Κλιματική αλλαγή: Η υπερθέρμανση του πλανήτη κοστίζει ζωές – Έρευνα υπολογίζει τους θανάτους

Την ώρα που οι παγκόσμιοι ηγέτες συζητούν για την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπισή της στη σύνοδο COP29, χωρίς να φαίνονται διατεθειμένοι να λάβουν επείγοντα μέτρα για την επείγουσα κατάσταση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, νέα επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι οι ραγδαίες αλλαγές στο περιβάλλον προκαλούν εκατομμύρια θανάτους.

Πρόκειται για νέα βάση δεδομένων με εκατοντάδες μελέτες που αναλύουν τον ρόλο της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης στα ακραία καιρικά φαινόμενα, που καταρτίστηκε από την ιστοσελίδα Carbon Brief και δημοσιεύθηκε στον Guardian.

Είναι η μόνη ολοκληρωμένη αξιολόγηση και αποτελεί συντριπτική απόδειξη ότι η κλιματική έκτακτη ανάγκη είναι παρούσα, αφαιρώντας ζωές και βιοποριστικά μέσα σε όλες τις γωνιές του κόσμου.

Σύμφωνα με την έρευνα τουλάχιστον 24 κύματα καύσωνα, που δεν ήταν δυνατόν να έχουν σημειωθεί στο παρελθόν, έχουν πλήξει κοινότητες σε ολόκληρο τον πλανήτη γεγονός που καταδεικνύει το πόσο σοβαρά η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη επιτείνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Η καύση ορυκτών καυσίμων έχει αλλάξει τόσο δραματικά το κλίμα ώστε οι καύσωνες πλήττουν τις κοινότητες με μια σοβαρότητα και συχνότητα που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού τα τελευταία 5.000 χρόνια

Πρωτοφανείς καύσωνες στοίχισαν ζωές σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη και Ασία ενώ οι επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι αυτοί θα είχαν σχεδόν μηδενικές πιθανότητες να συμβούν χωρίς την επιπλέον θερμότητα που παγιδεύεται από τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων.

Περαιτέρω μελέτες αξιολόγησαν πόσο χειρότερα έχει επιδεινώσει η αύξηση της θερμοκρασίας τις συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων, με τα ευρήματα να είναι σοκαριστικά.

Εκατομμύρια θάνατοι σε μία 20ετία – 100.000 ετησίως

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, εκατομμύρια άνθρωποι και πολλές χιλιάδες νεογέννητα μωρά δεν θα είχαν πεθάνει πρόωρα χωρίς την υπερθέρμανση που προκλήθηκε από τον άνθρωπο.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ένα στα τρία νεογέννητα μωρά που πέθαναν εξαιτίας της ζέστης θα είχε επιβιώσει εάν η υπερθέρμανση δεν είχε ωθήσει τις θερμοκρασίες πέρα από τα φυσιολογικά όρια – δηλαδή περίπου 10.000 μωρά χάνονται ετησίως. Η μελέτη αξιολόγησε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος από το 2001 έως το 2019.

Μια άλλη μελέτη για τους θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη το καλοκαίρι από το 1991-2018 διαπίστωσε επίσης θανατηφόρο αντίκτυπο της αύξησης της θερμοκρασίας στις 43 χώρες που αξιολογήθηκαν.

Η αναγωγή αυτών των ευρημάτων σε έναν παγκόσμιο αριθμό δεν είναι απλή, αλλά μια κατά προσέγγιση εκτίμηση που έδωσαν οι επιστήμονες είναι περισσότεροι από 100.000 θάνατοι ετησίως. Για τις δύο δεκαετίες που ερευνήθηκαν, αυτό συνεπάγεται φόρο αίματος εκατομμυρίων ζωών εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.

Συνολικά, οι μελέτες που υπολογίζουν το ρόλο της κλιματικής κρίσης σε αυτό που πλέον περιγράφεται ως «αφύσικη» καταστροφή δείχνουν ότι 550 καύσωνες, πλημμύρες, καταιγίδες, ξηρασίες και πυρκαγιές συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα και σε πιο μεγάλο βαθμό λόγω της υπερθέρμανσης.

Δυσθεώρητο οικονομικό κόστος

Η θανατηφόρα υπερτροφοδότηση των ακραίων καιρικών φαινομένων δεν είναι καινούργια – υπάρχει εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητη. Αλλά περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι που πέθαναν πρόωρα στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τον καύσωνα του 2003 θα είχαν ζήσει εάν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας.

Πιο πρόσφατα, η αυξημένη ένταση του τυφώνα Μαρία το 2017, που τροφοδοτήθηκε από την κλιματική αλλαγή, ήταν η αιτία για 3.700 θανάτους στο Πουέρτο Ρίκο, ενώ 13.000 άνθρωποι δεν θα είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους από τον τροπικό κυκλώνα Idai στη Μοζαμβίκη το 2019 χωρίς την υπερθέρμανση.

Το κόστος δε σε χρήματα είναι δυσθεώρητο. Τέσσερις μεγάλες πλημμύρες στο Ηνωμένο Βασίλειο θα είχαν προκαλέσει μόνο τα μισά από τα 18 δισ. δολάρια σε κατεστραμμένα κτίρια, αν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή.

Σε αυτόν τον κατάλογο καταστροφών έρχεται να προστεθεί και η απώλεια καλλιεργειών στις ΗΠΑ και στη νότια Αφρική, με την αύξηση της θερμοκρασίας να ευθύνεται για την αφαίρεση τροφίμων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων από το τραπέζι των ανθρώπων.

Επιδρά επίσης στις πολιτιστικές παραδόσεις, παίζοντας πχ σημαντικό ρόλο στην πρώιμη ανθοφορία των διάσημων κερασιών στο Κιότο της Ιαπωνίας, την πρωιμότερη ημερομηνία σε περισσότερα από 1.200 χρόνια καταγραφής.

Τι υπολόγισαν οι μελέτες

Συνολικά οι μελέτες εξέτασαν τις επιπτώσεις που προκύπτουν από την αύξηση της θερμοκρασίας κατά περίπου 1,3C μέχρι σήμερα.

Η προοπτική των 2,5C έως 3,0C, όπου οδεύει ο κόσμος, είναι επομένως καταστροφική, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Καλούν τα κράτη του κόσμου που συναντώνται στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα Cop29 στο Αζερμπαϊτζάν να επιτύχουν βαθιές και γρήγορες περικοπές στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να χρηματοδοτήσουν την προστασία που χρειάζονται απεγνωσμένα πολλές κοινότητες από τις αναπόφευκτες πλέον κλιματικές καταστροφές.

Η επιστήμη του προσδιορισμού του ρόλου της παγκόσμιας θέρμανσης στα ακραία καιρικά φαινόμενα ονομάζεται απόδοση. Πριν μια δεκαετία όταν και εμφανίστηκε παρομοιαζόταν με έρευνα εντοπισμού δακτυλικών αποτυπωμάτων. Τώρα ο ρόλος της αύξησης της θερμοκρασίας είναι τόσο εμφανής που οι επιστήμονες μοιάζουν ως αυτόπτες μάρτυρες ενός εγκλήματος.

Τα «αδύνατα» ακραία καιρικά φαινόμενα, δηλαδή εκείνα που έχουν εξαιρετικά μικρή πιθανότητα να συμβούν χωρίς την υπερτροφοδότηση της ανθρωπογενούς θέρμανσης του πλανήτη, είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά.

Δείχνουν ότι η καύση ορυκτών καυσίμων έχει αλλάξει τόσο δραματικά το κλίμα ώστε οι καύσωνες πλήττουν τις κοινότητες με μια σοβαρότητα και συχνότητα που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού τα τελευταία 5.000 χρόνια. Είναι ένας νέος κόσμος, για τον οποίο οι πόλεις, τα νοσοκομεία, οι δρόμοι και τα αγροκτήματα είναι απροετοίμαστοι, και ένας κόσμος που γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνος κάθε μέρα καθώς οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχίζουν να διοχετεύονται στην ατμόσφαιρα.

«Το τεράστιο βάρος αυτών των στοιχείων ενισχύει τον αντίκτυπο που έχει η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας σήμερα – όχι σε κάποιο μακρινό σημείο στο μέλλον», δήλωσε ο Robert McSweeney, στο Carbon Brief, ο οποίος συνέταξε τη βάση δεδομένων.

Οι 744 μελέτες απόδοσης που συγκέντρωσε το Carbon Brief χρησιμοποίησαν μετεωρολογικά δεδομένα για να συγκρίνουν ακραία γεγονότα στο σημερινό θερμό κλίμα με τα ίδια γεγονότα σε υπολογιστικά μοντέλα του κλίματος που υπήρχαν πριν από τη μεγάλης κλίμακας καύση ορυκτών καυσίμων. Η σύγκριση αυτή επιτρέπει στους επιστήμονες να υπολογίσουν πόσο πιο πιθανό και σοβαρό ήταν το ακραίο γεγονός σήμερα, αποκαλύπτοντας το ρόλο της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη στην επιδείνωση του γεγονότος.

Με πληροφορίες από Guardian