Από τη Λούφα και Παραλλαγή στη Φούσκα – Ο Νίκος Περάκης κινηματογράφησε μια ολόκληρη εποχή

Ο Νίκος Περάκης είναι από τους λίγους σκηνοθέτες που έχει καταγράψει την ελληνική τραγελαφικότητα σε όλο της το μεγαλείο, τόσο ουσιαστικά και τόσο ανάλαφρα.

Σκηνή 1η

-Λαμβάνω την τιμή να σας αναφέρω κύριε λοχαγέ ότι αιτούμαι πενθαήμερος, αγροτική άδεια.

-Κι από πότε έγινες αγρότης Μπαλούρδο;

-Ο πατέρας μου έχει ζώα κύριε λοχαγέ.

-Το βλέπω.

Σκηνή 2η

«Στον στρατόν, Καραμάνο, δε γίνονται διακρίσεις. Κι επιστήμων να είσαι σκατά θα καθαρίσεις. Αυτό είναι το νόημα της στρατιωτικής θητείας».

Σκηνή 3η

«Γουάτ ιζ δις; Τι είναι αυτό; Δις ιζ ε πάιπ. Αυτό είναι μία πίπα».

Σκηνή 4η

-Παναγιώτη φοβάμαι.

-Τι φοβάσαι, κούκλα μου;

-Μην κολλήσουμε καμία ασθένεια.

-Δεν κολλάει η τρέλα, μανάρι μου.

Σκηνή 5η

«Σε μισή ώρα έχει εγερτήριο… Παπαδόπουλε την έκανες. Τι είναι αυτό, ρε; Σταμάτησε… Ακουγότανε σαν τανκς».

Σκηνή 6η

-Ρε σεις, τι έγινε εδώ;

-Κάναμε επανάσταση.

-Εγώ είχα μείνει με την εντύπωση ότι ο λαός κάνει τις επαναστάσεις.

Δείτε το τρέιλερ της Λούφας και Παραλλαγής 

Η εθνική μας τραγωδία, τώρα και κωμωδία

Η Λούφα και παραλλαγή, η κινηματογραφική ταινία του 1984 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Περάκη, πραγματεύεται την κωμική πλευρά μιας δύσκολης περιόδου της Ελλάδας, υπό το καθεστώς της Χούντας προτάσσοντας το γέλιο και το ανοιχτό πνεύμα ως φυσική αντίδραση στην καταπίεση και τη στέρηση της ελευθερίας.

«Όταν το φθινόπωρο του ‘84 η ταινία προβλήθηκε στις αίθουσες δεν κατάφερα να την δω ολόκληρη με κοινό γιατί έτρεχα με τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο και την μηχανή του στους κινηματογράφους για να δούμε τις συνθήκες προβολής» θα πει ο Νίκος Περάκης στο in και τον Δημήτρη Τερζή.

«Υπήρχαν αίθουσες με πολύ καλά συντηρημένα μηχανήματα εικόνας και ήχου, αλλά και μερικές που θα προτιμούσα να μην είχα επισκεφθεί. Βλέποντας την ταινία αποσπασματικά χαιρόμουν φυσικά με τις αντιδράσεις του κοινού, αλλά δεν ήμουν σε θέση να καταλάβω, αν η ταινία λειτουργούσε σαν κωμωδία ή δράμα».

Σημείο αναφοράς στην ποπ κουλτούρα

Η ταινία απέσπασε τέσσερα βραβεία στο 25ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης -καλύτερης ταινίας, σεναρίου, Α΄ ανδρικού ρόλου και μοντάζ.

Στηριγμένη στην απλή φόρμα της, τη σάτιρα και τους καυστικούς διάλογους, η ταινία έγινε μια από τις μεγάλες εμπορικές επιτυχίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου και σημείο αναφοράς στην ποπ κουλτούρα.

Περιέχοντας αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, η ταινία διηγείται τα έργα και τις ημέρες μιας ομάδας στρατιωτών που υπηρετούν τη θητεία τους στον τηλεοπτικό σταθμό της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.Ε.Δ.), όταν ακόμα ονομαζόταν Τηλεόρασις Ενόπλων Δυνάμεων (Τ.Ε.Δ.) και στεγαζόταν στα κτήρια της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Ευελπίδων 4) στην Αθήνα.

Η ταινία γυρίστηκε στο ίδιο αυτό κτήριο και στο κτήριο της Σχολής Εθνικής Άμυνας, στην οδό Ευελπίδων, στον αριθμό 6.

«Στον στρατόν, Καραμάνο, δε γίνονται διακρίσεις. Κι επιστήμων να είσαι σκατά θα καθαρίσεις. Αυτό είναι το νόημα της στρατιωτικής θητείας»

Ο Νίκος Περάκης στα γυρίσματα του Λούφα και Παραλλαγή / Photo: MIET

Λούφα και Παραλλαγή, συνώνυμο μιας ολόκληρης νοοτροπίας

Στη διάρκεια των πρώτων μηνών του 1967 και του καθεστώτος της Χούντας των Συνταγματαρχών, ο σταθμός βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά η παρέα των πρωταγωνιστών γρήγορα καταφέρνει να ξεπεράσει τις δυσκολίες ή τις απαγορεύσεις, υπονομεύοντας έμπρακτα τη σοβαροφάνεια, την άγνοια και την προπαγάνδα των συνταγματαρχών.

«Λούφα» στον στρατό χαρακτηρίζεται η αποφυγή της αγγαρείας, δηλαδή οποιασδήποτε εργασίας, ενώ «παραλλαγή» σημαίνει καμουφλάζ.

Μαζί οι δύο λέξεις συνθέτουν τον τίτλο της ταινίας, αλλά και ένα νεολογισμό της κοινωνίας και της μικρογραφίας της του στρατού.

«Είμασταν ελαφρόμυαλοι» θα συνεχίζει ο Νίκος Περάκης στο in όταν ο Δημήτρης Τερζής τον ρωτάει εάν υπήρξαν στιγμές που φοβήθηκε κατά την περίοδο της Χούντας.

«Περισσότερο φοβούνταν οι μανάδες και οι πατεράδες μας.

»Εγώ φοβήθηκα κάποια στιγμή όταν μας μετέθεσαν για 20 μέρες σε μια μονάδα στο Μεγάλο Πεύκο, όπου ξέραμε ότι το βράδυ του πραξικοπήματος ήταν η μονάδα που είχε καταλάβει το κτίριο του ΟΤΕ.

»Τελικά, μας πήγαν να το φυλάμε, ωστόσο μας έκαναν απίστευτα καψόνια τότε» θα προσθέσει ο Νίκος Περάκης.

Ο Νίκος Περάκης στα 80s

Η φυσική συνέχεια της Λούφας και Παραλλαγής είναι η ταινία Βίος και Πολιτεία, η οποία γυρίστηκε τρία χρόνια μετά και η οποία, σύμφωνα με τον Νίκο Περάκη, συμπληρώνει τα βιώματά του από τη θητεία του στο στρατό κατά την έναρξη της Δικτατορίας, τα οποία δεν μπόρεσε να χωρέσει στην πρώτη ταινία.

Ο Νίκος Περάκης μιλά με πεσιμισμό για την πτώση των ιδεολογικών αξιών που έθρεψαν τη γενιά του Πολυτεχνείου, ενώ πραγματεύεται την κωμική πλευρά της κοινωνίας και της πολιτικής σκηνής της Ελλάδας της δεκαετίας του ’80.

Η ταινία απέσπασε το βραβείο μοντάζ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1987 και το Κρατικό Βραβείο Ποιότητας ΥΠΠΟ για τον Α’ ανδρικό ρόλο.

Οι δύο νέοι θα συναντηθούν και μπλέκονται με μια προκήρυξη της Επαναστατικής Οργάνωσης 17 Οκτώβρη

Δείτε το τρέλερ της Φούσκας 

Ο Νίκος Περάκης «διάβασε» την επόμενη φάση της ιστορίας

Το 2002 ο σκηνοθέτης υπέγραψε την ταινία Φούσκα, η οποία βγήκε στους κινηματογράφους λίγους μήνες πριν τη σύλληψη της 17 Νοέμβρη.

O Μάκης (εκ του Ευθύμιος) Παρλαβάντζας, είναι απολυμένος δημόσιος υπάλληλος και αναγκάζεται να γίνει κράχτης φουστανελάς βγάζοντας το ψωμάκι του στη χασαποταβέρνα του θείου του στη Βάρη.

Όπως πολλοί άλλοι Έλληνες είναι εγκλωβισμένος έχοντας «ποντάρει» στην εισηγημένη Ολυμπουργική ΑΤΕ.

Η Ρούλα (εκ του Θεοδώρα) Δουράμπαση, έχει τη δική της ιστορία.

Πρόσφατα εστεμμένη Μις Μαζικός Τουρισμός, κερδίζει ένα ταξίδι στην Κούβα. Αυτή δεν είναι εγκλωβισμένη στο χρηματιστήριο, αλλά σε μια αδιέξοδη σχέση με τον πολύ μεγαλύτερο αλλά απλοχέρη μεγαλοεπιχειρηματία Βάγγο (μεγαλομέτοχο του ομίλου εταιρειών της Ολυμπουργικής).

Οι δύο νέοι θα συναντηθούν και μπλέκονται με μια προκήρυξη της Επαναστατικής Οργάνωσης 17 Οκτώβρη.

Ποιος όμως κρύβεται πίσω από την οργάνωση και ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος της;

Η Φούσκα του Νίκου Περάκη έρχεται μετά τον Προστάτη Οικογένειας, πάλι με την ίδια καυστική ματιά στην ελληνική κοινωνία.

Εγκλωβισμένοι, πρώην και νυν αγωνιστές, έρωτας και τρομοκρατία.

Η Φούσκα με το ανατρεπτικό χιούμορ της καταφέρνει να ερμηνεύσει υπαρκτές καταστάσεις σε συνδυασμό με μπόλικη φαντασία.

Μήπως τελικά πίσω από όλα αυτά τα συνωμοτικά της Φούσκας κρύβεται ο Καραμαζόφ από το «Λούφα και Παραλλαγή»;