Περίπου δέκα ημέρες μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, το ελληνικό κοινό εκφράζει -για δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά- τις προτιμήσεις του για τις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές και τις προσδοκίες του για τη νέα προεδρία Ντόναλντ Τραμπ αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, το Κλίμα, τους πολέμους στην Ουκρανία και το Ισραήλ.

Από τη νέα πανελλαδική δημοσκόπηση της Prorata που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά σε δείγμα 650 ατόμων από 17 ετών και άνω, το χρονικό διάστημα 5 έως 8 Νοεμβρίου, εξάγονται ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ένας στους τρεις θα ψήφιζε Τραμπ

Εάν ψήφιζαν οι Έλληνες για πρόεδρο των ΗΠΑ, το 42% θα επέλεγε την Κάμαλα Χάρις ενώ το 34% τον Ντόναλντ Τραμπ. Υπενθυμίζεται ότι το καλοκαίρι (Ιούλιος 2024) τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 58% και 26% που σημαίνει ότι ο Ρεπουμπλικάνος πολιτικός «κέρδισε» στο μεσοδιάστημα περισσότερους Έλληνες. Ένας στους τέσσερις (21%) δε θα επέλεγε κανέναν από τους δύο.

Οι Έλληνες προτιμούν παραδοσιακά τον δημοκρατικό υποψήφιο όμως η διαφορά από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα συρρικνώθηκε

«Τα ποσοστά μου φαίνονται λογικά. Νομίζω λοιπόν ότι γενικά οι Έλληνες προτιμούσαν τον δημοκρατικό υποψήφιο από τον Τραμπ. Η Κάμαλα δεν ήταν ο ισχυρότερος υποψήφιος» λέει ο Αμερικανός πρώην διπλωμάτης στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζον Μπρέιντι Κίσλινγκ.

Βλέποντας τα συγκεκριμένα ποσοστά, αλλά και αυτά που ακολουθούν, ο Αφεντούλης Λαγγίδης, Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και διδάσκων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών εκτιμά πως υπάρχει ζήτημα με την ενημέρωση το κόσμου. «Ίσως είναι και το πιο σημαντικό με όλα αυτά που συζητάμε. Η ενημέρωση δεν είναι πλήρης αντιστροφή της πραγματικότητα, αλλά είναι απόκρυψη κάποιων παραμέτρων που θα μπορούσαν να κάνουν και τη διαφορά στις απαντήσεις».

Οταν «η κεντροδεξιά συμφωνεί με την ακροαριστερά»

Το προφίλ αυτών που θα ψήφιζαν τον Τραμπ και την Κάμαλα είναι ίσως το πλέον σημαντικότερο στοιχείο τόσο για τον κ. Λαγγίδη όσο και τον κ. Κίσλινγκ.

Η Κάμαλα Χάρις απολαμβάνει σημαντικής υποστήριξης ατόμων που κινούνται από τον ακροαριστερό μέχρι τον κεντροδεξιό χώρο, με την ακροδεξιά γωνιά να είναι “κάστρο” του Ντόναλντ Τραμπ (83%).

Παρατηρώντας τους ιδεολογικούς χώρους που προέρχονται οι υποστηρικτές της Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ, φαίνεται μεγάλη πόλωση. Οι υποστηρικτές της Χάρις είναι περισσότερο μοιρασμένοι, αλλά σίγουρα ελάχιστοι στον χώρο της ακροδεξιάς, μόλις 9%.

«Με ενδιέφερε πολύ να δω την ανάλυση αυτών των αποτελεσμάτων και πόσο στενά βασικά οι ακροδεξιοί ήταν αυτοί που έβλεπαν έντονα τον Τραμπ ως ευεργετικό. Όμως, η κεντροαριστερά τον έβλεπε επιβλαβή. Νομίζω ότι είναι μια πολύ γενική αίσθηση» λέει ο Αμερικανός διπλωμάτης.

«Εδώ είναι εντονότατη η πόλωση» λέει ο δρ. Λαγγίδης. «Στην Κάμαλα Χάρις, έχουμε άκρα αριστερά 42% και Κάμαλα Χάρις δεν είναι άκρα αριστερά. Το κέντρο ψηφίζει Κάμαλα. Εγώ, θα περίμενα από το κέντρο και δεξιότερα να υπάρχει μεγαλύτερη ταύτιση, στη δεξιά και το κέντρο. Εκεί θα περίμενα κάτι παραπάνω για τον Τραμπ. Εδώ όμως η κεντροδεξιά είναι αναφανδόν υπέρ της Κάμαλα. Εδώ βλέπουμε την κεντροδεξιά να συμφωνεί με την ακροαριστερά».

Οικονομικά, οι υποστηρικτές της Χάρις εδώ στην Ελλάδα είναι ελαφρώς καλύτερα οικονομικά, αθροιστούν τα ποσοστά. Μη προνομιούχοι θα ψήφιζαν στην Ελλάδα Τραμπ, λέει ο δρ. Λαγγίδης.

Το 46% των νέων στηρίζει Τραμπ

Η Χάρις έχει περισσότερες γυναίκες υποστηρίκτριες (53%) έναντι του Τραμπ (20%), ενώ ο Ρεπουμπλικάνος πολιτικός συγκινεί περισσότερο τις νεώτερες ηλικίες (46%) έναντι (33%) της Χάρις.

«Για μένα είναι η πιο ενδιαφέρουσα διαφάνεια» λέει ο Αφεντούλης Λαγγίδης, εστιάζοντας κυρίως στις ηλικίες. «Έχουμε μια αντιστροφή εδώ του εκλογικού σώματος. Ηλικιακά έχει ένα ενδιαφέρον γιατί στην ηλικία 17-34 είναι το 46% υπέρ Ντόναλντ Τραμπ ενώ στις ΗΠΑ ήταν η νεολαία που ψήφισε υποτίθεται υπέρ της Χάρις. Επίσης, το αντίθετο συμβαίνει στην Αμερική στους ανω των 55, που είναι αναφανδόν υπέρ Τραμπ στις ΗΠΑ, ενώ στην Ελλάδα οι μεγαλύτερες ηλικίες ψηφίζουν Κάμαλα. Στην μεσαία κατηγορία, στο 37-38 έχουμε περίπου ισοψηφία, άρα νομίζω πιο ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα για τις ηλικίες 17-34 και άνω των 55».

Επιχειρώντας, ο κ. Λαγγίδης να ερμηνεύσει την απήχηση του Τραμπ στους νέους εδώ στην Ελλάδα, τονίζει στην Ελλάδα έχουμε εντελώς διαφορετικά δεδομένα. «Στις ΗΠΑ υπάρχει ανεργία αλλά δεν είναι το κατανεμημένη προς αυτό το γκρουπ. Δεν είναι δηλαδή η ομάδα των 17-34 στις ΗΠΑ που υφίσταται την ανεργία όσο την υφίσταται εδώ στην Ελλάδα, λέει υπογραμμίζοντας όμως πως όλα αυτά είναι ελλείψει πηγών πληροφόρησης.

Ούτε Μπάιντεν, ούτε Κάμαλα λένε σχεδόν οι 7 στους 10

Σχεδόν ο ένας στους τρεις (27%) προτιμούσε την Κάμαλα έναντι του Τζο Μπάιντεν, ωστόσο, ένα συντριπτικό 65% δεν θα προτιμούσε κανέναν. «Εντυπωσιάστηκα από αυτή τη διαφάνεια», λέει ο Μπρέιντι. «Αυτό είναι πολύ σημαντικό στατιστικό γιατί αντιπροσωπεύει το γεγονός ότι οι Έλληνες, όπως και όλοι οι άλλοι, πιστεύουν ότι ο Μπάιντεν ήταν πολύ μεγάλος ηλικιακά για να είναι επιτυχημένος υποψήφιος, αλλά η εσωτερική διαδικασία με την οποία το Δημοκρατικό Κόμμα συσπειρώθηκε γύρω από την Καμάλα Χάρις, δεν είναι μια διαδικασία που θα λειτουργούσε για τους ξένους και οι Έλληνες τα βλέπουν απ΄ έξω».

Ο Αμερικανός πρώην διπλωμάτης εξηγεί ότι το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είχε καμία πραγματική επιλογή από το να συσπειρωθεί γύρω από τη Χάρις. «Ως Αμερικανός Δημοκρατικός, ξέρετε, είδα ότι η Χάρις ήταν η μόνη λογική λύση σε αυτό το σημείο της προεκλογικής εκστρατείας» δίχως να «σημαίνει ότι ήταν το καλύτερο άτομο για τη δουλειά».

Μετά την αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν τον Ιούλιο από την κούρσα, ο Μπρέιντι υπογραμμίζει ότι δεν υπήρχε χρόνος για άλλο πρόσωπο που να έχει “νομιμοποίηση” για να εκλεγεί. «Βασικός λόγος για τις ανόητα μακροχρόνιες προεκλογικές εκστρατείες στις ΗΠΑ», σύμφωνα με τον διπλωμάτη «είναι να βρεθεί ένα ιδιαίτερα επίμονο άτομο που αποδεικνύει την ικανότητα να εμπνέει πολλές διαφορετικές εκλογικές ομάδες και περιφέρειες και η Κάμαλα Χάρις, αν και πολύ αποτελεσματική στην προσέλκυση δωρητών, δεν μπορούσε μέσα στο στενό χρονικό διάστημα να υπηρετήσει επιτυχώς αυτόν τον στόχο».

Ρωσία και Ισραήλ οι κερδισμένοι από την εκλογή Τραμπ

To Ισραήλ (75%) και η Ρωσία (70%) θεωρούν οι ερωτηθέντες ότι θα είναι οι κερδισμένοι από τη νέα προεδρία Τραμπ, εκτιμώντας αντίθετα ότι ο ίδιος δεν επιφυλάσσει ευνοϊκή στάση για ελληνικά και κυπριακά ζητήματα. Για άλλα σημαντικά διεθνή ζητήματα, Παλαιστίνη, Ουκρανία και Κλιματική Αλλαγή, η εκλογή του συγκεκριμένου προέδρου δεν είναι επίσης καλό νέο για τους Έλληνες που ρωτήθηκαν.

«Νομίζω ότι ακολουθούν λίγο πολύ την κυρίαρχη τάση, οι άνθρωποι έχουν ξεκάθαρη αντίληψη ότι ο Τραμπ είναι υπέρ του Ισραήλ και κατά της Παλαιστίνης, ότι δεν ενδιαφέρεται για την Ευρώπη, προτιμά τη Ρωσία από την Ουκρανία» σχολιάζει ο Μπρέιντι. «Είναι γνωστό ότι ο Τραμπ είχε δηλώσει όχι μόνο πολέμιος, αλλά επειδή ο ίδιος πίστευε ότι δεν υπάρχει Κλιματική Αλλαγή» συμπληρώνει ο κ. Λαγγίδης.

Αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα η εκλογή Τραμπ λένε οι μισοί Έλληνες

Μόλις το 35% θεωρεί ότι η εκλογή του είναι καλό για την Ελλάδα, το17% για το Κυπριακό και το 27% για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το 53% θεωρεί ότι ο Τραμπ δεν θα ωφελήσει τη χώρα.

Ειδικά για την Ελλάδα, ο Μπρέιντι Κίσλινγκ νομίζει ότι «ο κόσμος βλέπει με ακρίβεια ότι ο Τραμπ δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, ως χώρα, ούτε θετικό ούτε αρνητικό. “Φιλοσοφικά” είναι κακός για την Ελλάδα, αλλά οι άνθρωποι δεν έχουν λόγο να λένε ότι είναι αντίθετος με την Ελλάδα, απλώς η στάση του δεν υποστηρίζει την ελληνική θέση που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες και τέτοια πράγματα, όπου η τουρκική θέση είναι πιο κοντά σε αυτή του Τραμπ, τους κανόνες τους διαμορφώνει ο ισχυρός» υπογραμμίζει ο Αμερικανός ειδικός.

«Εκεί παραμένει ουσιαστικά η συζήτηση, ότι δηλαδή ο Τραμπ θαυμάζει τον Ερντογάν» προσθέτει ο δρ. Λαγγίδης. Και επί τη βάσει αυτού βλέπουμε αυτά τα ποσοστά, λέει, εκτιμώντας ότι οι απαντήσεις για την Ελλάδα και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στήριζονται σε όσα έχει ακούσει ο κόσμος για τις αμοιβαίες σχέσεις Ερντογάν και Τραμπ. «Αυτό τους επηρεάζει, ανεξαρτήτως αν γνωρίζουν ότι ο Τραμπ ήταν αυτός που μπλόκαρε τα F-35 που παραλίγο να μπλοκάρει όλη την τουρκική οικονομία» παρατηρεί.

Καλός για τους πλούσιους και την ομογένεια ο Τραμπ

Η εκλογή Τραμπ, για τα εσωτερικά των ΗΠΑ, δεν φαίνεται να είναι καλή εξέλιξη -σύμφωνα πάντα με την έρευνα- για τους μετανάστες (80%), τα δικαιώματα των γυναικών (24%) και τους εργαζόμενους (41%). Ωστόσο, για ειδικά για τους πλούσιος 87%, την οικονομία (60%) αλλά και την ελληνική ομογένεια είναι κάτι θετικό ή μάλλον θετικό.

Σχολιάζοντας το θετικό υψηλό ποσοστό (52%) για την ελληνική ομογένεια, ο Αφεντούλης Λαγγίδης εκτιμά πως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Εξηγεί πως οι Έλληνες θεωρούν καλή την εκλογή Τραμπ για την ελληνική ομογένεια,«προφανώς επί τη βάσει της προηγούμενης 4τίας όπου ακούγαμε κάτι ονόματα π.χ. Τζορτζ Τζιτζίκος, οι οποίοι ήταν υποτίθεται μέσα στο προεδρικό περιβάλλον και σηκώνανε τηλέφωνα και αμέσως απαντούσε ο Τραμπ. Εντάξει αυτά είναι αναπόφευκτα στην Ελλάδα. Πάντα θα ψάχνουμε κάτω από την τελευταία πέτρα να βρίσκεται κάποιος Έλληνας να είναι σημαντικός και παρά τω πλευρό του προέδρου».

Ένας πρόεδρος για τους πλουσίους που στηρίζει το «προλεταριάτο»

Ενώ όπως ειπώθηκε παραπάνω τον Τραμπ στήριξαν περισσότερο οι λιγότεροι προνομιούχοι, σχεδόν οι 9 στους 10 θεωρούν ότι η εκλογή του θα ωφελήσει τους πλουσίους ενώ ένα 42% την εργατική τάξη. «Είναι αξιοσημείωτο το αποτέλεσμα» σχολιάζει ο Κίσλινγκ, υπογραμμίζοντας όμως ότι «αυτό ακριβώς που έκανε ο Τραμπ», ήταν να πεί “ξέρετε, εκπροσωπώ πλούσιους ανθρώπους και αν με ψηφίσετε θα γίνεται και εσείς πλούσιοι” που φυσικά είναι γελοίο. Αλλά στις ΗΠΑ αυτό το επιχείρημα λειτουργεί. Αλλά αν είστε ξένοι, καταλαβαίνετε αυτόματα ότι αυτό το επιχείρημα είναι απίστευτα ανόητο».

Είναι συναρπαστικό, για τον ίδιο που οι Έλληνες εδώ έχουν παρόμοια θέση με αυτή των Αμερικανών σε αυτό το κομμάτι. «Οι ψηφοφόροι του Βελόπουλου στην Ελλάδα, πιστεύουν στη μαγεία, έτσι και οι ψηφοφόροι Τραμπ πιστεύουν στη μαγεία…» λέει χαρακτηριστικά.

«Εμφανίζεται ένα παράδοξο εδώ πέρα» λέει ο κ. Λαγγίδης, «δηλαδή, εμφανίζεται ότι το “προλεριάτο”, εντός πολλών εισαγωγικών, να ψηφίζει Τραμπ, όταν 87% απαντάει ότι είναι για τους πλούσιους. Για αυτό σας είπα ότι υπάρχει ελλιπής ενημέρωση, και ότι υπάρχουν στερεότυπα τα οποία προκύπτουν όμως από άλλες θεματικές για την ελληνική ομογένεια κτλ».

Ο Λαγγίδης πιστεύει ότι οι Έλληνες δεν καταλαβαίνουν τι τάξη υπάρχει στις ΗΠΑ. «Υπάρχει η τάξη των μη προνομιούχων αλλά δεν είναι εργατική τάξη. Στις ΗΠΑ δεν μιλάμε με άλλα κλασικά παραδείγματα που ισχύουν ίσως για τον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχει, αλλά δεν χαρακτηρίζεται ως εργατική τάξη ή τέλος πάντων θεωρούν ότι μέσα στο πλαίσιο του αμερικανικού συστήματος το οποίο είναι ξέρετε το American dream «δουλεύεις πας μπροστά, δεν δουλεύεις δεν πας μπροστά» είναι ένα παράδοξο, αλλά δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για εργατική τάξη».

Κοντολογίς για τον ίδιο, «δεν μπορείς να ψηφίσεις όπως ένα Αμερικανός και ένας Αμερικανός δεν θα μπορούσε να ψηφίσει όπως ακριβώς ένας Έλληνας».

Η Αμερικανική Δημοκρατία δεν είναι ανεξάρτητη λένε οι 8 στους 10

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η Έλληνες που ρωτήθηκαν, στη συντριπτική τους πλειονότητα, δεν θεωρούν την Αμερικανική Δημοκρατία υγιή, δηλαδή να λειτουργεί ανεξάρτητα. Το 76% θεωρεί ότι η αμερικανική δημοκρατία δεν λειτουργεί ανεξάρτητα από ισχυρά συμφέροντα και ομάδες συμφερόντων (lobbies).

Μητσοτάκης και Λατινοπούλου συνομιλητές του Τραμπ

Τον Κυριάκο Μητσοτάκη θεωρεί το 30% ως τον Έλληνα αρχηγό κόμματος που μπορεί να συνεννοηθεί καλύτερα με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Δεύτερη έρχεται η Αφροδίτη Λατινοπούλου (19%) και τρίτος ο Κυριάκος Βελόπουλος (18%).

Είναι ένα αποτέλεσμα που ικανοποιεί τον Μπρέιντι Κίσλινγκ, διότι «προφανώς ο κόσμος έχει χαμηλές προσδοκίες για το ποιος ηγέτης αρέσει στον Τραμπ».

Ο Μητσοτάκης θα είναι ένα άτομο που μπορεί να μιλήσει με τον Τραμπ, γιατί μπορεί να μιλήσει με οποιονδήποτε και ο Μητσοτάκης είναι πολύ ρεαλιστής και ο Τραμπ δεν θα έχει πρόβλημα μαζί του. Μπορεί ο Τραμπ να συνεργάζεται πολύ στενά με τους εξτρεμιστές, στο εσωτερικό των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Μπρέιντι, αλλά στο εξωτερικό, χρειάζεται ανθρώπους που μπορούν αντικειμενικά να φέρουν εις πέρας πράγματα και ο Μητσοτάκης είναι πρωθυπουργός στην Ευρώπη που έχει σχετικά καλό επίπεδο νομιμότητας να κάνει πράγματα, λέει ο Μπρέιντι. «Είναι η αντίληψή μου, αλλά νομίζω ότι είναι επιστημονικά σωστή και ο Τραμπ αναζητά ανθρώπους που μπορούν να κυβερνήσουν. Του αρέσει ο Όρμπαν, γιατί πιστεύει ότι ο Όρμπαν παίρνει αυτό που θέλει στην Ουγγαρία, οπότε αν ο Τραμπ θέλει να συναλλάσσεται με την Ουγγαρία είναι κάτι που ο Όρμπαν “ναι” και συμβαίνει. Αυτό που ψάχνει».

Το ποσοστό που «αιφνιδιάζει»

Ωστόσο, το 19% αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη τόσο για τον Μπρέιντι όσο και για τον δρ. Λαγγίδη.

«Ναι είναι εντυπωσιακό, ντρέπομαι να πω ότι είναι τόσο νέα πολιτικός που ξέχασα ότι υπήρχε… Η ιδέα ότι αυτό το νέο κόμμα, έγινε ξαφνικά κέντρο ελπίδας για ανθρώπους που πιστεύουν στα μαγικά ξεπερνώντας και τον Βελόπουλο». Ωστόσο, για τον ίδιο αυτό το αποτέλεσμα «λέει πολλά για την ελληνική πολιτική, δεν λέει τίποτα για τον Ντόναλντ Τραμπ όμως».

«Το 19% της Λατινοπούλου με αιφνιδιάζει» υπογραμμίζει ο κ. Λαγγίδης. «Είναι ένα πρόσωπο ευχάριστο μπορεί να μιλάει καλά αγγλικά, δεν την έχω ακούσει ποτέ, να έχει αυτό το κοσμοπολίτικο στην εμφάνιση πάντοτε και από και πέρα… Με ποιο σκεπτικό;» αναρωτιέται ο κ. Λαγγίδης. «Να είναι στη δεύτερη θέση, επειδή του έστειλε φιλάκια καρδούλες; Με την περίπτωση Λατινοπούλου σηκώνω τα χέρια», καταλήγει ο ειδικός στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Από κει και πέρα ο δρ. Λαγγίδης βλέπει ότι χρειάζονται ειδικά κριτήρια, όπως ο κοσμοπολιτισμός «Ο Μητοστάκης έχει σπουδές στις ΗΠΑ, μιλάει καλά αγγλικά. Πολιτικά να είναι κάτι δεξιά του κέντρου, όντως. Ο Τραμπ δεν μπορεί να μιλήσει με εξαίρεση τον Κιμ Γιονγκ Ουν, τη γλώσσα αριστερών ηγετών». Εξάλλου, συμπληρώνει πως «την πρωτοκαθεδρία έχει ο incumbent, δηλαδή ο νυν πρωθυπουργός. Σχεδόν αυτό πάντοντε συμβαίνει».

Headlines