Ο σκύλος και η γάτα μπορεί να νοσήσουν από Αλτσχάιμερ – Η πρόληψη είναι η καλύτερη «θεραπεία»

Μία από τις ασθένειες που απειλούν τον άνθρωπο είναι το Αλτσχάιμερ. Μία νόσος που… φυραίνει και το μυαλό του σκύλου και της γάτας.

Τι είναι το Αλτσχάιμερ στον άνθρωπο

«Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση στον εγκέφαλο δύο παθολογικών πρωτεϊνών, της β αμυλοειδούς και της tau, που προκαλούν εκφύλιση των νευρώνων του.

Τα συμπτώματα της είναι, διαταραχές μνήμης και ικανότητας κατανόησης και έκφρασης του λόγου, καθώς και διαταραχές κρίσης. Αλλά και ο αποπροσανατολισμός, η απώλεια αίσθησης του χρόνου και η δυσχέρεια των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Ταυτόχρονα, εμφανίζονται ενοχλήσεις και ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως απάθεια, κατάθλιψη και επιθετικότητα. Αλλά και ευερεθιστότητα, αρνητισμός, παραλήρημα και ψευδαισθήσεις», αναφέρει ο κτηνίατρος, Ορέστης Κουτσουπιάς.

Η αντίστοιχη νόσος στον σκύλο και στη γάτα

Στον σκύλο και στη γάτα, όπως επισημαίνει ο κ. Κουτσουπιάς, εμφανίζεται σύνδρομο με παρόμοια συμπτωματολογία και παθογένεια. Αυτό το σύνδρομο, συχνά, ονομάζεται σύνδρομο γνωστικής δυσλειτουργίας, γεροντική άνοια, ή Αλτσχάιμερ.

Η διάγνωση του συνδρόμου γνωστικής δυσλειτουργίας βασίζεται στο ιστορικό του ζώου, την κλινική, ορθοπεδική και νευρολογική εξέταση

Σύμφωνα με τον κ. Κουτσουπιά, η ηλικία που ένας σκύλος μπορεί να παρουσιάσει τα πρώτα συμπτώματα του συνδρόμου είναι, κατά κανόνα, τα εννέα έτη και μετά. Για τις γάτες είναι τα 10 έτη.

Οι αιτίες και οι παράγοντες που προδιαθέτουν τη νόσο

«Έχει ιδιαίτερη πρακτική αξία να αναλυθούν οι παράγοντες που καθιστούν ένα ζώο περισσότερο ευάλωτο στη γεροντική άνοια.
Τα ευρήματα που εμφανίζονται με τη μεγαλύτερη αξιοπιστία σε απεικονιστικές, ιστολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, είναι χρόνια φλεγμονή σε άλλα συστήματα οργάνων, μιτοχονδριακή δυσλειτουργία και οξειδωτική βλάβη.

Επίσης, παρουσιάζονται αλλαγές μεταβολισμού γλυκόζης στα νευρικά κύτταρα, συγκέντρωση β-αμυλοειδούς, μεταβολές στη λειτουργία των αστροκυττάρων και της μικρογλοίας, ενώ συχνές είναι και οι αγγειακές βλάβες. H tau πρωτεΐνη εμπλέκεται στην παθογένεια της νόσου, όπως και στον άνθρωπο», εξηγεί ο κ. Κουτσουπιάς.

Επισημαίνει ότι ο σκύλος που τρώει μία φορά την ημέρα –δεν έχει αποδειχτεί για τη γάτα- είναι περισσότερο ευάλωτος στην ασθένεια.

Επίσης, παράγοντες που προδιαθέτουν τη νόσο στον σκύλο και στη γάτα, σύμφωνα με τα δεδομένα, είναι η κακής ποιότητας τροφή με φτωχή θρεπτική αξία, αλλά και η έλλειψη νέων οπτικών και ακουστικών ερεθισμάτων.

«Η απομόνωση του σκύλου και της γάτας για πολλές ώρες κάθε μέρα είναι ο χειρότερος τρόπος για να μην έχουν νέα ερεθίσματα.
Κάτι το οποίο δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν, είναι πως η καθημερινή κοινωνικοποίηση σε περιβάλλοντα που δεν επικρατεί συνωστισμός, μειώνει τα περιστατικά της άνοιας», υπογραμμίζει ο κ. Κουτσουπιάς.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Σύμφωνα με τον κτηνίατρο, τα συχνότερα συμπτώματα στον σκύλο είναι ο αποπροσανατολισμός και οι αλλαγές στον τρόπο που αλληλεπιδρά με τα άτομα γύρω του. Εμφανίζει μεταβολές στους κιρκάδιους ρυθμούς, ούρηση, αφόδευση μέσα στο σπίτι, αλλαγές στα επίπεδα δραστηριότητας (μείωση ή αύξηση) και άγχος. Όπως είναι αναμενόμενο, παρατηρούνται διαταραχές μνήμης και μάθησης.

Όσον αφορά τη γάτα που νοσεί, παρότι δεν αποκλείεται να εμφανίσει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, συχνότερα γίνεται αντιληπτό ότι έχει κάποια γνωστική δυσλειτουργία, από την αλλαγή της στην αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους. Τείνει, όπως λέει ο κ. Κουτσουπιάς, να είναι, είτε χαρακτηριστικά αδιάφορη, είτε ασυνήθιστα φιλική με όλους.

Διάγνωση

Η διάγνωση του συνδρόμου γνωστικής δυσλειτουργίας, όπως αναφέρει ο κτηνίατρος, βασίζεται στο ιστορικό του ζώου, την κλινική, ορθοπεδική και νευρολογική εξέταση. Ταυτόχρονα με τις αιματολογικές εξετάσεις και τα αποτελέσματα της ανάλυσης εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Καθοριστικό ρόλο παίζει η απεικόνιση των περιοχών που έχουν υποστεί εμφανή βλάβη. Στην κτηνιατρική η πιο συνήθης εξέταση για επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι η MRI (μαγνητική τομογραφία).

«Η διάγνωση της νόσου δεν είναι το μόνο απαραίτητο για να ληφθεί θεραπεία. Είναι αναγκαίο, επίσης, να δούμε και το στάδιο που βρίσκεται, ώστε η αντιμετώπιση να περιλαμβάνει τον κατάλληλο συνδυασμό φαρμάκων», υπογραμμίζει ο κ. Κουτσουπιάς.

Στην καθημερινή κλινική πράξη, όπως αναφέρει, ένας εύκολος τρόπος για να εντοπίσουμε τα πρώτα σημάδια άνοιας σε σκύλους, είναι να τούς προσφέρουμε μια λιχουδιά. Εάν δεν τούς προκαλέσει το ενδιαφέρον και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν σε αυτό, είναι δείγμα.
Οι σκύλοι με προχωρημένοι άνοια δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι κρατάμε κάποιο κέρασμα.

Αντιμετώπιση του συνδρόμου γνωστικής δυσλειτουργίας

Σύμφωνα με τον κτηνίατρο, υπάρχουν διάφορες αγωγές για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως η σελεγιλίνη, η γαβαπεντίνη κ.ά. που χρησιμοποιούνται, είτε συνδυαστικά, είτε όχι, αφού βρούμε το στάδιο στο οποίο βρίσκεται.

Ωστόσο, η πρόληψη είναι ο μόνος πραγματικά αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης της νόσου.

Πώς προλαμβάνουμε το σύνδρομο γνωστικής δυσλειτουργίας στον σκύλο και στη γάτα

Για να μειώσουμε τις πιθανότητες να νοσήσει ο σκύλος ή η γάτα, ο κ. Κουτσουπιάς μας δίνει πολύτιμες συμβουλές.

Εμπλουτισμός περιβάλλοντος

Παρέχετε παιχνίδια και δραστηριότητες που βοηθούν στη διατήρηση της εγκεφαλικής τους λειτουργίας και κρατούν τον σκύλο και τη γάτα απασχολημένα. Απλά παιχνίδια και ασκήσεις βοηθούν στην ενεργοποίηση του μυαλού τους.

Ο καλός ύπνος και η ηρεμία είναι «ασπίδα»

Προσφέρετε στον σκύλο ή στη γάτα σας έναν άνετο και ήρεμο χώρο για τον ύπνο τους. Επίσης, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρο σας για την παροχή συμπληρωμάτων, τα οποία υποστηρίζουν το νευρικό σύστημα. Ή την επιλογή καταλληλότερης τροφής – υπάρχουν ειδικές τροφές ανάλογα με την ηλικία, όπως οι γηριατρικές.

Πόσο επηρεάζει την εμφάνιση της νόσου η συγκατοίκηση με άλλα ζώα

Στις γάτες φαίνεται ότι, όταν μένουν στο ίδιο σπίτι περισσότερες από έξι, ή ζουν μόνες τους, οι πιθανότητες για Αλτσχάιμερ αυξάνονται. Ενώ όταν συγκατοικούν δύο ή τρεις, μειώνονται.
Οι σκύλοι επηρεάζονται αρνητικά όταν μένουν πολλές ώρες μόνοι τους στο σπίτι, όπως και όταν στο ίδιο περιβάλλον υπάρχει μεγάλος αριθμός ζώων.
Πρόληψη για τις ασθένειες που συνοδεύουν την άνοια

Η άνοια συχνά εμφανίζεται συνοδευόμενη από άλλα νοσήματα, τα οποία επιταχύνουν την πρόοδο της, ενώ ταυτόχρονα δυσκολεύουν τη διάγνωση και τη θεραπεία της.
Στην πράξη, καλό είναι από τα τέσσερα έως έξι έτη, κάθε κατοικίδιο να
ξεκινά ετήσιους ελέγχους ρουτίνας για τη λειτουργία των οργάνων του. Όπως είναι οι αιματολογικές εξετάσεις, και ο υπέρηχος κοιλίας και καρδιάς.

● Ο κύριος Ορέστης Κουτσουπιάς είναι κλινικός κτηνίατρος, απόφοιτος του Τμήματος Κτηνιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Διαθέτει σημαντική εμπειρία στην κλινική φροντίδα ζώων και την παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών.
Έχει εργαστεί σε διαφορετικά κτηνιατρεία της Αθήνας, καθώς και στην 24ωρη κλινική «Νοσοκομείο Ζώων Αθηνών».

Επιπλέον, έχει λάβει εκπαίδευση στη νοσηλεία στρατιωτικών σκύλων. Συμμετέχει ενεργά σε συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση (CPD), έχοντας ολοκληρώσει πάνω από 50 διδακτικές ώρες κτηνιατρικών σεμιναρίων.

Τον Νοέμβριο του 2023 ξεκίνησε να λειτουργεί το δικό του Κτηνιατρείο στην Άνω Γλυφάδα Αττικής, όπου παρέχει ευρύ φάσμα υπηρεσιών σε σκύλους, γάτες και κουνέλια.

Πηγές

● The domestic cat as a natural animal model of Alzheimer’s
disease
James K Chambers 1, Takahiko Tokuda 2 3, Kazuyuki Uchida 4, Ryotaro Ishii 3,
Harutsugu Tatebe 3, Erika Takahashi 5, Takami Tomiyama 6, Yumi Une 5, Hiroyuki
Nakayama 1

● Neuropathology of Aging in Cats and its Similarities to Human
Alzheimer’s Disease
Lorena Sordo 1,* , Alessandra C Martini 2 , E Fiona Houston 1 , Elizabeth Head 2 ,
Danièlle Gunn-Moore 1

● Feline cognitive dysfunction as a model for Alzheimer’s disease in
the research of CBD as a potential treatment—a narrative review
Lilach Zadik-Weiss 1, , Sivan Ritter 2 , Vered Hermush 3,4 , Nethanel Asher 5 , Avi
Avital 6 , Reuven Or 7

● University of Edinburgh. «Cats Can Succumb To Feline Alzheimer’s Disease,
Study Shows.» ScienceDaily. ScienceDaily, 6 December 2006.
<www.sciencedaily.com/releases/2006/12/061206085909.htm>

● Cat Dementia: What You Need to Know

June 23, 2023
https://www.purina.co.uk/articles/cats/senior/behaviour/cat-dementia

● Survey of risk factors and frequency of clinical signs observed with
feline cognitive dysfunction syndrome
Brittany MacQuiddy 1, , Julie Moreno 2 , Jade Frank 1 , Stephanie McGrath 1

● The canine as an animal model of human aging and dementia
B J Cummings 1, E Head, W Ruehl, N W Milgram, C W Cotman

● Dogs with Cognitive Dysfunction as a Spontaneous Model for
Early Alzheimer’s Disease: A Translational Study of
Neuropathological and Inflammatory Markers
Trine Schütt 1 2, Lone Helboe 2, Lars Østergaard Pedersen 3, Gunhild Waldemar 4,
Mette Berendt 1, Jan Torleif Pedersen 2

The canine (dog) model of human aging and disease: dietary,
environmental and immunotherapy approaches
Carl W Cotman 1, Elizabeth Head

●Η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ: Η επιδημία του 21ου αιώνα. Εταιρία Alzheimer Αθηνών

● Distribution of tau hyperphosphorylation in canine dementia
resembles early Alzheimer’s disease and other tauopathies

Ajantha Abey 1 2, Danielle Davies 2 3, Claire Goldsbury 2 3, Michael Buckland