριν τα πετάξουμε (μείωση 36% σε σχέση με 15 χρόνια πριν), σύμφωνα με το BBC.

Μία καταναλωτική νοοτροπία

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον πολλαπλασιασμό των έξυπνα στοχευμένων διαδικτυακών διαφημίσεων, σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κύκλο τάσεων που προωθούνται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην αναπτυσσόμενη αγορά της υπερ-γρήγορης μόδας.

Αυτού του είδους η μόδα ενθαρρύνει τους αγοραστές να αγοράζουν περισσότερα με λιγότερα χρήματα και να αποκομίζουν τα βραχύβια οφέλη της ντοπαμίνης.

Σίγουρα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα ρούχα έχουν τη δύναμη να μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά.

Μια επιμέλεια θεμελιωδών κομματιών θα πρέπει όχι μόνο να είναι λειτουργική και σχεδιασμένη για να διαρκεί, αλλά και να σας ταιριάζει άψογα και να σας εξασφαλίζει ότι θα αισθάνεστε όσο καλύτερα μπορείτε.

Το λιγότερο είναι περισσότερο

«Μεγάλο μέρος της μόδας έχει να κάνει με το καινούργιο», λέει στο BBC η Τίφανι Νταρκ, συγγραφέας μόδας και στρατηγικός σύμβουλος βιωσιμότητας.

«Ως πλάσματα προσπαθούμε πάντα να προχωρήσουμε μπροστά και να ανανεωθούμε. Θέλουμε να προοδεύουμε προσωπικά και τα ρούχα αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μέρος αυτού».

Και η Νταρκ, η οποία είναι επίσης  διευθύνουσα σύμβουλος της Smartworks – μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που παρέχει συμβουλές και δωρεές ρούχων σε γυναίκες για συνεντεύξεις εργασίας – έχει διαπιστώσει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί και με τη νοοτροπία «το λιγότερο είναι περισσότερο».

Πρόκειται για μια προσέγγιση που ωφελεί όχι μόνο τον πλανήτη αλλά και τη δική μας ψυχική υγεία.

Ο κανόνας των 5

Τον Νοέμβριο του 2022, μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από το The Hot or Cool Institute αποκάλυψε ότι προκειμένου η βιομηχανία της μόδας να επιτύχει τον παγκόσμιο στόχο του περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας έως το 2030, οι Βρετανοί καταναλωτές πρέπει να δεσμευτούν να μην αγοράζουν περισσότερα από πέντε νέα είδη ένδυσης το χρόνο.

Συγκλονισμένη από αυτό το στατιστικό στοιχείο, η Νταρκ δημιούργησε την εκστρατεία Rule of Five (κανόνας των 5), η οποία έχει γίνει πλέον viral, καλώντας και άλλους να την ακολουθήσουν στην αποστολή της να αγοράζει μόλις πέντε νέα κομμάτια ετησίως (εξαιρουμένων των κάλτσες και των εσωρούχων), καθώς και τέσσερις αγορές από δεύτερο χέρι.

«Είναι ενδιαφέρον ότι, παρόλο που ξεκίνησα την εκστρατεία για κλιματικούς λόγους η συντριπτική πλειοψηφίας των ανθρώπων που επέλεξαν να με ακολουθήσουν ήταν γιατί πραγματικά βαρέθηκαν να αγοράζουν τόσα πολλά. Οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τα ψώνια τους έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο: τους χειραγωγούν να αγοράζουν όλο και περισσότερα, πράγμα που τελικά σε αφήνει να αισθάνεσαι άδειος και στερημένος».

Η ντουλάπα-κάψουλα

Σύμφωνα με την Νταρκ πρώτο βήμα, είναι η δημιουργία αυτού που ονομάζει μίας «ντουλάπας-κάψουλας»

Πρόκειται για επιμέλεια θεμελιωδών κομματιών που δεν είναι μόνο λειτουργικά και σχεδιασμένα για να διαρκέσουν, αλλά σας ταιριάζουν άψογα και σας εξασφαλίζουν ότι θα νιώθετε καλύτερα.

Υποστηρίζει αυτό που αποκαλεί κανόνα 80/20, σύμφωνα με τον οποίο το 80% της γκαρνταρόμπας σας αποτελείται από “χρήσιμα, βασικά κλασικά κομμάτια” και το υπόλοιπο 20% πιο εκφραστικά “κομμάτια προσωπικότητας”.

Η γκαρνταρόμπα της Νταρκ περιστρέφεται γύρω από 10 βασικά κομμάτια, από ένα λευκό βαμβακερό πουκάμισο και ένα κομψό σακάκι μέχρι ένα άνετο παντελόνι και ένα παιχνιδιάρικο πουλόβερ.

«Η capsule γκαρνταρόμπα ήταν ένας πραγματικά χρήσιμος οδηγός», λέει.

«Φυσικά, είναι διαφορετική για τον καθένα ανάλογα με τις συνθήκες, τη δουλειά σου, το κλίμα στο οποίο ζεις… αλλά λέγεται ότι στην πραγματικότητα φοράς μόνο 10 ή 20 αντικείμενα κυκλικά, ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Οπότε ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να κοιτάξεις τα πράγματα που φοράς συνέχεια, τα οποία είναι συνήθως εξαιρετικά λειτουργικά, και σύντομα θα βρεις τη δική σου λίστα».

Τι μας προσφέρει αυτή η αλλαγή

Για την Νταρκ είναι πολύ σημαντική η βιωσιμότητα, ωστόσο αναγνωρίζει ότι με μόνο αυτό το επιχείρημα δεν θα πειστούν τόσα άτομα να ακολουθήσουν την πρακτική της.

«Δεν μπορείς πλασάρεις τίποτα μόνο με το γεγονός ότι είναι βιώσιμο γιατί ζούμε σε μια κοινωνία όπου κανείς δεν θέλει να ζει με λιγότερα. Το θέμα είναι να κοιτάξεις τι θα κερδίσεις από αυτή την προσέγγιση, πέρα από τον θετικό αντίκτυπό της στον πλανήτη».

«Και αυτό που θα έλεγα είναι ότι α) θα εξοικονομήσετε έναν τόνο χρήματα και β) είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα άσκηση αυτογνωσίας. Το να είσαι περιορισμένος με τις επιλογές σου σε αναγκάζει να σκεφτείς ποιος είσαι καθώς κινείσαι στον κόσμο και πώς θέλεις να μοιάζεις καθώς το κάνεις, και αυτό είναι πραγματικά ενδυναμωτικό», καταλήγει.

Headlines