Μεσανατολικό: Θα εκτελεστούν τα εντάλματα της Χάγης για Νετανιάχου και Γκάλαντ;

Τριγμούς στο διεθνές νομικό σύστημα φέρνουν τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε χθες το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο καθώς είναι η πρώτη φορά που κατηγορείται ένας δυτικός σύμμαχος από μια σύγχρονη δημοκρατία για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Ο ιταλός υπουργός Άμυνας ανακοίνωσε ότι ο Νετανιάχου θα πρέπει να συλληφθεί εάν πατήσει σε ιταλικό έδαφος

Με δεδομένο ότι το Ισραήλ δεν είναι μέλος του ΔΠΔ κι ως εκ τούτου δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του, o πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου και ο πρώην υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο σύλληψης στη χώρα τους, οι κινήσεις τους όμως θα περιοριστούν αφού όσα προβλέπονται από τα εντάλματα μπορούν να εφαρμοστούν στα 124 κράτη-μέλη του Δικαστηρίου.

Ηδη η πρώτη χώρα, η Ιταλία, ανακοίνωσε διά του υπουργού Αμυνας Γκουίντο Κροσέτο ότι θα πρέπει να συλλάβει τον Νετανιάχου εάν πατήσει σε ιταλικό έδαφος.

Το Ισραήλ αντιδρά στρεφόμενο εναντίον του ΔΠΔ, οι Παλαιστίνιοι ζητούν επέκταση της απόφασης, ο αμερικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, στενός συνεργάτης του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, θεωρεί ότι η αμερικανική Γερουσία πρέπει να αποφασίσει κυρώσεις εις βάρος του Δικαστηρίου, ενώ ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ δηλώνει ότι τα εντάλματα δεν έχουν πολιτική διάσταση και άρα η απόφαση του Δικαστηρίου είναι σεβαστή και πρέπει να εφαρμοστεί. Ο Λευκός Οίκος ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι ΗΠΑ «απορρίπτουν θεμελιωδώς» την απόφαση του ΔΠΔ.

Τα εντάλματα

Το ΔΠΔ εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον μέχρι πρότινος υπουργό Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ καθώς και για τον ηγέτη της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς Μοχάμεντ Ντιάμπ Ιμπραχίμ Αλ Μάσρι, τον επονομαζόμενο Μοχάμεντ Ντέιφ, όπως είχε ζητήσει τον Μάιο ο εισαγγελέας Καρίμ Χαν. Ο Ντέιφ, σύμφωνα με το Ισραήλ, σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή στη Γάζα, αν και η Χαμάς αρνείται τον θάνατό του. Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η αποδοχή της αρμοδιότητας του διεθνούς δικαστικού οργάνου από το Ισραήλ δεν είναι απαραίτητη.

Ισραηλινοί ηγέτες από όλο το πολιτικό φάσμα ενώθηκαν για να καταδικάσουν την απόφαση. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός χαρακτήρισε «αντισημιτική» την απόφαση, θεωρώντας τον εαυτό του θύμα μιας νέας «υπόθεσης Ντρέιφους». Ο Γκάλαντ τόνισε πως η απόφαση του ΔΠΔ δημιουργεί «ένα επικίνδυνο προηγούμενο» που «ενθαρρύνει την τρομοκρατία».

Για «παράλογη απόφαση» μίλησε ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ λέγοντας ότι μετατρέπει «το ίδιο το διεθνές δικαστικό σύστημα σε ανθρώπινη ασπίδα για τα εγκλήματα της Χαμάς κατά της ανθρωπότητας». Ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ είπε ότι το ΔΠΔ «απώλεσε κάθε νομιμότητα», ο πρώην πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ χαρακτήρισε «στίγμα ντροπής» τα εντάλματα, ενώ στην ίδια γραμμή ήταν και οι δηλώσεις του ηγέτη της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ.

Σεισμός στο νομικό τοπίο

Για σεισμό στο νομικό τοπίο κάνει λόγο ο Τζούλιαν Μπόργκερ της «Guardian» υπογραμμίζοντας ότι στο εξής η κατηγορία για εγκλήματα πολέμου θα είναι ένα στίγμα που θα ακολουθεί τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Εκτιμά ότι μέσα στο Ισραήλ τα εντάλματα δεν θα έχουν άμεσο αντίκτυπο κι ίσως βραχυπρόθεσμα ωθήσουν ένα ακραίο κοινό να υποστηρίξει τον πρωθυπουργό. Ωστόσο μακροπρόθεσμα και κυρίως προς τα έξω οι ισορροπίες θα είναι εντελώς διαφορετικές.

Ο πολιτικός αναλυτής του Αλ Τζαζίρα Μαρουάν Μπισάρα επισημαίνει ότι παρατηρητές, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος, δεν πίστευαν ότι θα μπορούσε να ληφθεί απόφαση για την έκδοση ενταλμάτων, εκτίμηση που ενίσχυαν η μεγάλη καθυστέρηση μετά την αρχική εισήγηση, η εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση που έχουν διατυπωθεί εις βάρος του εισαγγελέα.

Η έγκριση των ενταλμάτων από τους δικαστές του ΔΠΔ αλλάζει όμως και τη θέση του ίδιου του Δικαστηρίου δίνοντας μια απάντηση σε όσους μπορεί να το αντιμετώπιζαν ως ένα όργανο του δυτικού κόσμου.

Μια πρωτοποριακή κίνηση αναγνωρίζει η Ιβα Βούκουτσιτς, επίκουρη καθηγήτρια Παγκόσμιας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, υπογραμμίζοντας όπως και πολλοί αναλυτές ότι «για πρώτη φορά στην περίπτωση του Ισραήλ εμπλέκεται στενός σύμμαχος των Δυτικών», ακόμη κι αν θεωρεί πως δεν είναι πιθανό να ανατραπεί ούτε να αποδυναμωθεί ο Νετανιάχου. «Μόλις εκδοθούν τα εντάλματα, σε ακολουθούν σχεδόν μέχρι να πεθάνεις. Εάν ο Νετανιάχου πάει ξανά στις ΗΠΑ για να μιλήσει στο Κογκρέσο για παράδειγμα, αυτό θα φέρει σε τεράστια αμηχανία τις ΗΠΑ καθιστώντας ξεκάθαρη την υποκρισία τους».

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»