Τύμπανα πολέμου

Το γεγονός ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε νέας τεχνολογίας πύραυλο μέσου βεληνεκούς για να χτυπήσει στόχο εντός ουκρανικού εδάφους, είναι σαφής ένδειξη ότι έχουμε μπει σε μια φάση κλιμάκωσης των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Αυτό επιβεβαίωσε άλλωστε και το διάγγελμα Πούτιν.

Είχε προηγηθεί η αμερικανική έμμεση ανακοίνωση ότι επιτρέπει τη χρήση πυραύλων μεγαλύτερων βεληνεκούς και άρα ικανών να χτυπούν στόχους πιο βαθιά στη ρωσική επικράτεια αλλά και ότι θα δώσει νάρκες κατά προσωπικού (που πολλές χώρες – συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας – έχουν υπογράψει συνθήκη που τις απαγορεύει).

Τώρα, έρχεται η Μόσχα να υπογραμμίσει ότι διαθέτει οπλικά συστήματα που μπορούν να προκαλέσουν πολύ μεγάλες καταστροφές. Άλλωστε, μόλις προχθές επισημοποίησε την αλλαγή του πυρηνικού της δόγματος που καθιστά ακόμη πιο εύκολη την καταφυγή στη χρήση ακόμη και πυρηνικών όπλων εντός μιας συμβατικής σύγκρουσης.

Είναι σαφές ότι είμαστε πολύ μακριά από τη δεκαετία του 1990 όταν όλοι πανηγύριζαν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και πίστευαν ότι μπαίναμε σε μια νέα εποχή διεθνούς συνεργασίας.

Πλέον είμαστε μέσα σε έναν Νέο Ψυχρό Πόλεμο που απειλεί να ξεπεράσει σύντομα το στάδιο του «ψυχρού».

Αρκεί να αναλογιστούμε ότι είναι πιθανό τα νέα πυραυλικά συστήματα που πλέον μπορεί να χρησιμοποιήσει η Ουκρανία να χρειάζονται και την παρουσία και δυτικού στρατιωτικού προσωπικού, πράγμα που σημαίνει ότι εάν χτυπηθούν οι εγκαταστάσεις από τη Ρωσία, είμαστε μέσα στην έννοια της άμεσης σύγκρουσης ανάμεσα σε Ρωσικές και Δυτικές ένοπλες δυνάμεις. Άλλωστε, μόλις σήμερα η εκπρόσωπος του Ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η Ρωσία θεωρεί νόμιμο στόχο την αντιπυραυλική βάση του ΝΑΤΟ στην Πολωνία.

Ακόμη και εάν ισχύει ότι οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι η ενίσχυση της ικανότητας της Ουκρανίας να καταφέρνει χτυπήματα σε ρωσικό έδαφος θα φέρει πιο κοντά ίσως μια διαπραγμάτευση, υπάρχει και ο κίνδυνος όλα αυτά απλώς να κλιμακώσουν τον πόλεμο – πράγμα που ως ένα βαθμό ήδη γίνεται εάν κρίνουμε από τα ρωσικά χτυπήματα.

Και αυτό γιατί επί της ουσίας καμία πρωτοβουλία για διαπραγμάτευση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε βιώσιμη ειρήνη δεν λαμβάνεται. Με αποτέλεσμα η Ουκρανία να ζητά ολοένα και μεγαλύτερη δυτική εμπλοκή και η Ρωσία να επενδύει ολοένα και περισσότερα στις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνατότητες που έχει. Με ορατό κίνδυνο όχι απλώς να παραταθεί η σύγκρουση (και τα τραγικά αποτελέσματα και για τις δύο χώρες) αλλά και να ξεφύγουν τα πράγματα προς την κατεύθυνση μιας παγκόσμιας σύρραξης.

Προφανώς δεν είναι μια εύκολη διαπραγμάτευση. Για την ουκρανική κυβέρνηση είναι πολύ δύσκολο να υποχωρήσει πίσω από τη θέση της για επιστροφή όλων των εδαφών που προσάρτησε η Ρωσία και η ρωσική κυβέρνηση δεν δείχνει ιδιαίτερα πρόθυμη να παραχωρήσει εδάφη που αντιμετωπίζει πλέον ως τμήμα της επικράτειάς της.

Ωστόσο, εάν δεν θέλουμε να δούμε τη σύγκρουση αυτή να κλιμακώνεται και να αποκτά χαρακτηριστικά παγκόσμιας «θερμής» αντιπαράθεσης, τότε απαιτούνται πρωτοβουλίες που ταυτόχρονα να αναγνωρίζουν την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί επί του πεδίου, αλλά και να προσφέρουν εγγυήσεις ασφάλειας και στις δύο πλευρές.

Ο Τραμπ έχει πει ότι θέλει να πάρει πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση, όμως θα αρχίσει να ασκεί τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, ενώ πολλές φορές είναι απρόβλεπτος ως προς τις ιεραρχήσεις του. Η Ευρώπη, που έχει πληρώσει μεγαλύτερο τίμημα και εξαιτίας των κυρώσεων, έχει την ευκαιρία (και την ευθύνη) να πάρει πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση σε συντονισμό και με τις ΗΠΑ. Αρκεί να σκεφτεί με πραγματικό ρεαλισμό, πέραν από ρητορικές και με γνώμονα πρώτα και κύρια την ειρήνη.

Διαφορετικά, η κάθοδος προς την άβυσσο θα είναι πολύ πιο γρήγορη από όσο θα θέλαμε να φανταστούμε.