Ρωσία: Το μήνυμα Πούτιν στη Δύση με την αλλαγή του πυρηνικού δόγματος της χώρας

Την ίδια στιγμή που η Δύση μοιάζει να… παίζει τα ρέστα της στην Ουκρανία, η Ρωσία επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση, αλλά ο Πούτιν έχει ήδη στείλει ένα σχετικό μήνυμα, που δεν είναι άλλο από την αποκάλυψη των νέων κόκκινων γραμμών της Μόσχας.

Η ουκρανική επίθεση στο Κουρσκ ανάγκασε τη Ρωσία σε αλλαγή του πυρηνικού δόγματός της -διότι και εάν ακολουθούσε εκείνο που ίσχυε τότε, θα είχαμε γίνει μάρτυρες ενός πυρηνικού πλήγματος (έστω πολύ μικρού, με τακτικό πυρηνικό όπλο)- εντούτοις ο Πούτιν έχει καταστήσει σαφές ότι η αυτοσυγκράτηση της Μόσχα έχει όρια.

Ο Πούτιν ενέκρινε αλλαγές στην πολιτική της Ρωσίας για τα πυρηνικά όπλα και η Μόσχα προέτρεψε τη Δύση να τις μελετήσει προσεκτικά. Αλλά τι νέο υπάρχει σε αυτή, γιατί συμβαίνει τώρα και τι σημαίνει για τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Την Τρίτη (19/11), ο Πούτιν υπέγραψε διάταγμα για την ενημέρωση του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας, το οποίο την τελευταία φορά που είχε δημοσιευτεί ήταν το 2020. Το επτασέλιδο έγγραφο που αντικαθιστά το παλιό, τονίζει ότι η Μόσχα βλέπει τα πυρηνικά όπλα ως μέσο αποτροπής των εχθρών της και παράλληλα εκθέτει τα σενάρια βάσει των οποίων θα εξετάσει η χρήση τους. Το περιεχόμενο του εγγράφου δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς στις 25 Σεπτεμβρίου ο Πούτιν είχε μιλήσει δημόσια για τα βασικά σημεία του.

Η Δύση κλιμάκωσε, ο Πούτιν ανακοίνωσε νέο πυρηνικό δόγμα

Το διάταγμα της Τρίτης ήλθε την ίδια ημέρα που η Ουκρανία εκτόξευσε αμερικανικούς πυραύλους ATACMS με στόχο τη Ρωσία, για πρώτη φορά στον πόλεμο, βήμα που από τη Μόσχα κρίνεται ως μεγάλη κλιμάκωση. Το Κίεβο είχε προμηθευτεί τους εν λόγω πυραύλους, που είναι μεγάλου βεληνεκούς, από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αναλυτές ασφαλείας υποστήριξαν ότι το προαναφερθέν χρονοδιάγραμμα (σχεδόν δυο μήνες) δεν είναι παράλογο, εξηγώντας ότι είναι λογικό η κρατική γραφειοκρατία να χρειάστηκε εβδομάδες για να συντάξει και να δημοσιεύσει το έγγραφο ακολουθώντας τις οδηγίες του Πούτιν.

Τι προβλέπεται στο νέο δόγμα

Στο νέο δόγμα αναφέρεται ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας από μη πυρηνικό κράτος που πραγματοποιείται με τη συμμετοχή ή την υποστήριξη ενός πυρηνικού κράτους θα θεωρείται κοινή επίθεση. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς ο Πούτιν είχε δηλώσει ότι οι δυτικές χώρες που θα επέτρεπαν στην Ουκρανία να βάλλει βαθιά μέσα στη Ρωσία με πυραύλους τους θα θεωρούνταν χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο με τη Ρωσία.

Επιπλέον απαριθμεί πρόσθετα σενάρια βάσει των οποίων η Μόσχα θα εξέταζε μια πυρηνική απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης που θα είχε αξιόπιστες πληροφορίες για έναρξη μαζικής διασυνοριακής αεροπορικής επίθεσης στη Ρωσία με χρήση αεροπλάνων, πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει συχνές αεροπορικές επιθέσεις, κυρίως με drones, πλέον και με αμερικανικούς πυραύλους, για να υποβαθμίσει την ικανότητα της Ρωσίας να πλήττει ουκρανικά στρατεύματα, πόλεις και ενεργειακές υποδομές.

Μεγάλο μέρος του δόγματος παραμένει αμετάβλητο από το 2020, αλλά υπάρχει ένας αριθμός αλλαγών και προσθηκών που ουσιαστικά κάνουν πιο πιθανή τη χρήση πυρηνικών όπλων εκ μέρους της Ρωσίας.

Η Ρωσία τοποθετεί επίσημα τη Λευκορωσία υπό την πυρηνική της ομπρέλα, με τον Πούτιν να έχει ανακοινώσει από πέρυσι ότι στη Λευκορωσία έχουν τοποθετηθεί τακτικοί πυρηνικοί πύραυλοι της Ρωσίας.

Η Ρωσία και η Ουκρανία επιδιώκουν να ενισχύσουν τις θέσεις τους πριν την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ

Η Ρωσία επισημαίνει τώρα ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε περίπτωση μιας συμβατικής επίθεσης εναντίον της ίδιας ή της Λευκορωσίας, η οποία θα αποτελεί «κρίσιμη απειλή για την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητά τους». Προηγουμένως, η Ρωσία είχε δηλώσει ότι μπορεί να εξαπολύσει μια συμβατική επίθεση με πυρηνικά όπλα «εάν η ίδια η ύπαρξη του κράτους τεθεί υπό απειλή».

Η Ρωσία υπογραμμίζει ότι η πυρηνική αποτροπή της στοχεύει όχι μόνο σε άλλα πυρηνικά κράτη αλλά και σε άλλες χώρες που επιτρέπουν τη χρήση του εδάφους, των υδάτων ή του εναέριου χώρου τους για προετοιμασία ή διεξαγωγή επίθεσης εναντίον της.

Κάτι που υπήρχε στο προηγούμενο δόγμα και δεν υπάρχει στο καινούργιο, είναι το πεδίο που έθετε την «τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων στον τομέα του ελέγχου των εξοπλισμών» ως μία από τις αρχές της Ρωσίας για την πυρηνική αποτροπή.

Παράλληλα, το έγγραφο απαριθμεί αρκετούς νέους κινδύνους και σενάρια που δεν αναφέρονταν στο δόγμα του 2020 και τα οποία αναφέρει ότι θα μπορούσαν να ωθήσουν τη Ρωσία να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας πυρηνικής απάντησης:

• Δημιουργία νέων στρατιωτικών συνασπισμών ή επέκταση υφιστάμενων, που φέρνουν τις εχθρικές στρατιωτικές υποδομές πιο κοντά στα σύνορα της Ρωσίας.
• Δράσεις που στοχεύουν στην αποκοπή ή αποκλεισμό τμήματος της Ρωσίας.
• Δράσεις που στοχεύουν στην πρόκληση οικολογικής καταστροφής.
• Σχεδιασμός ή διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων μεγάλης κλίμακας κοντά στα σύνορα της Ρωσίας.
• Επιθέσεις με χρήση πυρηνικών όπλων ή άλλων όπλων μαζικής καταστροφής κατά ρωσικών δυνάμεων που αναπτύσσονται εκτός των συνόρων της Ρωσίας.

Το νέο δόγμα δεν περιέχει σημαντικές εκπλήξεις, δεδομένων των προηγούμενων δημόσιων δηλώσεων του Πούτιν. Όμως, αποτελεί κομβική προσθήκη στο σπιράλ προειδοποιήσεων ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κινδυνεύουν να υπεισέλθουν σε μία άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα, που θα μπορούσε να μετατραπεί σε Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, εάν συνεχίσουν να εντείνουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Έρχεται σε μια στιγμή οξείας έντασης, με την Ουκρανία, τη Ν. Κορέα και τις ΗΠΑ να υποστηρίζουν ότι στρατεύματα της Β. Κορέας έχουν γίνει μέρος της σύρραξης πολεμώντας στο πλευρό της Ρωσίας (κάτι που η Μόσχα δεν έχει αρνηθεί), ενόσω Ρωσία και Ουκρανία επιδιώκουν να ενισχύσουν τις θέσεις τους πριν την έναρξη της δεύτερης θητείας του Τραμπ και το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου.

Οι δυτικές κυβερνήσεις λένε ότι δεν θα τρομοκρατηθούν από τη Ρωσία, με τις ΗΠΑ να απορρίπτουν «περαιτέρω τη γνώριμη ανεύθυνη ρητορική της Ρωσίας» και να ισχυρίζονται ότι δεν βλέπουν λόγο να προσαρμόσουν τη δική τους πυρηνική στάση. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας χαρακτήρισε τη ρωσική κίνηση ως απλώς «ρητορική», ενώ ο Ζελένσκι εξέφρασε την ανησυχία του για την έλλειψη ενδιαφέροντος του Πούτιν για ειρήνη.