Δανία: Η πιο κουλ πόλη είναι της Ευρώπης είναι η «πόλη των πέντε λεπτών»

Πώς θα ήταν εάν τα πάντα απείχαν 400 μέτρα μεταξύ τους; Σε αυτό το στοίχημα καλούνται να ανταπεξέλθουν αρχιτέκτονες στη Δανία που έχουν αναλάβει να αναμορφώσουν ένα παλιό βιομηχανικό λιμάνι της Κοπεγχάγης σε μία σύγχρονη πόλη με γνώμονα την ποιότητα της καθημερινής ζωής.

Πρόκειται για το Nordhvan μία γειτονιά, που την αποκαλούν πόλη λόγω της κλίμακας της, και απέχει μόλις 15 λεπτά με το μετρό από τον κεντρικό σταθμό της Κοπεγχάγης.

Η γειτονιά σχεδιάστηκε έτσι ώστε να είναι όλα – από σχολεία και παιδικές χαρές μέχρι επιχειρήσεις και χώροι αναψυχής– προσβάσιμα μέσα σε πέντε λεπτά.

Τα πάντα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με τα πόδια ή με ποδήλατο, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη για μετακινήσεις

«Παρόλο που μοιάζει με οποιαδήποτε σύγχρονη συνοικία, είναι η πρώτη “πόλη των πέντε λεπτών” στον κόσμο», εξήγησε ο ξεναγός Μπέντε Χόφμαν από την εταιρεία πολιτιστικών περιηγήσεων Slow Tours. «Όταν το έργο ολοκληρωθεί, όλα όσα χρειάζεστε θα βρίσκονται σε απόσταση 400 μέτρων με τα πόδια».

Η μετακίνηση είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ζωής, καθώς προσθέτει πολύ χρόνο στην καθημερινή ρουτίνα.

Τα πάντα είναι προσβάσιμα σε πέντε λεπτά

«Δημιουργούμε μια γειτονιά που ανταποκρίνεται στις καθημερινές ανάγκες και στις ειδικές περιστάσεις», εξηγεί ο Πέτερ Μπουρ Άντερσεν, αρχιτέκτονας από το BRIQ Studios που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον σχεδιασμό του Nordhavn.

«Τα πάντα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με τα πόδια ή με ποδήλατο, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη για μετακινήσεις. Η περιοχή προωθεί επίσης έναν τρόπο ζωής χωρίς αυτοκίνητο ως επί το πλείστον, καθώς συνδέεται με ποδηλατόδρομους και το μετρό».

Η Κοπεγχάγη είναι σήμερα η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Αρχιτεκτονικής της Unesco (μέχρι το 2026) και καινοτόμες λύσεις για έξυπνη διαβίωση έχουν αναπτυχθεί σε ολόκληρη τη δανική πρωτεύουσα.

Ωστόσο, η ιδέα του Nordhavn για την «πόλη των πέντε λεπτών» είναι μοναδική. Ενώ υπάρχουν μερικές πόλεις των 10 λεπτών που αναπτύσσονται σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης μιας στη Σεούλ της Νότιας Κορέας, η μοναδική ιδέα του Nordhavn είναι το πιο φιλόδοξο σχέδιο αστικής ανάπτυξης στη Σκανδιναβία.

Κοινωνικοί, οικονομικοί, περιβαλλοντικοί παράγοντες

Για το Nordhavn, η βιωσιμότητα είναι κάτι περισσότερο από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Για την κατασκευή κάθε κτιρίου πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του.

Για παράδειγμα, ο κινηματογράφος Big Bio -το νεότερο θέατρο της πόλης- είναι κατασκευασμένος από ανακυκλώσιμα υλικά όπως αλουμίνιο, σε περίπτωση που το κτίριο χρειαστεί κάποτε να κατεδαφιστεί.

Και, σύμφωνα με τον Άντερσεν, η κοινωνική και οικονομική ένταξη ήταν στο επίκεντρο όλου του σχεδιασμού. «Είναι σημαντικό να επαναφέρουμε αυτό που λειτούργησε καλά στην ιστορία», δήλωσε.

«Παλιά είχαμε τον κρεοπώλη, τον τεχνίτη, τον φούρναρη και το τυροπιτάδικο -αυτή η ποικιλομορφία στις καθημερινές συναντήσεις. Η μελλοντική πόλη θα πρέπει να αναμειγνύει χώρους αναψυχής, πολιτιστικούς και εμπορικούς χώρους, όλοι εύκολα προσβάσιμοι μέσα στη γειτονιά».

Αλλά μέχρι σχετικά πρόσφατα κανείς δεν θα σκεφτόταν να ζήσει σε αυτή την άλλοτε βιομηχανική συνοικία. Η Ίρσια Νασρίν, μια μηχανικός που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο κέντρο της Κοπεγχάγης, λέει: «Ενώ προσπαθούσα να βρω μια νέα γειτονιά για να μετακομίσω από το κέντρο της πόλης, ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα μετακόμιζα εδώ».

Πριν γίνουν όλα αυτά, για αιώνες το Nordhavn ήταν ένα λιμάνι, γεμάτο με φορτηγά πλοία, σιλό σιτηρών και μεταλλικά εμπορευματοκιβώτια.

Ευκολότερο να περπατάς από το να οδηγείς

Τα κτίρια που υπήρχαν ήταν αποθήκες και βιομηχανικές ναυτιλιακές κατασκευές. Στη συνέχεια, το 2008, διεξήχθη ένας διαγωνισμός για τη δημιουργία μιας βιώσιμης γειτονιάς για το μέλλον της Κοπεγχάγης: Υποβλήθηκαν 179 προτάσεις και μια ομάδα τεσσάρων αρχιτεκτονικών γραφείων ήταν οι νικητές.

Σχεδίασαν μια αστική περιοχή «ήπιας κινητικότητας», όπου είναι ευκολότερο να περπατάς, να κάνεις ποδήλατο ή να χρησιμοποιείς τα μέσα μαζικής μεταφοράς παρά να οδηγείς -και έθεσαν την ιδέα των υβριδικών χώρων- κάτι που «αποφεύγει τη δημιουργία άψυχων χώρων και προάγει την κοινότητα μεταξύ των κατοίκων, των εργαζομένων και των επισκεπτών», σύμφωνα με τον Άντερσεν, στο επίκεντρό της.

Για παράδειγμα, στο Nordhavn, ένας πολυώροφος χώρος στάθμευσης θα μπορούσε να έχει ένα γυμναστήριο στην οροφή του ή μια πολυκατοικία θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα δημόσιο εστιατόριο.

Το έργο θα ολοκληρωθεί το 2060 αλλά ήδη περιοχές αναπτύσσονται με βάση αυτό το μοντέλο.