Ρευστοποίηση του πολιτικού σκηνικού: Τα κόμματα και οι ευθύνες τους

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών του Ιουνίου δημιούργησαν ένα πολιτικά ρευστό σκηνικό. Πέντε μήνες μετά, η πολιτική ρευστοποίηση εμφανίζεται ακόμα πιο έντονη υπό το φως των εξελίξεων στον ΣΥΡΙΖΑ και την αλλαγή σκυτάλης στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Όλα αυτά έχουν αποτέλεσμα την περαιτέρω απαξίωση της πολιτικής εκ μέρους της κοινωνίας, η οποία παρατηρεί την παραπολιτική να υπερτερεί της πολιτικής, την αντιπολίτευση να ασκείται μόνο από την ίδια την κοινωνία των πολιτών ή από τηλεοπτικές εκπομπές και την κυβέρνηση να παραμένει αποχαυνωμένη στους τοίχους του Μαξίμου αδυνατώντας να παρέχει ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως π.χ. η ακρίβεια ή η δημόσια υγεία.

Ο συνδυασμός των ανωτέρω συντείνει στην περαιτέρω κρίση εκπροσώπησης και ότι αυτή μπορεί να επιφέρει.

Σε ποια φάση βρίσκονται αυτή τι στιγμή τα κόμματα;

Για το πρώτο κόμμα, οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ένα σχεδόν πάγιο κανόνα. Άλλο πράγμα το κόμμα -εν προκειμένω η ΝΔ- και άλλο πράγμα η κυβέρνηση, το Μαξίμου δηλαδή και ο στενός κύκλος συνεργατών του πρωθυπουργού. Ο διαχωρισμός είναι άσχημο πράγμα, το είδαμε όμως να συμβαίνει και στον ΣΥΡΙΖΑ και στην αποξένωσή του από το κόμμα, με τις ανάλογες επιπτώσεις όταν ήταν στην κυβέρνηση. Μιλώντας για τη ΝΔ, οι γκρίνιες των βουλευτών και δη της περιφέρειας είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Λογικό.

Οι βουλευτές επισκέπτονται τις περιφέρειές τους κι έρχονται σ’ επαφή με κόσμο, ο οποίος με τη σειρά του, τους μεταφέρει το κλίμα της δυσαρέσκειας. Οι ίδιοι το μεταφέρουν στα κεντρικά, γι’ αυτό κι άλλωστε τα συχνά «μασάζ» κατά το τελευταίο διάστημα προκειμένου να κοπάσουν οι αντιδράσεις. Οι βουλευτές μπορεί να πείθονται, δεν ισχύει όμως το ίδιο και με τον κόσμο, κάτι που αποδεικνύεται στις μετρήσεις.

Κερασάκι στην τούρτα αποτέλεσε η διαγραφή Σαμαρά και ερωτηματικό παραμένει η επόμενη μέρα. Προς το παρόν τουλάχιστον η ακαριαία καρατόμηση του Μεσσήνιου πολιτικού φαίνεται πως «τρόμαξε» κόσμο στο κόμμα, αλλά πέρα από το αρχικό σοκ, είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν δεύτερες και τρίτες σκέψεις στη συνέχεια μεταξύ εκείνων που δεν τάσσονται στο μητσοτακικό στρατόπεδο.

Αρκετοί έχουν στραμμένα τα μάτια πλέον στον έτερο Καππαδόκη, τον Κώστα Καραμανλή και για το αν θα σχολιάσει -και πως- τη διαγραφή του πρώην πρωθυπουργού. Κυρίως, έχει σημασία να διαπιστωθεί αν η διαγραφή Σαμαρά θα προκαλέσει μια υπόγεια εσωστρέφεια, η οποία θα αρχίσει να εκδηλώνεται και πάλι, π.χ. με ερωτήσεις κυβερνητικών βουλευτών που θα φέρνουν σε  δύσκολη θέση υπουργούς.

Η ΝΔ όσο κι αν παραμένει πρώτη στις δημοσκοπήσεις, αντιμετωπίζει θέμα με τη ρευστοποίηση του εκλογικού της ακροατηρίου, παρά με τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Γι’ αυτό κι εξάλλου ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε μετά τη νίκη Τραμπ στις ΗΠΑ να «κλείσει το μάτι» στους υπερσυντηρητικούς δεξιούς, μιλώντας για την «τυραννία της μειοψηφίας», αναφορικά με την woke ατζέντα.

Νεύρα

Τα νεύρα πάντως είναι τσιτωμένα, απόδειξη η επίθεση του Άδωνι Γεωργιάδη σε υπουργούς «κρυπτόμενους», η οποία ερμηνεύτηκε ως ευθεία βολή στον Νίκο Δένδια. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία, καθώς στα όποια σενάρια έχουν ακουστεί περί μελλοντικής αλλαγής ηγεσίας στο κόμμα της ΝΔ, το όνομα του υπουργού Εθνικής Άμυνας είναι ανάμεσα στα δύο-τρία που παίζουν ως επικρατέστερα.

Θα επιχειρήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης να τον «αποστρατεύσει», προτείνοντάς τον για επόμενο πρόεδρο της Δημοκρατίας; Έχει ακουστεί αυτό το σενάριο, ο ίδιος ο κ. Δένδιας έχει δηλώσει ότι δεν τον ενδιαφέρει κάτι τέτοιο και παραμένει στον θώκο του. Εξάλλου οι εθνικές εκλογές θα γίνουν κάποια στιγμή (είτε το 2027 όπως επαναλαμβάνει συχνά ο πρωθυπουργός, είτε νωρίτερα) και τότε όλα τα ενδεχόμενα μπορεί να είναι ανοιχτά, με δεδομένο το ποσοστό που θα καταγράψει η ΝΔ.

Πέραν των εσωκομματικών τριβών, το μεγάλο πρόβλημα της ΝΔ είναι ότι ολοένα και περισσότερο απομακρύνεται από την κοινωνία και τις ανάγκες της. Με απλά λόγια δεν δείχνει να πήρε στα σοβαρά το μήνυμα που της έστειλε ο λαός στις ευρωεκλογές.

Ας κρατήσουν οι χοροί στο ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να πανηγυρίζει, απολαμβάνοντας τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Καλό θα ήταν πάντως να κρατήσουν οι χοροί, αφού αυτό οφείλεται καθαρά και μόνο στη συγκυρία και στις διασπάσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Δημοσκοπικά τουλάχιστον και μέχρι ώρας το ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται να εισπράττει μεγάλο ποσοστό από τους δυσαρεστημένους της Κουμουνδούρου. Προφανώς κι έχει μια ουσιαστική άνοδο στις μετρήσεις, αλλά το μεγάλο στοίχημα για την Χαριλάου Τρικούπη είναι να πάει ακόμα πιο ψηλά, απειλώντας ουσιαστικά πλέον τη ΝΔ. Αυτό, εν πολλοίς θα εξαρτηθεί από την αντιπολίτευση που θα ασκήσει, το γείωμα στην κοινωνία και πάντα υπό το πρίσμα του αποτελέσματος της επόμενης κάλπης. Κι αυτό επειδή θεωρείται σχεδόν δεδομένο ότι δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία για κανέναν στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Ρευστοποίηση και τραυματίες

Ο ΣΥΡΙΖΑ κυλιέται βαριά τραυματισμένος στο πολιτικό πεδίο. Είναι πραγματικά άξιο μελέτης πως μέσα σε 17 μήνες και μετά την παραίτηση Τσίπρα, το κόμμα που κυβερνούσε τη χώρα έως και πριν μια πενταετία βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης. Τρεις διασπάσεις ο απολογισμός, αλλά το χειρότερο; Απαξίωση και μαζική ρευστοποίηση.

Πλήρης απαξίωση στα μάτια της κοινωνίας για την οποία ευθύνη δεν φέρει φυσικά μόνο η πλευρά Κασσελάκη, αλλά όλα, ανεξαιρέτως τα ηγετικά στελέχη. και αντίστοιχη ρευστοποίηση κόσμου που δεν επιθυμεί καμία σχέση πια με το κόμμα. Οδεύει στις εκλογές του Σαββατοκύριακου με την ευχή και την προσδοκία να βρεθούν κάποιες χιλιάδες ανθρώπων που θα πάνε να ψηφίσουν για την επόμενη ηγεσία.

Το ΚΚΕ παραμένει η σταθερή αξία μέσα σε αυτόν τον πολτό ρευστοποίησης, τσιμπλογώντας μερίδιο από τις απώλειες γύρω του, εν προκειμένω αρκετές από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η Νέα Αριστέρα πάλι δείχνει να μην μπορεί να βρει το δρόμο της κι αυτό αποδεικνύεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι δεν κάνει «γκελ» στον κόσμο. Η λέξη «ανανέωση» είναι κομβικής σημασίας αν θέλει να επιβιώσει στο πολιτικό σκηνικό. Ανανέωση στο λόγο και τα επιχειρήματά της, όπως επίσης και στον τρόπο που τα επικοινωνεί στον κόσμο. Χρειάζονται φρέσκιες ιδέες που δείχνουν ότι απουσιάζουν από το κόμμα, το οποίο γλίτωσε μεν τη χλεύη που υπέστησαν οι πρώην σύντροφοι της στον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς αυτό να μπορεί να το καρπωθεί πολιτικά.

Προθέσεις

Το κίνημα ή κόμμα Κασσελάκη ανακοινώνει όνομα το Σάββατο. Ένα όνομα όμως δεν αρκεί. Χρειάζονται πολλά περισσότερα στο πολιτικό πεδίο, τα οποία θα δώσουν κι ένα στίγμα. Μέχρι στιγμής οι περιγραφές που επικαλείται ο Στέφανος Κασσελάκης είναι γενικόλογες και ασαφείς. Οι αναφορές στους οπαδούς του για το «κόμμα σας», και για τη «δύναμή τους να συνδιαμορφώνουν» το πρόγραμμα και τις επιλογές του αποτελούν προϊόν εσωκομματικής κατανάλωσης. Τα ζόρια έρχονται αργότερα, όταν θα πρέπει να πείσεις κι άλλους για τις προθέσεις σου και το όποιο πρόγραμμά σου.

Τα ακροδεξιά κόμματα στέκονται στη γωνία, διασπασμένα. Αυτό ίσως παραμένει το πιο ευχάριστο νέο, το γεγονός δηλαδή ότι δεν έχουν καταφέρει να βρουν πλαίσιο συμπόρευσης υπό μια ενιαία ηγεσία. Προς το παρόν τουλάχιστον δεν κινδυνεύουμε να γίνουμε Γαλλία ή Ιταλία. Αυτό όμως δεν συμβαίνει ότι θα είμαστε τόσο τυχεροί για πάντα.

Για την ιστορία, ας δώσουμε και δύο παραδείγματα που αποδεικνύουν περίτρανα τη ρευστοποίηση που επιτελείται στο πολιτικό σκηνικό: Είναι η πρώτη φορά που κόμμα χάνει λόγω αποχωρήσεων τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Την ίδια ώρα, προς το παρόν μετράμε 21 ανεξάρτητους βουλευτές. Τόσους πολλούς είχαμε να δούμε από την ταραγμένη περίοδο των Μνημονίων.