Βασίλης Βασιλικός: «Το ήθος του ύφους είναι ύφος του ήθους»

Ο Βασίλης Βασιλικός, ένας από τους πιο μεταφρασμένους έλληνες συγγραφείς, από τον θάνατο του οποίου συμπληρώνεται σε λίγες μέρες ένας χρόνος, γεννήθηκε πριν 90 χρόνια, στις 18 Νοεμβρίου 1934.

Στις 19 Φεβρουαρίου 1996 μιλώντας στα «ΝΕΑ» και τη Μικέλα Χαρτουλάρη, o Βασίλης Βασιλικός αναφέρθηκε στη σχέση του με το γράψιμο:

«Εγώ το γράψιμο το αντιμετώπιζα πάντα σαν θεραπεία. Όχι σαν επάγγελμα. Γι’ αυτό το “Γλαύκος Θρασάκης” με βοήθησε να λύσω ένα σωρό προβλήματά μου. Γιατρευόμουν μεταβιβάζοντάς τα σε ένα φανταστικό πρόσωπο (τον Θρασάκη ή και τον βιογράφο του), όπως ο θεραπευόμενος στον ψυχαναλυτή του.

»Γι’ αυτό και δεν χρειάστηκα ποτέ να κάνω ψυχανάλυση».

Ξαναμοντάρισμα

»Αν μου πει κάποιος ότι βαρέθηκε, ρίχνω το φταίξιμο στον εαυτό μου, όχι στον αναγνώστη. Γι’ αυτό και έκοψα 350 σελίδες από το “Κ” για τη γαλλική έκδοσή του. Γι’ αυτό επεξεργάζομαι ξανά τα βιβλία μου. Γιατί, ύστερα από 45 χρόνια που εξασκώ τη λογοτεχνία, κατάλαβα πώς το πρόβλημα είναι το μοντάζ. Η δυναμική των ίδιων σκηνών σε άλλη αλληλουχία.

»Αυτό το ξαναμοντάρισμα δεν μαρτυρεί έλλειψη έμπνευσης. Αντίθετα, δείχνει τον απόλυτο σεβασμό μου προς τον πρώτο κανόνα της επικοινωνίας, που είναι να μην πλήττει ο συνάνθρωπός σου, είτε στη ζωή είτε στα βιβλία. Και πλήξη δημιουργούν οι ναρκισσευόμενοι».

Στα πλαίσια της συνέντευξής του, ο Βασίλης Βασιλικός κλήθηκε να συμπληρώσει το δικό του αλφαβητάρι.

Το Αλφαβητάρι μου

Αμφισβήτηση: Αυτό που δεν τελειώνει ποτέ.

Βραβείο κρατικό: Μια φορά μου δόθηκε το ’80 για το “Τελευταίο Αντίο” και το αρνήθηκα

Γράμμα: Το ικρίωμα του αλφαβήτου μας και της ζωής

Δημοσιογραφία: To μεγάλο σχολείο της καλής λογοτεχνίας.

Έμπνευση: Όπως λένε οι Άγγλοι, η δημιουργία είναι 90% perspiration (ιδρώτας) και 10% inspiration (έμπνευση).

Ζώδιο: Είμαι Σκορπιός και δαγκώνω την ουρά μου.

Ήθος: Το ήθος του ύφους είναι ύφος του ήθους.

Θεσσαλονίκη: Ελπίζω να προλάβει την πρόσκληση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας το 1997.

Ίμια: Όπως είπε ο Γιάννης Ρίτσος, η ζωή τραβάει την ανηφόρα με σημαίες και με ταμπούρλα.

Κλίντον: Είναι ο τελευταίος φιλέλληνας πρόεδρος των ΗΠΑ. Ύστερα από αυτόν θα είναι όλοι φιλότουρκοι.

Λογοτεχνία ελληνική: Η μεγάλη αγαπημένη που προσπαθώ να προεκτείνω τα χωρικά της ύδατα μέσω της τηλεόρασης. Ο αντίποδας της λογοτεχνίτιδας από την οποία πάσχουμε εδώ στην Ελλάδα

Μαϊντανός: Τηλε-μαϊντανός σε τηλε-καρυκεύματα ατελών τηλε-παρουσιαστών

Νοσταλγία: Η λέξη-κλειδί της ύπαρξής μου.

Ξυπόλητος στ’ αγκάθια

Ουτοπία: Αυτό που κινεί τις μάζες κι εμένα.

Πρέσβυς: Πρεσβύτερος. Πρεσβύτατος. Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας μνημονεύσαντες.

Ρούλα Κορομηλά: Το πιο συμπαθητικό και ικανό πρόσωπο της ιδιωτικής τηλεόρασης.

Σημίτης: Δύο συν τέσσερα. Ελπίδα και Νίκη.

Τέλος: Κάθε τέλος εμπεριέχει εν σπέρματι μια καινούργια αρχή. Τέλος Ταταύλα, τέλος το τάβλι.

Υψιλον: Ένας μικρός εκδοτικός οίκος μεγάλης ποιοτικής γκάμας.

Φανουρόπιτα: Παλιά την έβαζαν κάτω από το κρεβάτι τους οι κοπέλες για να ονειρευτούν το γαμπρό. Σήμερα, προσφέρεται και στο σούπερ μάρκετ κατεψυγμένη.

Χι: Το μαγικό γράμμα εξόδου σ’ έναν μπλοκαρισμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή. Exit.

Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία. Ισχύει πάντα, για να μην ξεχνάμε τον αγωνιστικό εαυτό μας.

Ωνάσειο: Μας επαναφέρει στο Άλφα.