Γυναίκες: 30 είδη προκατάληψης αντιμετωπίζουν στην εργασία – «Αποτελούν απλά δικαιολογίες»

Δεν είναι άγνωστο ότι συχνά οι γυναίκες στον εργασιακό χώρο πέφτουν θύματα προκατάληψης όταν αναζητούν να καταλάβουν υψηλότερες θέσεις.

Νέα μελέτη ρίχνει φως στα είδη των προκαταλήψεων και στο πόσο διευρυμένες είναι αυτές, δείχνοντας ότι δέχονται τουλάχιστον 30 διαφορετικές διακρίσεις, από τον σωματότυπο μέχρι και το αν είναι παντρεμένες ή όχι.

Η έρευνα

Τη νέα έρευνα διεξήγαγαν η Amy Diehl, διευθύντρια πληροφορικής του Wilson College, η Leanne Dzubinski, κοσμήτορος του Westmont College, και η Amber Stephenson, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Clarkson και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Human Resource Development Quarterly.

Όπως κάνει ξεκάθαρο η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Harvard Business Review, οι γυναίκες στην εργασία τους βιώνουν την προκατάληψη ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, με τους ανώτερούς τους να τις θεωρών όχι επαρκώς έμπειρες όταν είναι νεότερες και όχι άξιες για προαγωγή όταν είναι μεγαλύτερες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες από 900 γυναίκες σε υψηλές θέσεις, σε τέσσερις διαφορετικούς κλάδους, όπου οι γυναίκες αποτελούν μεγάλο κομμάτι του εργατικού δυναμικού. Οι κλάδοι αυτοί είναι: ο χώρος της υγείας, η ακαδημαϊκή/ανώτερη εκπαίδευση, ο δικανικός κλάδος και οι ΜΚΟ θρησκευτικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το CBS News.

Η σχετική έρευνα για την μεροληψία, παρότι δεν ερεύνησε πώς αντιμετωπίζουν τις διακρίσεις κατά την εργασιακή τους ανέλιξη, η Diehl τόνισε ότι οι γυναίκες που ανεβαίνουν σε ανώτερες θέσεις τείνουν να είναι «χοντρόπετσες» και ίσως να χρησιμοποιήσουν τεχνικές, όπως το να αλλάζουν τροπή σε συζητήσεις που έχουν να κάνουν με ζητήματα ταυτότητας.

Σοκαριστικό το αποτέλεσμα

«Ο τρόπος με τον οποίο διατυπώσαμε την ερώτηση ήταν: «Πείτε μας για οποιουσδήποτε άλλους παράγοντες ταυτότητας που επηρεάζουν την εμπειρία σας»» στο εργατικό δυναμικό, δήλωσε η Diehl στο CBS MoneyWatch. «Σκεφτήκαμε ότι θα υπήρχαν η ηλικία και η εθνικότητα. Εκπλαγήκαμε και σοκαριστήκαμε όταν εξετάσαμε τα δεδομένα και καταλήξαμε σε 30».

Είναι ενδεικτικό ότι οι παράγοντες επικεντρώνονται σε προσωπικές ιδιότητες όπως η τάξη, η οικογενειακή κατάσταση και ο σεξουαλικός προσανατολισμός και όχι τα επαγγελματικά προσόντα ή οι δεξιότητες, υπογραμμίζοντας ότι αυτές οι προκαταλήψεις δεν έχουν σχέση με το αν μια γυναίκα μπορεί να αποδώσει στον εργασιακό χώρο, σύμφωνα με τις ερευνήτριες.

«Υπάρχει πάντα μια δικαιολογία, που μεταμφιέζεται σε λόγο που δίνεται για μια γυναίκα σχετικά με το γιατί δεν είναι αρκετά κατάλληλη για οποιονδήποτε ρόλο», σημείωσε η Dzubinski.

Οι αιτίες πίσω από την προκατάληψη περιλβάνουν τα εξής στοιχεία:

• Προφορά
• Ηλικία
• Εμφάνιση
• Σωματότυπος
• Κοινωνική τάξη
• Χρώμα
• Τύπος επικοινωνίας
• Οικογενειακή κατάσταση
• Το ζήτημα της εγκυμοσύνης
• Σεξουαλικός προσανατολισμός

Διακρίσεις από γυναίκες προς… γυναίκες

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε τέσσερις κλάδους όπου οι θέσεις εργασίας είτε μοιράζονται εξίσου μεταξύ ανδρών και γυναικών είτε κυριαρχούν οι γυναίκες, αν και οι κορυφαίες ηγετικές θέσεις σε όλους αυτούς τους τομείς κατέχονται συνήθως από άνδρες. Ο στόχος ήταν να εξεταστούν, επίσης, οι επιπτώσεις της προκατάληψης λόγω φύλου σε κλάδους που δεν κυριαρχούνται από άνδρες.

Οι γυναίκες σε υψηλές θέσεις που απάντησαν στην έρευνα ήταν πρόεδροι κολλεγίων, αντιπρόεδροι και κοσμήτορες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση- γιατροί και διοικητικοί γιατροί στην υγειονομική περίθαλψη- δικηγόροι και εταίροι στον νομικό τομέα- και γυναίκες που κατέχουν κορυφαίες ηγετικές θέσεις σε θρησκευτικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

«Αν έχετε γυναίκες που εκπροσωπούνται καλά στον κλάδο, εξακολουθούμε να βλέπουμε ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διάφορα είδη προκατάληψης», δήλωσε η Stephenson. «Είναι μια πολύ πραγματική και ενσωματωμένη κατάσταση σε κάθε χώρο εργασίας», ανεξάρτητα από τη σύνθεση του φύλου που υπάρχει στην εκάστοτε δουλειά.

Η Dzubinski πρόσθεσε: «Συνήθιζε να υπάρχει το επιχείρημα ότι μόλις έμπαιναν περισσότερες γυναίκες, το πρόβλημα θα διορθωνόταν από μόνο του – δεν διορθώνεται από μόνο του».

Οι γυναίκες μπορούν να εσωτερικεύσουν την προκατάληψη και να την εκφράσουν εναντίον άλλων γυναικών στον εργασιακό τους χώρο, ενώ κάποιες μπορεί να πιστεύουν ότι δεν υπάρχει αρκετός χώρος στην κορυφή για περισσότερες από λίγες γυναίκες, σημείωσαν οι ερευνητές.

Μπορούμε να εναντιωθούμε στις προκαταλήψεις;

Θεωρείται, δυστυχώς, ιδιαίτερα δύσκολο για τις γυναίκες να «πολεμήσουν» τέτοιου είδους προκαταλήψεις, με τη γνώση ότι οι άλλοι μπορεί να τις κρίνουν αρνητικά, ανεξαρτήτως της κατάστασής τους, για παράδειγμα αν είναι παντρεμένες, ή άγαμες, όπου και τα δύο μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις, σύμφωνα με την έρευνα.

«Παρατηρήστε ότι αυτά είναι απλά αντιφάσεις – αν είστε παντρεμένοι, αυτό είναι πρόβλημα, ή αν δεν είστε παντρεμένοι αυτό είναι πρόβλημα», δήλωσε ο Dzubinski στο CBS MoneyWatch. «Όταν τα βάζεις μαζί, βλέπεις ότι είναι κατασκευασμένες δικαιολογίες» για να αποδείξουν γιατί οι γυναίκες δεν αξίζουν προαγωγές.

Αν και είναι δύσκολο, οι γυναίκες θα πρέπει να προσπαθήσουν να μην παίρνουν προσωπικά την κριτική που βασίζεται στην ταυτότητα, δήλωσε η Diehl.

«Αισθάνεται πολύ έντονα, ‘Αφορά εμένα’, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Πρόκειται για ευρύτερες, συστηματικές προκαταλήψεις λόγω φύλου που προσπαθούν να τις αναγκάσουν να φύγουν από το χώρο εργασίας ή να αναλάβουν υποστηρικτικούς ρόλους και όχι ηγετικούς ρόλους», είπε.