Όλοι δυσαρεστημένοι με το σχέδιο συμφωνίας στην COP29 – Παραμένει το χάσμα πλούσιων και φτωχών

Δυσαρέσκεια και πόλωση κατέλαβαν την Πέμπτη τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα που πραγματοποιείται στο Αζερμπαϊτζάν, μετά την παρουσίαση σχεδίου συμφωνίας που έδινε δύο εντελώς διαφορετικές επιλογές για το κρίσιμο ζήτημα της χρηματοδότησης. Με τη σύνοδο COP29 να πλησιάζει τη λήξη της, όλοι ελπίζουν σε μια λύση της τελευταίας στιγμής.

Κύριος στόχος της COP29 είναι να υπάρξει συμφωνία για τη χρηματική βοήθεια που πρέπει να προσφέρουν οι πλούσιες χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσει ο αναπτυσσόμενος κόσμος της κλιματικής αλλαγής.

Η χρηματοδότηση αυτή περιορίζεται σήμερα στα 100 δισ. δολάρια ανά έτος, θα πρέπει όμως να φτάσει τουλάχιστον το 1 τρισ.  δολάρια ανά έτος μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων που παρουσιάστηκαν στην COP29.

«Η διαδικασία εξελίσσεται σε ένα τραγικό θέαμα, μια παράσταση  κλόουν»

Οι πλούσιες χώρες υποστηρίζουν ότι το ποσό αυτό δεν μπορεί να προέρχεται αποκλειστικά από κρατικά ταμεία και ζητούν τη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων και πόρων από αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα.

Όλα δείχνουν ότι η σύνοδος δεν θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή όπως προβλέπει το πρόγραμμα και θα παραταθεί το Σαββατοκύριακο, όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε χρονιά.

Το νεότερο προσχέδιο συμφωνίας παρουσιάστηκα από την αζερική προεδρία της COP29 το πρωί της Κυριακής με πολύωρη καθυστέρηση.

Το σχέδιο των 10 σελίδων, μειωμένο κατά το ήμισυ σε σχέση με την προηγούμενη εκδοχή, δίνει δύο επιλογές που ουσιαστικά συνοψίζουν τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα.

Η μία πρόταση προβλέπει ότι η χρηματοδότηση πρέπει να έχει τη μορφή επιχορηγήσεων και ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να προσφέρουν βοήθεια η μία στην άλλη σε εθελοντική βάση.

Η δεύτερη πρόταση, που αποτυπώνει τις θέσεις των πλούσιων χρεών, διευρύνει τη βάση των χρηματοδοτών πέρα από τα κρατικά ταμεία.

Και οι δύο επιλογές δεν διευκρινίσουν το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης, σημειώνοντας με ένα «X» τη θέση όπου θα έπρεπε να βρίσκεται το νούμερο.

«Το κείμενο που έχουμε…. είναι ανισόρροπο και απαράδεκτο» δήλωσε ο ευρωπαίος επίτροπος Κλίματος Βόπκε Χέκστρα, ο οποίος ζήτησε νέες πρωτοβουλίες της αζέρικης προεδρίας στην Cop29.

Απογοητευμένος ήταν και ο διαπραγματευτής του Παναμά, Χουάν Κάρλος Μοντερέι Γκόμεζ: «Η διαδικασία εξελίσσεται σε ένα τραγικό θέαμα, μια παράσταση κλόουν, αφού ακόμα και όταν φτάνουμε στην τελευταία στιγμή εμφανίζεται ένα τόσο αδύναμο κείμενο».

Η προεδρία της COP29 υποσχέθηκε πάντως να παρουσιάσει νέο σχέδιο συμφωνίας στο οποίο το «Χ» θα έχει αντικατασταθεί με αριθμούς.

Μιλώντας από τη σύνοδο της G20 στην Βραζιλία, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε τη διεθνή κοινότητα ότι στην COP29 «η αποτυχία δεν είναι επιλογή».

Ορυκτά καύσιμα

Κάποιοι διαπραγματευτές διαμαρτυρήθηκαν επίσης ότι το σχέδιο συμφωνίας της Πέμπτης δεν κάνει αναφορά στην δέσμευση της περυσινής COP στο Ντουμάι για «μετάβαση» από τα ορυκτά καύσιμα στην πράσινη ενέργεια.

«Είχαμε καλή πρόοδο πέρυσι, πρέπει να συνεχίσουμε αυτό το έργο. Στο υφιστάμενο κείμενο, ορισμένες από αυτές τις εκκλήσεις είναι κρυμμένες, αποδυναμωμένες ή ελαχιστοποιημένες» δήλωσε ο αυστραλός υπουργός Κλιματικής Αλλαγής και Εέργειας Κρις Μπάουεν, μιλώντας εκ μέρους ομάδας χωρών που περιλαμβάνει τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.

«Πρόκειται για πισωγύρισμα και δεν μπορεί να γίνει δεκτό την ώρα της κρίσης» είπε.

Στην κλιματική σύνοδο του Παρισιού το 2015, σχεδόν το σύνολο της διεθνούς κοινότητας συμφώνησε να συγκρατήσει στους 1,5-2,0 βαθμούς Κελσίου την άνοδο της θερμοκρασίας έως τα τέλη του αιώνα, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπδα.

Λόγω της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη ανέβει κατά περίπου 1,3 βαθμούς και πολλοί ειδικοί πιστεύουν πλέον ότι ο στόχος των 1,5 βαθμών είναι πρακτικά νεκρός, καθώς το όριο προβλέπεται να ξεπεραστεί στις αρχές της δεκαετίας του 2030.

Το ζήτημα της κατάργησης των ορυκτών καυσίμων προκάλεσε εντάσεις στην COP29 από την πρώτη μέρα, όταν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ επιτέθηκε στους επικριτές της αζερικής βιομηχανίας υδρογονανθράκων λέγοντας ότι το πετρέλαιο και το αέριο είναι «δώρο Θεού».

Νωρίτερα, ο διευθύνων σύμβουλος της COP29 και υπουργός Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν πιάστηκε να σχεδιάζει νέες συμφωνίες ορυκτών καυσίμων στο περιθώριο της συνόδου.